ფობოსი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
Bot: 74 ენათაშორისი ბმული გადატანილია Wikidata_ზე, d:q7547
No edit summary
ხაზი 3:
'''ფობოსი''' ([[ბერძნ.]] φόβος — შიში) — [[მარსი (პლანეტა)|მარსის]] ერთ–ერთი თანამგზავრი. აღმოჩენილია [[1877]] წლის [[11 აგვისტო|11 აგვისტოს]] ამერიკელ ასტრონომის [[ასაფ ჰოლი|ასაფ ჰოლის]] მიერ
 
ფობოსი მდებარეობს 2,77 მარსის რადიუსის მანძილზე პლანეტის ცენტრიდან და ერთ ბრუნს მის გარშემო ანდომებს 7 საათსასაათს 39 წუთსა და 14 წამს, რაც უფრო სწრაფია ვიდრე თვითაღემატება მარსის ბრუბვა თავის ღერძისდღეღამურ გარშემობრუნვას. რის გამოც ფობოსი ამოდის დასავლეთიდან და ჩადის აღმოსავლეთის მხარეშიმხარეს.
 
ფობოსი ბრუნავს თავის ღერძის გარშემო იგივე პერიდით რაც მარსის გარშემო, ამიტომაც როგორც [[მთვარე]] ერთი მხრით არის მომართულიმიმართული ზედაპირისკენ. მისი ორბიტა მდებარეობს [[როშის ზღვარი|როშის ზღვრის]] შიგნით და არ იშლება მხოლოდ თავისი შიდა სიმაგრის გამო. ასეთი ორბიტის გამო მისი ზედაპირიდან ცვივა ქვები, რომლებიც ხშირად ტოვებენ შესამჩნევ ზოლებს ზედაპირზე. მარსის გრავიტაციული ზემოქმედებიაზემოქმედება იწვევს ფობოსის სისწრაფისსიჩქარის შენელებას, რაც 20 მილიონი წლის შემდეგ გამოიწვევს მის მარსთან შეჯახებას.
 
ფობოსის ზომებია - 26,6×22,2×18,6 კმ, მის ზედაპირს აღენიშნება უამრავი კრატერი, რომელთაგან ყველაზე დიდი - [[სტიკნი (კრატერი)|სტიკნისტიკნია]] 9 კმ დიამეტრით. შესაძლებელიასავარაუდოდ, ამ კრატერის შექმნამწარმოქმნამ გამოიწვია მის ზედაპირზემიდამოებში პარალელური ზოლების შექმნაც ამ კრატერის მიდამოებში. ეს ზოლები აღენიშნება 30 კმ. მანძილზე და 100-200 მეტრის სიგანისა და 10-20 მეტრის სიღრმითსიღრმისაა.
 
== ფობოსის შესწავლა ==
ფობოსის სურათების გადაღება მოხდა რამდენიმე კოსმოსური აპარატების მეშვეობით, რომელთა მიზანიმიზანს მარსის ფოტოგადაღება წარმოადგენდა.
პირველი - [[Mariner 9]] - 1971 წელს, შემდეგ [[Viking 1]] - 1977 წელს, [[ფობოსი (КА)]] - 1989 წელს, [[Mars Global Surveyor]] - 1998 და 2003 წლებში, [[Mars Express]] - 2004 წელს და [[Mars Reconnaissance Orbiter]] - 2007 და 2008 წლებში.
 
== ატმოსფერო ==
== ატმოსფერა ==
ატმოსფეროს ნიშნები შემჩნეული არ არის.
 
== წინასწარმეტყველება ორ თანამგზავრზე ==
მარსის ორი თანამგზავრის არსებობის ვარაუდი 1610 წელს იოჰან კეპლერმა გამოთქვა. ის ეფუძვნებოდაეფუძნებოდა იმ ლოგიკას რომ თუ დედამიწას აქვს ერთი თანამგზავრი, ხოლო იუპიტერს - ოთხი (იმ დროს ცნობილი), ე.ი. მზისგან დაშორების გამო თანამგზავრთა რაოდენობა იზრდება გეომეტრიული პროგრასიითპროგრესიით. და ამ ლოგიკის მიხედვით მარსს უნდა ყოლოდა ორი თანამგზავრი.
 
ჯონატან სვიფტის "გულივერის მოგრაურობისმოგზაურობის" წიგნის მე-3 თავში, რომელიც ფრინავმფრინავ კუნძულ ლაპუტას აღწერს, ნათქვამია, რომ ლაპუტას ასტრონომებმა აღმოაჩინეს მარსის ორი თანამგზავრი, რომლაბიცრომლებიც 3 და 5 მარსის დიამეტრის მანძილზე ბრუნავენ. სინამდვილეში კი ფობოსი და დეიმოსი მდებარეობენ 1.4 და 3.5 დიამეტრის მანძილზე მარსის ცენტრიდან.
 
== იხილეთ აგრეთვე ==
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ფობოსი“-დან