ჯოვანი ბოკაჩო: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
No edit summary |
||
ხაზი 1:
[[ფაილი:Boccaccio01.jpg|thumb|ჯოვანი ბოკაჩო|ქანდაკება [[უფიცი]]ს სასახლესთან]]
'''ჯოვანი ბოკაჩო''' ({{lang-it|Giovanni Bocaccio}}; დ. [[31 დეკემბერი]], [[1313]], [[ჩერტალდო]], [[ტოსკანა]] – გ. [[2 დეკემბერი]], [[1375]], [[ჩერტალდო]], [[ტოსკანა]]) — იტალიელი მეცნიერი, [[რენესანსი]]ს ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ნაწარმოების —„[[დეკამერონი]]
==ბიოგრაფია==
ჯოვანი ბოკაჩო იყო [[ფლორენცია|ფლორენციელი]] სოვდაგრის და წარჩინებული წოდების ფრანგი ქალის, ჟანას, შვილი. დედა ადრე გარდაეცვალა. ერთი წლიდან ფლორენციაში დედინაცვალი ზრდიდა. ათ წლამდე ჯოვანი ფლორენციაში იზრდებოდა, შემდეგ კი აღსაზრდელად მიაბარეს ერთ ვაჭარს [[ნეაპოლი|ნეაპოლში]],
[[ნეაპოლი|ნეაპოლში]] ბოკაჩო მოხვდა მეფე [[რობერტ ანჟუელი]]ს კარზე. რობერტ ანჟუელი იყო განათლებული და რამდენიმე უმნიშნელო ლიტერატურული ქმნილების ავტორი, რომელიც სიამოვნებით იკრებდა თავის გარშემო ნიჭიერ ახალგაზრდა პოეტებსა და მეცნიერებს. ბოკაჩომ მეფის კარზე გაიცნო ფრანგი რაინდული ზნეობანი, ეზიარა ელინურ და ლათინურ კულტურას; ამავე დროს, განიცადა ჰუმანისტური იდეების გავლენა. ნეაპოლში ბოკაჩოს შეუყვარდა მეფე რობერტის გათხოვილი ქალიშვილი [[მარიამ აქვინელი]], რომელიც შემდგომ განსახიერდა ბოკაჩოს შემოქმედებაში ფიამეტას სახით. მარიამ აქვინელმა შთააგონა ბოკაჩოს პირველი ნაწარმოებები — რომანი „[[ფოლოკოლო]]“ (1336) და იტალიურ პოეზიაში ოტავებით დაწერილი პირველი პოემა „[[ფიეზოლელი ნიმფები]]“ (1345). ამ ადრინდელ ნაწერებში სჭარბობს კლასიკური მითოლოგიით შეფერილი საშუალო საუკუნეების ლიტერატურული ფორმები (რაინდული თაგადასავლები, ალეგორიზმები და სხვა)
1340 წელს ბოკაჩო მამამ დაქვრივების გამო ფლორენციაში გაიწვია. ბოკაჩომ აქ ნახა ნეაპოლის სასახლის არისტოკრატიული წრეებისგან სრულიად განსხვავებული გარემო — ვაჭართა რესპუბლიკა. მას ვერ წარმოედგინა აქ ცხოვრება და მამის მესამედ დაქორწინების (1343) შემდეგ ცხოვრობდა სხვადასხვა ქალაქებში — [[რავენა]]სა და [[ფორლი]]ში,თანაც გაექცა [[შავი ჭირი|შავ ჭირს]], რომელმაც ფლორენციის მოსახლეობის სამი მეოთხედი გაანადგურა. ეს მოვლენა მოგვიანებით [[დეკამერონი|„დეკამერონში“]] აისახა. 1348 წელს ბოკაჩო კლავ დაბრუნდა ნეაპოლში, საიდანაც მამის სიკვდილის გამო დაბრუნდა ფლორენციაში და საბოლოოდ დამკვიდრდა იქ. ბოკაჩო აქ [[პეტრარკა]]ს გავლენით სწავლობდა ბერძნულ და ლათინურ ლიტერატურას.
სიცოცხლის უმეტესი და შემოქმედების უმნიშვნელოვანესი ნაწილი მან გაატარა მშობლიურ ფლორენციაში. საკუთარ შემოქმედებაში მან ხარკი
გარდაიცვალა მშობლიურ სოფელში 1375 წლის 2 დეკემბერს.
