აღა-მაჰმად-ხანი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1:
[[ფაილი:Mohammad Khan Qajar.jpg|thumb|200px|აღა-მაჰმად-ხანი]]
'''აღა-მაჰმად-ხანი''' ({{lang-az|Ağa Məhəmməd-xan Qacar}}, {{lang-fa|آقا محمد خان قاجار}} Âqâ Mohammad xân Qâjâr; დ. [[1742]] — გ. [[1797]]) — [[ირანი]]ს გამგებელი [[1794]] წლიდან, [[შაჰი]] [[1796]] წლიდან. [[ყაჯარები|ყაჯართა დინასტიის]] დამაარსებელი. აღა-მოჰამედ-ხანი მცირეწლოვანი იყო, როდესაც ტყვედ ჩაიგდო და დაასაჭურისა მამამისის — [[ყაჯარები|ყაჯართა ტომი]]ს მედირ-შაჰის ძემ ადილ-შაჰ ავშარმა. მამამისის დამარცხების შემდეგ აღა-მაჰმად-ხანი შირაზში, [[ზენდები]]ს სამეფო კარზე წაიყვანეს. [[1779]] წელს ქერიმ-ხან ზენდის გარდაცვალების შემდეგ [[შირაზი]]დან ასთარაბადს გაიქცა და სათავეში ჩაუდგა ყაჯარ ტომთა ბრძოლას [[სახელმწიფო]] ხელისუფლებისათვის. მალე დაიკავა [[ირანი]]ს ჩრდილოეთ და ცენტრალური ნაწილი, [[1794]] წელს კი ბოლო მოუღო ზენდების დინასტიის უკანასკნელ წარმომადგენელს და ირანის ფაქტობრივი მბრძანებელი გახდა.იყო მკაცრი და ულმობელი [[მმართველი]].
 
ირანის სატახტო ქალაქი აღა-მაჰმად-ხანმა [[თეირანი|თეირანში]] გადაიტანა. [[1795]] წელს მან გაილაშქრა [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანსა]] და [[საქართველო]]ზე, დაარბია [[თბილისი]] ([[კრწანისის ბრძოლა]], [[1795]]), ხოლო საქართველოდან დაბრუნებისა და ირანის შაჰინ-შაჰის ტიტულის მიღების შემდეგ ([[1796]]) დაიპყრო [[ხორასანი]].