მეჰმედ IV: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
clean up, replaced: აბსოლიტ → აბსოლუტ using AWB
ხაზი 31:
'''მეჰმედ IV''' ({{lang-ota|محمد رابع|Mehmed-i râbi‘}}, {{lang-tr|Dördüncü Mehmet, Avcı Sultan Mehmet}}; დ. [[2 იანვარი]] [[1642]] — გ. [[6 იანვარი]] [[1693]]) — [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის იმპერიის]] [[სულთანი]] [[1648]] - [[1687]] წლებში.
 
მეჰმედ IV სულთან [[იბრაჰიმ I (თურქეთი)|იბრაჰიმ I-ისა]] და მისი ცოლის [[თურჰან ჰატიჯე სულთანი|თურჰან ჰატიჯე სულთნის]] შვილია. სულთნის ტახტზე მას შემდეგ ავიდა, რაც მისი მამა [[იანიჩარები|იანიჩარებმა]] დაამხეს. მისი მცირეწლოვნობის პერიოდში ქვეყანაში სრულ ანარქიას ტესავდნენ და ინტრიგების ქსელს ხლართავდნენ მისი დედა და ბებია. ამ ინტრიგების წყალობით [[დარდანელის სრუტე]]ში ვენეციელებმა ოსმალეთის ფლოტი დაამარცხეს. ვენეციელები კონსტანტინოპოლსაც უქმნიდნენ საფრთხეს, მაგრამ ვითარება შეიცვალა, როდესაც დიდი ვეზირის სავარძელს, [[ქოფრიულიუ]]ს დიდ ვეზირთა ცნობილი გვარის ფუძემდებელი, [[ქოფრიულიუ მეჰმედ-ფაშა]] იკავებს. მეჰმედ-ფაშამ აბსოლიტურიაბსოლუტური ძალაუფლება მიიღო იმისათვის, რომ ქვეყანაში წესრიგი და სიმშვიდე აღედგინა.
 
სულთანზე გავლენა შეინარჩუნა მეჰმედ ფაშას-შვილმა, [[ქოფრიულიუ ფაზილ აჰმედ-ფაშა|ფაზილ აჰმედ ფაშამაც]], რომელიც ქვეყანას მშვიდად განაგებდა. [[ავსტრია]]სთან ომი წარუმატებელი აღმოჩნდა, თუმცა [[1669]] წელს ვენეციელებს წაართვა კუნძული [[კრეტა]].
 
[[1672]] წელს თვით სულთნის სარდლობით [[პოლონეთი|პოლონეთთან]] ომი დაიწყო. ამ ომის შედეგად პოლონეთმა ოსმალეთის იმპერიას დაუთმო [[პოდოლიე]] და [[უკრაინა|უკრაინის]] ნაწილი.
 
ფაზილ აჰმედ-ფაშას გარდაცვალების შემდეგ დიდი ვეზირი გახდა [[ქარა მუსტაფა-ფაშა|მუსტაფა-ფაშა]], რომელმაც ხელი შეუწყო ოსმალეთის იმპერიის დაქვეითებას. რუსეთთან ომი ოსმალებისათვის წარუმატებელი [[ბახჩისარაის საზავო ხელშეკრულება|ზავით]] დასრულდა. მუსტაფა-ფაშას ოცნება იყო [[გერმანია|გერმანიის]] დაპყრობა. [[1683]] წელს ქარა მუსტაფა-ფაშა [[ვენა]]ზე ლაშქრობას იწყებს. [[კარლ IV (ლოტარინგია)|კარლ ლოთარინგიელი]] და [[იან III სობესკი|იან სობესკი]] ქალაქის დასახმარებლად მივიდნენ. ორთვიანი დაპირისპირება ოსმალეთის არმიის სრული მარცხით დასრულდა. სულთნის ბრძანებით [[1683]] წელს მუსტაფა-ფაშა [[ბელგრადი|ბელგრადში]] სიკვდილით დასაჯეს. [[1687]] წელს მოჰაჩთან სასტიკად დამარცხდა ოსმალეთის არმია. [[1687]] წელსვე ქოფრიულიუ მეჰმედ-ფაშას მეორე შვილი აჯანყდა მეჰმედ IV-ის წინააღმდეგ და დაამხო. ხუთი წლის შემდეგ გარდაიცვალა ციხეში.
 
==ოჯახი==
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/მეჰმედ_IV“-დან