==შემოქმედება==
[[დეკამერონი]]ს შემდეგ ყველაზე მნიშვნელოვანია მოთხრობა [[ფიამეტა]] (1343, გამოქვეყნდა 1472), რომლითაც ბოკაჩომ საფუძველი ჩაუყარა [[ფსიქოლოგიური რომანი|ფსიქოლოგიურ რომანს]]. მასვე ეკუთვნის პოემა [[ტესეიდე]] (1339, გამოქვეყნდა 1475წ), პასტორალი ”ამეტო” (1341, გამოქვეყნდა 1478წ) და [[პოემა]] [[სიყვარულის ხილვა]] (1342, გამოქვეყნდა 1521წ.).▼
▲1340 წელს ბოკაჩო ფლორენციაში დაბრუნდა. ქალაქის მმართველობამ რამდენიმეჯერ საპატიო დიპლომატიური დავალება მისცა მწერალს. ამავე დროს, ბოკაჩო აგროვებდა ბერძნულ-ლათინურ ხელნაწერებს. ბოკაჩო [[კუატროჩენტო]]სა და ახლად ფეხადგმული, ზეაღმავალი ბურჟუაზიის ტიპიური წარმომადგენელია. ფართო ჰუმანისტური განათლების მიუხედავად, იგი განმსჭვალული იყო [[ცრურწმენა|ცრურწმენებით]], მერყეობდა [[სკეპტიციზმი|სკეპტიციზმსა]] და [[ორთოდოქსია]]ს შორის . ბოკაჩო [[დანტე]]ს დიდი თაყვანისმცემელი იყო, პირველმა დაწრა მისი ბიოგრაფია, მაგრამ მთელი თავისი მოღვაწეობით ზღვარი დაუდო საშუალო საუკენეების მისტიციზმსა და ასკეტიზმს, მწერლობაში დაამკვირდა ახალი ეპოქის ადამიანი. ლათინი კლასიკოსების შესწავლამ და ტოსკანური, კერძოდ, ფლორენციული ხალხური კილოს ცოდნამ მას შესძინა ბუნებრივი და მოხდენილი ფრაზის ხელოვნება. ბოკაჩომ დიდი წვლილი შეიტანა მოქნილი და მდიდარი იტალიური სალიტერატურო ენის ჩამოყალიბებაში. თუ დანტე და [[პეტრარკა]] ითვლებიან იტალიური პოეზიის მამამთავრებად, ბოკაჩის მიიჩნევენ იტალიური მხატვრული პროზის ფუძემდებლად. დეკამერონი დაიწერა 1350-1353 წლებში, გამოქვეყნდა 1471 წელს. ბოკაჩოს ნოველების ამ კრებულს მართებულად უწოდეს ”ადამიანური კომედია”. ნოველების უმეტესობა აღმოსავლური წარმოშობისაა, თუმცა, მწერალმა გამოაქვეყნა ფრანგული ფაბლიოც, მიმართა აპულეუსს, შუა საკუნებიის ლათინურ კრებულებს. მან გააცოცხლა ფრანგული და იტალიური ნოველების ნიღბები და მათ ინდივიდუალური ხასიათი მიანიჭა. შექმნა დიდვაჭრების, ხელოსნების, მედუქნეების, მღვდლების, ხელოსნების ბედნიერი თუ უბედური მიჯნურების სამყარო, რომლის მთავარი მამოძრავებელი ღერძი სიყვარულია, თუმცა, ეს სიყვარული ძალზე დაშორებულია პლატონურ კონცეფციას.
დეკამერონის მრავალი [[ნოველა]] ნამდვილი ზნე-ჩვეულების კომედიაა. მათ შორის გვხვდება გულისამაჩუყებელი პათეტიკური დრამაც. დეკამერონის ზოგიერთი ნოველა გადაამუშავეს [[ჯეფრი ჩოსერი|ჩოსერმა]], [[შექსპირი|შექსპირმა]], [[მარგარიტ ნავარელი|მარგარიტ ნავარელმა]], [[ჟან ლაფონტენი|ლაფონტენმა]], [[გოტჰოლდ ეფრაიმ ლესინგი|ლესინგმა]], [[მისე]]მ და სხვა.
▲[[დეკამერონი]]ს შემდეგ ყველაზე მნიშვნელოვანია მოთხრობა [[ფიამეტა]] (1343, გამოქვეყნდა 1472), რომლითაც ბოკაჩომ საფუძველი ჩაუყარა [[ფსიქოლოგიური რომანი|ფსიქოლოგიურ რომანს]]. მასვე ეკუთვნის პოემა [[ტესეიდე]] (1339, გამოქვეყნდა 1475წ), პასტორალი ”ამეტო” (1341, გამოქვეყნდა 1478წ) და [[პოემა]] [[სიყვარულის ხილვა]] (1342, გამოქვეყნდა 1521წ.).
== დევნა ==
Line 29 ⟶ 28:
== ქართული გამოცემა ==
დეკამერონიდან ამოკრებილი ნოველები ქართულად თარგმნა და ორ წიგნად გამოსცა [[თედო სახოკია]]მ 1928 წელს
== რესურსები ინტერნეტში ==
| |||