მეოთხე კოალიციის ომი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1:
{{მუშავდება|1=[[სპეციალური:Contributions/Jaba1977|Jaba1977]]|2=2014 წლის 3 ივნისი}}
{{ინფოდაფა სამხედრო კონფლიქტი
|კონფლიქტი=მეთხე კოალიციის ომი
Line 26 ⟶ 25:
'''მეოთხე კოალიციის ომი''' — ევროპის დიდი სახელმწიფოების ([[რუსეთის იმპერია|რუსეთი]], [[პრუსიის სამეფო|პრუსია]], [[ინგლისი]]) ბრძოლა [[ნაპოლეონ I|ნაპოლეონის]] საფრანგეთისა და მისი მოკავშირეების წინააღმდეგ [[1806]]-[[1807]] წლებში. თავდაპირველად პრუსიის სამეფო დაესხა თავს საფრანგეთს. [[იენა-აუერშტედტის ბრძოლა]]ში ნაპოლეონმა დაამარცხა პრუსიელები და [[1806]] წლის 12 ოქტომბერს ბერლინში შეიჭრა. [[1806]] წლის დეკემბერში ომში ჩაება [[რუსეთის იმპერია]].
 
ნაპოლეონის მიერ [[პოლონეთი]]სა და აღმოსავლეთ პრუსიის კამპანიის წამოწყების მიზანი იყო რუსეთის იმპერიის დამარცხება. იმპერატორმა ექვს თვეში მიაღწია მიზანს. მთელი ამ ხნის განმავლობაში ([[1806]] წლის [[ზამთარი]] – [[1807]] წლის [[ზაფხული]]) მძიმე ბრძოლები მიმდინარეობდა. [[1806]] წლის დეკემბერში გამართულმა [[ჩარნოვოს ბრძოლა|ჩარნოვოს]], [[გოლიმინის ბრძოლა|გოლიმინის]] და [[პულტუსკის ბრძოლა (1806)|პულტუსკის]] სასტიკმა ბრძოლებმა გამარჯვებული ვერ გამოავლინეს. ზამთრის კამპანიის გენერალური ბრძოლა გაიმართა [[პროისიშ-აილაუს ბრძოლა|პროისიშ-აილაუსთან]] [[1807]] წლის იანვარში. საფრანგეთისა და რუსეთის ძირითად არმიებს შორის გამართულ სისხლიან ბროლაში გამარჯვებული არ გამოვლენილა (პირველად თავის კარიერაში ნაპოლეონმა გადამწყვეტ წარმატებას ვერ მიაღწია). მას შემდეგ, რაც რუსული არმიის მეთაურმა [[ლეონტი ბენინგსენი|ლ. ბენინგსენმა]] ღამით უკან დაიხია, ნაპოლეონმა თავი გამარჯვებულად გამოაცხადა. ორივე მხარე სამი თვის განმავლობაში იბრძოდა უშედეგო ბრძოლაში. საბოლოოდ მაისის თვეში ბრძოლა დასრულდა.
 
ამ პერიოდში [[რუსეთის იმპერია]]მ თავისი ჯარისკაცები გადაიყვანა [[ოსმალეთის იმპერია]]სთან წამოწყებული [[რუსეთ-ოსმალეთის ომი (1806-1812)|ომის]] ფრონტზე. ნაპოლეონმა ამით რიცხობრივი უპირატესობა მოიპოვა. საგაზაფხულო კამპანიის დროს მას 190 000 ჯარისკაცი ჰყავდა 100 000 რუსი ჯარისკაცის წინააღმდეგ. [[ჰეილსბერგის ბრძოლა]]ში ბენინგსენმა შეუტია ფრანგებს, მაგრამ [[ფრიდლანდის ბრძოლა]]ში რიცხობრივმა უპირატესობამ გადამწყვეტი როლი ითამაშა. ნაპოლეონის 85 000-იანმა არმიამ რუსეთის 60 000-იან ჯარს მძიმე მარცხი აგემა.
 
== ლიტერატურა ==
* Robert Asprey. ''The Reign of Napoleon Bonaparte'' (Chs. 1-8) Basic Books, New York, NY (2001) ISBN 0-465-00482-2
* David G. Chandler. ''Jena 1806: Napoleon destroys Prussia'' Osprey Publishing, Oxford (1993) ISBN 1-855-32285-4
* David G. Chandler. ''The Campaigns of Napoleon'' (Chs. 39-54) Scribner, New York, NY (2nd edn. 1973) ISBN 0-025-23660-1
* Vincent J. Esposito and John R. Elting. ''A Military History and Atlas of the Napoleonic Wars'' (Pgs. 57-83) Greenhill Books, London (Revised 1999) ISBN 1-85367-346-3
* Frederick Kagan (2007). The End of the Old Order: Napoleon and Europe, 1801-1805. Da Capo Press. pp. 141ff.
* Paul W. Schroeder, (1994) ''The Transformation of European Politics 1763-1848'' (1994) pp 287-333
 
[[კატეგორია:ნაპოლეონის ომები]]