ლუკას სახარება: განსხვავება გადახედვებს შორის

[[ფაილი:Byzantinischer Maler des 10. Jahrhunderts 001.jpg|220px|მინიატიურა|[[ლუკა მახარებელი]]. [[ბიზანტია]] X ს. ]]

'''ლუკას სახარება''' ([[ბერძნული|ბერძნ.]] Εὐαγγέλιον κατὰ Λουκάν) – [[ახალი აღთქმა|ახალი აღთქმის]] მესამე წიგნი, ერთ–ერთი ოთხი კანონიკური სახარებიდან. მის წინ ტრადიციულად დგას [[მათეს სახარება]] და [[მარკოზის სახარება]] და მის შემდეგ მოდის [[იოანეს სახარება]].

 

== სახარების მიზანი, მახასიათებლები და შემადგენლობა ==

[[ფაილი:Samaritan.jpg|220px|მინიატიურა|მარცხნივ|მოწყალე სამარიტელი]]

სახარების მთავარი თემა - იესო ქრისტე, ძე ღვთისას ცხოვრება და ქადაგებანი. სახარება დაიწერა ქრისტიანთათვის და მიმართულია თეოფილეს და წმ. პავლეს მიერ დაფუძნებული ახალი ქრისტიანული საზოგადოების მიმართ.

ლუკა აღწერს ძირითადად ქრისტეს ცხოვრების ისტორიულ მხარეს, სხვადასხვა ამბავს მოგვითხრობს დიდი მონდომებითა და დეტალურად, გვიამბობს დიდი რაოდენობით ქრისტეს იგავებს, შესაბამისად სიმბოლოების რაოდენობისთ ლუკას სახარება [[ახალი აღთქმა|ახალი აღთქმის]] ყველაზე გრძელი წიგნია. თხრობა იწყება, ქრონოლოგიური თვალსაზრისით, ყველაზე ადრეული მოვლენების აღწერით, კერძოდ, [[იოანე ნათლისმცემელი|იოანე ნათლისმცემლის]] მამის [[ზაქარია]]ს შესახებ ცნობებით და თავად იოანეს მომავალი დაბადებიდან. სხვა დანარჩენი სახარებები იწყება ქრისტეს დაბადებიდან ([[მათე მახარებელი|მათე]]), ან უკვე იოანე ნათლისმცემლის ქადაგებიდან ([[მარკოზ მახარებელი|მარკოზი]] და [[იოანე მახარებელი|იოანე]]).

 

მხოლოდ ლუკას სახარებაში ვხვდებით ინფორმაციას [[იოანე ნათლისმცემელი|იოანე ნათლისმცლის]] მშობლების შესახებ, მის დაბადებასთან დაკავშირებულ მოვლენებზე და ქალწულ მარიამის ელისაბედთან, იოანეს დედასთან სტუმრობაზე.

 

და სხვ.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

* დაფარული გაცხადდება

* იგავი უგუნურ მდიდარზე

* ოჯახის გაყოფა და მომავალი განკითხვა

 

* იგავი ლეღვის ხეზე

* დედაკაცის განკურნება შაბათს

* „იერუსალიმო, იერუსალიმო!“

 

* განკურნება შაბათს

* უპოვართა მოწვევა ნადიმზე

* საკუთარი ჯვრის ტარება

 

* დაკარგულ ცხვარზე

* დაკარგულ დრაქმაზე

* ძე შეცთომილი

 

* ორგული მნე

* მდიდარი და ლაზარე

 

* ცდუნება, მიტევება, რწმენა და მორჩილება

* მადლიერი სამარიელი და ცხრა უმადური

* იმ დღეს, როცა ძე კაცისა გამოჩნდება

 

 

* უსამართლო მსაჯული

* ბრმის განკურნება

 

* მებაჟე ზაქე

* იგავი ათ მნაზე

* მოვაჭრეთა გამორეკვა

 

* შეკითხვა იესოს ხელმწიფებაზე

* იგავი ავ მიწისმუშაკებზე

* მწიგნობრებმა ვეღარ გაბედეს შეკითხვა

 

* ქვრივის ორი ლეპტა

* ტაძრის დანგრევაზე

* უკანასკნელი სწავლება ტაძარში

 

* იუდას გეგმა გაცემაზე

* ბოლო სერობა. პური და ღვინო

* იესო სინედრიონის წინაშე

 

* იესო პილატეს წინაშე

* იუდეველების მოთხოვნა

* გარდამოხსნა. დაკრძალვა

 

* დედაკაცები და პეტრე ცარიელ სამარხთან

* ემაუსის გზაზე

 

== შექმნის დრო ==

შექმნის დროის დადგენა საკმაოდ შეუძლებელია. მკვლევართა უმრავლესობა თვლის, რომ ის შეიქმნა [[მათეს სახარება|მათესა]] და [[მარკოზის სახარება|მარკოზის]] სახარებების შემდეგ [[იოანეს სახარება]]მდე. შესაძლოა, წიგნის პირველი ფრაზა: "რაკი მრავალმა მიჰყო ხელი იმ ამბების დალაგებით გადმოცემას, რომლებიც ჩვენში მოხდა"... — მიგვანიშნებს უკვე შექმნილ მატესა და მარკოზის სახარებებზე. ტრადიცია წიგნის შექმნას მიაწერს I ს. მე–[[60]] წელს. თუმცა ზოგიერთი მკვლევარი მიიჩნევს, რომ ლუკას სახარება შეიქმნა უფრო გვიან [[70]]—[[80]] წ.წ. ან [[80]]—[[100]] წ.წ. არსებობს სხვა მოსაზრებებიც, მაგრამ მას მნიშვნელოვნად არ მიიჩნევენ.

 

== ღვთაებრივი მახასიათებლები ==

ლუკა მახარებელი ხაზს უსვამს სახარების უნიკალურობას და მის გახსნილობას ყველა ადამიანისათვის. ასევე, ყურადღებას ამახვილებს ადამიანებსა და მათ მიმართ ღვთაებრივ სიყვარულზე. ის არა მხოლოდ ზუსტი ლიტერატურული ენით აღწერს ყველაზე განსხვავებულ ადამიანთა ხასიათებს, არამედ განსაკუთრებული სახით ხაზს უსვამს ქრისტეს მზრუნველობას უბრალო ადამიანების მიმართ. ძნელი არ არის იმის გარჩევა, რომ მათეს სახარებაში, მაგალითად, ყურადღება უფრო მეტად გამახვილებულია ზეციურ სასუფეველზე, ლუკას სახარებაში უფრო მეტია იგავები კონკრეტულად ადამიანებზე და მათ ამქვეყნიურ ურთიერთობებზე. სახარების ავტორი განსაკუთრებულ ყურადღებას ამახვილებს მონანიეთა შემწყნარებლობაზე.

 

* [http://www-user.uni-bremen.de/~wie/TCG/TC-Luke.pdf კომენტარები ლუკას სახარების ირგვლივ]

* [http://www.newadvent.org/cathen/09420a.htm წმ. ლუკას სახარება. კათოლიკური ენციკლოპედია]

[[კატეგორია: სახარებები]]

[[კატეგორია: ბიბლია]]