ურალის მთები: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 21:
| ამგებელი ქანები =
}}
'''ურალის მთები''' ({{lang-ru|Уральские горы}}) — მთათა სისტემა [[რუსეთი|რუსეთსა]] და [[ყაზახეთი|ყაზახეთში]], რომელიც გადაჭიმულია თითქმის მერიდიანული მიმართულებით [[კარის ზღვა|კარის ზღვის]] ნაპირებიდნ მდინარე [[ურალი (მდინარე)|ურალის]] ხეობის განედურ მონაკვეთამდე 2500 კმ სიგრძეზე და ქმნის საზღვარს [[ევროპა]]სა და [[აზია]]ს შორის. მდინარე ურალის განედური მონაკვეთის სამხრეთით ყაზახეთის ნახევარუდაბნოებამდე ვრცელდება დაბალმთიანი [[მუღოჯარები]]ს ნახევარუდაბნოები და სტეპები. ტექტონიკური და გეომორფოლგიური თვალსაზრისით, მუღოჯარები წარმოადგენს ურალის სამხრეთ ნაწილს. ჩრდილოეთში, პოლარულ წრესთან, ურალის სიგანე დაახლოებით 50 კმ-ია, ხოლო სამხრეთით, მთა მაგნიტნაიას განედზე — დაახლოებით 150 კმ.<ref name="usr" />
 
ურალის მთების სარტყელი გადაკვეთავს [[ევრაზია|ევრაზიის კონტინენტის]] ტუნდრას, ტყეტუნდრას, ტყის, ტყესტეპისა და სტეპის ზონებს. ერთმანეთისაგან გამოყოფს [[აღმოსავლეთ ევროპის ვაკე|აღმოსავლეთ ევროპისა]] და [[დასავლეთ ციმბირის ვაკე|დასავლეთ ციმბირის]] უზარმაზარ ვაკეებს. ურალის დასავლეთი კალთა შედარებით დამრეცი და გრძელია და თანდათანობით ერწყმის [[აღმოსავლეთ ევროპის ვაკე]]ს, ხოლო აღმოსავლეთი კალთა, პირიქით, ციცაბო და მოკლეა და საკმაოდ მკვეთრად არის ჩამოკვეთილი [[დასავლეთ ციმბირის ვაკე|დასავლეთ ციმბირის ვაკისაკენ]]. ურალის დასავლეთი და აღმოსავლეთი კალთების ბუნება ერთნაირი არაა. დასავლეთი კალთის ლანდშაფტები დაკავშირებულია [[აღმოსავლეთ ევროპის ვაკე|აღმოსავლეთ ევროპის ვაკის]] ლანდშაფტებთან, ხოლო აღმოსავლეთ კალთის — [[დასავლეთ ციმბირის ვაკე|დასავლეთ ციმბირის ვაკის]] ლანდშაფტებთან.<ref name="usr" />
 
ურალზე შეინიშნება ლანდშაფტების ვერტიკალური სარტყლურობა. პოლარეთისპირა ურალზე მთები აზევებულია თითქმის 2000 მ-მდე, ხოლო სამხრეთ ნაწილში 1500 მ-ზე მაღლა. პოლარეთისპირა ურალზე მდებარეობს მთელი ურალის მთების უმაღლესი წერტილი [[ნაროდნაია]] (1895 მ).<ref name="usr">{{წიგნი | ავტორი = დავიდოვა მ., კამენსკი ა., ნეკლიუკოვა ნ., ტუშინსკი გ. | სათაური = სსრკ ფიზიკური გეოგრაფია | ბმული = | ადგილი = | გამომცემლობა = განათლება | წელი = 1988 | | გვერდები = 491-526 | სერია = | isbn = | ტირაჟი = }}</ref>
 
== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ურალის_მთები“-დან