ადამიანის მსგავსი მაიმუნები: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
მ მომხმარებელმა Otogi გვერდი „ადამიანის მსგავსი მაიმუნები“ გადაიტანა გვერდზე „ჰომინიდები“ |
||
ხაზი 1:
{{ტაქსოდაფა *
| სახელი =
| სურათის ფაილი =Bonobo 009.jpg
| სურათის წარწერა =250px
| სურათის აღწერა =[[ჯუჯა შიმპანზე]]
| სამეფო = ცხოველები
| ტიპი = [[ქორდიანები]]
Line 10 ⟶ 9:
| რიგი = [[პრიმატები]]
| ქვერიგი = [[Haplorrhini]]
| ოჯახი =
| ლათ =
| სექციის სახელი =
| სექციის ტექსტი =
Line 19 ⟶ 18:
| არეალის ლეგენდა =
}}
'''ადამიანის მსგავსი მაიმუნები''', ''ანთროპოიდები'' (ბერძნ. anthropos — ადამიანი და eidos — სახე), (Anthropomorphidae ანუ Pongidae), [[ცხვირვიწრო მაიმუნები]]ს ოჯახი პრიმატების რიგისა. ადამიანის მსგავსი მაიმუნებია: [[ადამიანი|ადამიანთან]] განსაკუთრებით ახლო მდგომი [[გორილა]], [[შიმპანზე]] და [[ორანგუტანი]]. გორილა და შიმპანზე [[აფრიკა|აფრიკის]] ბინადრებია, ორანგუტანი კი [[აზია]]ში ([[კალიმანტანი|კალიმანტანსა]] ანუ ბორნეოსა და [[სუმატრა]]ზე) გვხვდება. ადამიანის მსგავსი მაიმუნები ცხოვრობენ უღრან ტროპიკულ ტყეებში, მეტწილად ხეებზე; მათთვის დამახასიათებელია გრძელი ფეხები: როდესაც ვერტიკალურად დგანან, ხელები მუხლისთავს ქვემოთ სწვდებათ. მიწაზე დადიან ნახევრად ვერტიკალურად და ეყრდნობიან ხელის თითების ზურგის მხარეს. ლოყისუკანა პარკები, ტუჩების წითელი ლორწოვანი გარსი, საჯდომი კორძები და კუდი არა აქვთ, ცხოვრობენ ხროვად. გამრავლებისათვის გარკვეული დრო არა აქვთ, რადგან კვერცხუჯრედი თვედათვე მწიფდება. მაკეობა გრძელდება 9 თვემდე. შობენ ერთ, იშვიათად ორ ნაშიერს. სქესობრივ სიმწიფეს აღწევენ 9-10 წლის ასაკში. ცოცხლობენ 20-50 წლამდე. თავის ტვინი საკმაოდ რთული აგებულებისა აქვთ. სხეულის სიგრძე — 1,5-2 მ, წონა — 60-250 კგ აღწევს.
ანატომიური და ფიზიოლოგიური თავისებურებით ადამიანის მსგავსი მაიმუნები სხვა მაიმუნებთან შედარებით ყველაზე ახლო დგანან ადამიანებთან. მათ, როგორც ადამიანს, აქვთ [[ჭიაყელა ნაწლავი]], კუდუსუნი, გავის 4-6 მალა, ფართო მკერდი, 12-13 წყვილი ნეკნი და სხვა. ადამიანის მსგავსი მაიმუნების უმაღლესი ნერვული მოქმედების შესწავლის შედეგად დადგენილია მათი მსგავსებაც და თვისებრივი განსხვავებაც ადამიანისაგან. მსგავსება განსაკუთრებით დიდია ემბრიონულ პერიოდში. ეს ერთხელ კიდევ მიუთითებს იმაზე, რომ ადამიანი და ადამიანის მსგავსი მაიმუნები წარმოშობილი არიან ერთი საერთო წინაპრისაგან, შემდეგ კი მათი ევოლუცია სცვადასხვა მიმართულებით წარმართულა.
== ლიტერატურა ==
* ქსე, ტ. 1, გვ. 81, თბ.,1975; ენგელსი ფ., შრომის როლი მაიმუნის გაადამიანების პროცესში, თბ., 1971;
* ''Дарвин ч.,'' Происхождение человека и половой отбор, Соч., т. 5, М. – Л., 1953;
* Жизнь животних, т. 6 – Млекопитающие, М., 1971
==
{{Commonscat|პონგოსებრნი}}
* [http://www.unep.org/grasp/Resources/index.asp Additional information on great apes]
* [http://www.npr.org/programs/atc/features/2002/july/toumai/index.html NPR News: Toumaï the Human Ancestor]
* [http://www.talkorigins.org/faqs/homs/species.html Hominid Species]
* [http://www.modernhumanorigins.net/ For more details on Hominid species, including excellent photos of fossil hominids]
* [http://www.newscientist.com/article.ns?id=dn3744 New Scientist 19 May 2003 - Chimps are human, gene study implies]
* [http://www.sciam.com/article.cfm?chanID=sa006&articleID=000C1E5D-B9BA-1422-B9BA83414B7F0103 Scientific American Magazine (April 2006 Issue) Why Are Some Animals So Smart?]
[[კატეგორია:
| |||