ზაქარია II მხარგრძელი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
შესწორდა ბმული
ხაზი 1:
'''ზაქარია II მხარგრძელი''' (გ. [[1212]]) — [[ქართველი]] [[დიდებული]]. სახელმწიფო მოღვაწე XII-XIII საუკუნეების მიჯნაზე, [[ამირსპასალარი|ამირსპასალარ]] [[მხარგრძელი, სარგის|სარგისის]] ძე, ამირსპასალარ-[[მანდატურთუხუცესი]], დიდი მემამულე, ქვემო ქართლის ([[ლორე]]-[[ტაშირი]]), შემოერთებული სომხური თემების ([[შირაკი]],[[აირარატი]], [[სივნიეთი]], [[არცახი]], [[უტიქი]], [[გელაქუნი (სომხეთი)|გელაქუნი]]), ქ. რუსთავის (კახეთი) და სხვათა მფლობელი.
 
[[1177]] წელს ზაქარია და სარგის მხარგრძლები აჯანყებული [[დემეტრე უფლისწული|დემნა (დემეტრე) უფლისწულის]] ბანაკში იყვნენ. სარგისმა შვილთან ერთად დატოვა აჯანყებულები და გადავიდა [[გიორგი II|გიორგი II-ის]] მხარეზე. მხარგრძლებმა განსაკუთრებით გამოიჩინეს თავი [[გიორგი რუსი|გიორგი რუსის]] (იური ანდრიას ძე) ამბოხების ჩაქრობაში. ამირსპასალარ [[გამრეკელი თორელი (XII ს.)|გამრეკელ თორელის]] გარდაცვალების შემდეგ მცირე ხნით [[ჭიაბერი]] იყო ამირსპასალარი, ხოლო შემდეგ - მხარგრძელს ამირსპასალარობის ბოძებასთან ერთად მეფემ უწყალობა [[რუსთავი|ქ. რუსთავიც]]. ამ დროიდან ამირსპასალარის [[სახელო]] დიდი ხნით დამკვიდრდა მხარგრძელთა საგვარეულოში. XII საუკუნის ბოლოს საქართველომ შემოიერთა სომხეთი (შირაკი) ცენტრი [[ანისი|ქ. ანისი]], რომელიც სამამულე მდლობელობაში გადაეცა ზაქარია მხარგრძელს. ზაქარიას (ისევე როგორც ადრე მის მამას - სარგისს) მიენიჭა ანისის მფლობელის ტიტული - [[შაჰანშა]] (ეს ტიტული დამკვიდრებული იყო აგრეთვე საქართველოს მეფის ტიტულატურაში). შემდგომში ეს ტიტული საკუთარ სახელად იქცა ზაქარიას სახლში.
 
მხარგრძელი მონაწილეობდა ქართველთა თითქმის ყველა ლაშქრობაში XII-XIII საუკუნეების მიჯნაზე: [[შამქორის ბრძოლა 1195|შამქორისა]] და [[ბასიანის ბრძოლა 1203|ბასიანის ბრძოლებში]], ანისის, არდებილის, ირანის ლაშქრობებში და სხვა. ის, როგორც სამხრეთ საქართველოს ფეოდალი, სარდლობდა [[მეწინავე]] [[სადროშო|სადროშოს]]. [[თამარითამარ მეფე|თამარის]] ისტორიკოსის ცნობით, "მას ჟამსა დიდად განდიდებულნი იყვნენ მეფისა მიერ ზაქარია ამირსპასალარი და ივანე მსახურთუხუცესი".
 
კონფესიურად ზაქარია იყო ერთადერთი [[მონოფიზიტობა|მონოფიზიტი]] მხარგრძელი ამ პერიოდში. მისი მოძღვარი იყო ცნობილი სომეხი საეკლესიო მოღვაწე და კანონმდებელი [[მხითარ გოში]]. XIII საუკუნის სომეხი ისტორიკოსების [[კირაკოს განძაკეცი|კირაკოს განძაკეცისა]] და [[ვარდან ბარძბერდეცი|ვარდან აღმოსავლელის]] ცნობით, ზაქარია ცდილობდა ზოგიერთი ცვლილების შეტანას სომხურ სარწმუნოებაში, რათა დაეახლოვებინა ის ქართულ სარწმუნოებასთან. ამ მიზნით მხარგრძელის ინიციატივით მოწვეულ იქნა ლორისა ([[1205]]) და ანისის ([[1207]]) [[საეკლესიო კრებები]].