ესცეტი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
→ესცეტი გოტიკურ შრიფტებში: {{commonscat|Sharp s}} |
No edit summary |
||
ხაზი 2:
[[ფაილი:ß in various fonts.svg|thumb|ß სხვადასხვა ფორმით]]
[[ფაილი:MainzStrSchilder.jpg|thumb|ორი განსხვავებული მოხაზულობა ესცეტისა ქუჩის მანიშნებელ აბრაზე [[მაინცი|მაინცში]]]]
'''ესცეტი''', '''ß''' ({{lang-de|Eszett}}) — [[გერმანული ანბანი]]ს ერთ-ერთი ასო. იგი გერმანულ ანბანში შემავალი ერთადერთი სიმბოლოა, რომელსაც გერმანულის გარდა სხვა ენები არ გამოიყენებენ. ესცეტი წარმოადგენს არა დამოუკიდებელ სიმბოლოს [[ლათინური დამწერლობა|ლათინური დამწერლობისა]], არამედ ორი ასოსაგან — [[გრძელი S|გრძელი ſ-ისა]] („[[S]]-ის“ გრაფიკული ვარიანტი) და [[Z|z]]-ისაგან (ე. წ. კუდიანი Z) — შემდგარ [[ლიგატურა]]ს.
ესცეტი [[თანხმოვანი]]ა და წარმოადგენს ყრუ ფშვინვიერ ბგერას {{IPA|/s/}}, ფონეტიკური მნიშვნელობით შეესაბამება [[ქართული დამწერლობა|ქართული ანბანის]] ასო [[სანი|სანს]]. გერმანულად საუბრისას მას ხშირად შეიძლება ეწოდოს „Buckel-S“ (კუზიანი S), „Ringel-S“ (ზარის ფორმის S), „Rucksack-S“ (ზურგჩანთა S). [[შვეიცარია]]ში მას აგრეთვე მოიხსენიებენ „ორმაგი S-ის“ ({{lang-de|Doppel-S}}) სახელით, თუმცა ეს დასახელება დანარჩენ [[გერმანული ენა|გერმანულენოვან]] ქვეყნებში, ნაწილობრივ [[შვეიცარია]]შიც, უფრო მეტად გაორმაგებულ თანხმოვანთან — ''ss'' — ასოცირდება.
ესცეტი მხოლოდ [[გერმანული ენა|გერმანული ენისათვის]] გამოიყენება, [[შვეიცარია|შვეიცარიისა]] და [[ლიხტენშტაინი|ლიხტენშტაინის]]ათვის დამახასიათებელი დიალექტების გარდა. დანარჩენ გერმანულენოვან სივრცეში, ასევე [[ბელგია|ბელგიის]] გერმანულენოვან რეგიონში, [[დანია]]სა ([[ჩრდილოეთი შლეზვიგი]]) და [[იტალია]]ში ([[სამხრეთი ტიროლი|ბოლცანოს გერმანულენოვანი რეგიონი]]) ამ ნიშნისათვის მოქმედებს მართლწერის იგივე წესები, რაც [[გერმანია]]ში, [[ავსტრია]]სა და [[ლუქსემბურგი|ლუქსემბურგში]]. ▼
დღეისათვის ესცეტი მხოლოდდამხოლოდ [[გერმანული ენა|გერმანული ენის]] ჩასაწერად გამოიყენება, თუმცა მას არ ხმარობენ [[შვეიცარია]]სა და [[ლიხტენშტაინი|ლიხტენშტაინში]]<ref>Schweizerische Bundeskanzlei: ''[http://www.bk.admin.ch/dokumentation/sprachen/04915/05018/index.html?lang=de Leitfaden zur deutschen Rechtschreibung 2008]'' Leitfaden zur deutschen Rechtschreibung. 3. Auflage. 2008.</ref>.
'''ſs''' ლიგატურა, რომელიც საფუძვლად დაედო '''ß'''–ის მოხაზულობას, [[XVIII საუკუნე]]მდე სხვა ენებშიც გამოიყენებოდა.▼
▲ესცეტი მხოლოდ [[გერმანული ენა|გერმანული ენისათვის]] გამოიყენება, [[შვეიცარია|შვეიცარიისა]] და [[ლიხტენშტაინი|ლიხტენშტაინის]]ათვის დამახასიათებელი დიალექტების გარდა. დანარჩენ გერმანულენოვან სივრცეში, ასევე [[ბელგია|ბელგიის]]
▲'''ſs''' ლიგატურა, რომელიც ერთ-ერთი შეხედულებით საფუძვლად დაედო '''ß'''–ის მოხაზულობას, [[XVIII საუკუნე]]მდე სხვა ენებშიც გამოიყენებოდა.
[[შუა საუკუნეები]]ს არაერთ, აგრეთვე ახალი დროის ზოგიერთ დოკუმენტში ესცეტი გვხვდება, როგორც შემოკლება ასოთა გერმანული კომბინაციისა ''sch'' (ფონეტიკურად შეესაბამება ქართულ [[შინი|'''შ'''ინს]]), მაგალითად, როგორც სიტყვა „[[შილინგის]]“ აბრევიატურა<ref>[http://wiki-de.genealogy.net/Abkürzungen_von_Münzen Abkürzungen von Münzen] Eintrag im GenWiki, abgerufen am 9. September 2012.</ref>.
==წარმოქმნა==
| |||