იბერიის მთები: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა ქედი | სახელწოდება = იბერიის მთები | ფაილი = Vista Moncayo desde A...
 
No edit summary
ხაზი 21:
| ამგებელი ქანები =
}}
'''იბერიის მთები''' ({{lang-es|Cordillera Iberica; Sistema Ibérico}}) — მთათა სისტემა [[პირენეს ნახევარკუნძულისნახევარკუნძული]]ს ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილში, [[ესპანეთი|ესპანეთში]], მესეტის ზეგნის ჩრდილოეთ-აღმოსავლეთ კიდესთან. გადაჭიმულია ჩრდილოეთ-დასავლეთიდან სამხრეთ-აღმოსავლეთისაკენ 440 კმ-ზე. სიმაღლე 2313 მ (მთა [[მონკაიო]]). იბერიის მთები დიდი მდინარეების ტახოსა[[ტახო]]სა და ებროს[[ებრო]]ს წყალგამყოფია. სიერა-დე-გუდარზე ინტენსიურად არის განვითარებული [[კარსტი]]. წარმოადგენს ნაოჭა-ლოდა მასივების სისტემას. აგებულია მეზოზოური კირქვებით, ქვიშაქვებითა და კვარციტებით. მის საფუძველში ჩაწოლილია ჰერცინული სტრუქტურის ჩრდილო-დასავლეთიდან სამხრეთ-აღმოსავლეთისაკენ გადაჭიმული სწორი ანტიკლინური და სინკლინური ნაოჭები. ხალონის ხეობით იყოფა შედარებით მაღალ (ჩრდილოეთ-დასავლეთ) და დაბალ (სამხრეთ-აღმოსავლეთ) მასივებად. აღსანიშნავია ქედები: სიერა-დე-ლა-დემანდა, სიერა-დებოლერა, სიერა-დელ-მონკაიო, სიერა-დე-გუდარი, სიერა-დე-ხავალამბრე და სხვა. მთავარი მწვერვალების სიმაღლით იბერიის მთები ჩამორჩებიან ესპანეთის სხვა მთავარ ქედებს, მაგრამ ჭარბობენ მათ სიგანითა და ამოწევის საერთო დიდი ფართობით. ამასთან დაკავშირებით, მთები ქმნიან ძნელად გასასვლელ დაბრკოლებას ესპანეთის ცენტრალურ ოლქებსა და მის ჩრდილოეთ-აღმოსავლეთს შორის. მთების ტექტონიკა შედარებით, უბრალოა, იურის ტიპისაა და შედგება ჩრდილო-დასავლეთიდან სამხრეთ-აღმოსავლეთისაკენ გამავალი ანტიკლინური და სინკლინური ზონებისა და, ამასთანავე, პარალელური ქედებისაგან. ტექტონიკური სტრუქტურის ორიგინალობა მდგომარეობს მასში, რომ მესამეული ნაოჭები შეერთებული არიან ჰერცინულთან და მათ თანაბარი გავრცელება აქვთ. ანტიკლინურ ქედებში პალეოზოური ქანები გამოდიან და მეტად მაღალ მასივებს ქმნიან; სინკლინური დადაბლებული ზონები მეზოზოური და მესამეული ქანებისგანაა აგებული. რელიეფის ნაოჭა ფორმები გართულებულია ნასხლეტებით, ადგილობრივი შეცოცებით და გადარეცხვითი მოქმედებით. ხარობს ხმელთაშუა ზღვის ბუჩქოვანი მცენარეულობა. ჩრდილოეთ-დასავლეთში წიწვოვანი და მუხის ტყეებია. არის რკინის მადნის საბადო.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/იბერიის_მთები“-დან