პლანეტა: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
ხაზი 15:
[[პტოლემე]] ფიქრობდა, რომ პლანეტები დედამიწის ირგვლივ ბრუნავდა ეპიციკლური მოძრაობით. მიუხედავად იმისა, რომ ის იდეა მრავალჯერ იყო გამოთქმული, რომ პლანეტები [[მზე|მზის]] ირგვლივ ბრუნავდა, მე-17 საუკუნემდე არავინ უჭერდა მხარს და მხოლოდ მაშინ აღიარეს, როცა [[გალილეო გალილეი]]მ პირველად [[ტელესკოპი]]თ ასტრონომიული დაკვირვებები ჩაატარა და ამის მტკიცებულება მოძებნა. დაკვირვებათა მონაცემების ფრთხილი ანალიზით [[იოჰანეს კეპლერი|იოჰანეს კეპლერმა]] დაამტკიცა, რომ პლანეტების ორბიტები არა წრიული, არამედ [[ელიფსი|ელიფსური]] იყო. ტელესკოპების განვითარებასთან ერთად ასტრონომებმა დაინახეს, რომ, დედამიწის მსგავსად, პლანეტები დახრილი ღერძების ირგვლივ ბრუნავდა, ზოგს კი აღმოაჩნდა ისეთი ნიშან-თვისებები, როგორიცაა ყინულის ქუდები და სეზონები. კოსმოსური ხანის დასაწყისიდან მოყოლებული კოსმოსური ზონდების მიერ ახლო დაკვირვებებმა ჩატარებულმა კვლევებმა ცხადყო, რომ დედამიწასა და სხვა პლანეტებს ისეთი საერთო მახასიათებლები აქვს, როგორიცაა ვულკანიზმი, ქარიშხლები, ტექნონიკა და ჰიდროლოგიაც კი.
 
პლანეტები ძირითადად ორ მთავარი ტიპად იყოფა: დაბალი [[სიმკვრივე|სიმკვრივის]] დიდი [[|იუპიტერის ჯგუფის პლანეტები|გაზური გიგანტები]] და მცირე [[კლდოვანი პლანეტები]]. [[საერთაშორისო ასტრონომიული კავშირი]]ს განმარტებით, [[მზის სისტემა]]ში 8 პლანეტაა. [[მზე|მზიდან]] მანძილის ზრდის მიხედვით, ოთხი მათგანი კლდოვანია: [[მერკური]], [[ვენერა]], [[დედამიწა]] და [[მარსი]]; შემდეგი ოთხი გაზური გიგანტია: [[იუპიტერი]], [[სატურნი]], [[ურანი]] და [[ნეპტუნი]]. აქედან 6 პლანეტას ერთი ან მეტი ბუნებრივი თანამგზავრი ჰყავს.
 
ათასზე მეტი პლანეტა აღმოაჩინეს სხვა [[ვარსკვლავები]]ს გარშემო („ეგზოპლანეტები“) „ირმის ნახტომში“: 2014 წლის 14 აგვისტოს მონაცემებით, 1815 ეგზოპლანეტაა ცნობილი 1130 პლანეტარულ სისტემაში (აქედან 466 მრავალპლანეტარული სისტემაა), სადაც პლანეტები დედამიწის ზომიდან იუპიტერზე ბევრად დიდ ზომამდე აღწევს.<ref name="Encyclopaedia">{{cite web |title=Interactive Extra-solar Planets Catalog |work=[[The Extrasolar Planets Encyclopaedia]] |url=http://exoplanet.eu/catalog.php |last=Schneider |first=Jean |date=16 January 2013 |accessdate=2013-01-15 }}</ref> 2011 წლის 20 დეკემბერს [[კეპლერის კოსმოსური ტელესკოპი]]ს მკვლევართა ჯგუფმა განაცხადა პირველი დედამიწის ზომის ეგზოპლანეტების აღმოჩენა: [[კეპლერ-20e]]<ref name="Kepler20e-20111220">{{cite web |author=[[NASA|NASA Staff]] |title=Kepler: A Search For Habitable Planets – Kepler-20e |url=http://kepler.nasa.gov/Mission/discoveries/kepler20e/ |date=20 December 2011 |publisher=[[NASA]] |accessdate=2011-12-23 }}</ref> და [[კეპლერ-20f]],<ref name="Kepler20f-20111220">{{cite web |author=[[NASA|NASA Staff]] |title=Kepler: A Search For Habitable Planets – Kepler-20f |url=http://kepler.nasa.gov/Mission/discoveries/kepler20f/ |date=20 December 2011 |publisher=[[NASA]] |accessdate=2011-12-23 }}</ref> რომლებიც მზის მსგავსი [[ვარსკვლავი]]ს, [[კეპლერ-20]]-ის,<ref name="NASA-20111220">{{cite web|last=Johnson |first=Michele |title=NASA Discovers First Earth-size Planets Beyond Our Solar System|url=http://www.nasa.gov/mission_pages/kepler/news/kepler-20-system.html|publisher=[[NASA]]|date=20 December 2011 |accessdate=2011-12-20}}</ref><ref name="Nature-20111220">{{cite journal |last=Hand |first=Eric |title=Kepler discovers first Earth-sized exoplanets |doi=10.1038/nature.2011.9688 |date=20 December 2011 |journal=[[Nature (journal)|Nature]]}}</ref><ref name="NYT-20111220">{{cite news |last=Overbye |first=Dennis |title=Two Earth-Size Planets Are Discovered|url=http://www.nytimes.com/2011/12/21/science/space/nasas-kepler-spacecraft-discovers-2-earth-size-planets.html|date=20 December 2011 |publisher=New York Times |accessdate=2011-12-21 }}</ref> ირგვლივ ბრუნავდა. 2012 წლის კვლევის მიხედვით, რომელიც [[გრავიტაციული ლინზირება|გრავიტაციულ მიკროლინზირებაზე]] იყო დაფუძნებული, „ირმის ნახტომში“ არსებულ თითოეულ [[ვარსკვლავი|ვარსკვლავს]] 1,6 პლანეტა ჰყავს ორბიტაზე.<ref>{{cite journal |last1=Cassan |first1=Arnaud |author2=D. Kubas, J.-P. Beaulieu, M. Dominik, K. Horne, J. Greenhill, J. Wambsganss, J. Menzies, A. Williams, U. G. Jørgensen, A. Udalski, D. P. Bennett, M. D. Albrow, V. Batista, S. Brillant, J. A. R. Caldwell, A. Cole, Ch. Coutures, K. H. Cook, S. Dieters, D. Dominis Prester, J. Donatowicz, P. Fouqué, K. Hill, N. Kains et al.|title=One or more bound planets per Milky Way star from microlensing observations|journal=Nature|date=12 January 2012|volume=481|pages=167–169 |doi=10.1038/nature10684 |url=http://www.nature.com/nature/journal/v481/n7380/full/nature10684.html|accessdate=11 January 2012|issue=7380|bibcode = 2012Natur.481..167C |pmid=22237108|arxiv = 1202.0903 |displayauthors=29}}</ref> 5 [[მზე|მზის]] მსგავსი [[ვარსკვლავი]]დან ერთს მაინც ჰყავს დედამიწის ზომის პლანეტა [[სასიცოცხლო ზონა]]ში.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/პლანეტა“-დან