სანდრო ბოტიჩელი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
No edit summary |
||
ხაზი 23:
'''ალესანდრო დი მარიანო დი ვანი ფილიპეპი''' ({{lang-it|Alessandro di Mariano di Vanni Filipepi}}) ცნობილია როგორც სანდრო ბოტიჩელი ({{lang-it|Sandro Botticelli}}) — ფლორენტინის სკოლის იტალიელი მხატვარი ადრეული [[რენესანსი]]ს პერიოდში. აღორძინების ხანის ხელოვნების ერთ-ერთი ყველაზე გამოჩენილი და თავისებური წარმომადგენელი.
სანდრო ბოტიჩელი, ალესანდრო და მარიანო ფილიპეპი, დაიბადა 1444 წელს (1445წ) ფლორენციის მოქალაქის, ტყავის დამამუშავებელი მარიანო ფილიპეპის ოჯახში. იგი ყველაზე უმცროსი იყო ოჯახში. 1458 წელს საგადასახადო ჩანაწერებში მარიანო ფილიპეპი იუწყება, რომ მისი შვილი სანდრო 13 წლისაა, სწავლობს კითხვას და სუსტი ჯანმრთელობის ბავშვია . სანდროს ქმნილებაში ოქროს ფერი სჭარბობს, შესაძლოა ეს ნაწილობრივ იმითაც აიხსნას, რომ ყრმა იმ დროის გამოჩენილ ოქრომჭედელს, ბოტიჩელის მიაბარეს, მისგან გადაიღო ზედწოდებაც და ალბათ ოქროს ფერის სიყვარულიც. არსებობს სხვა ვერსიაც: ბოტიჩელი იტალიურად მსუქანს ნიშნავს, ასე ეძახდნენ მის უფროს ძმას, ვარაუდობენ რომ ძმის ეს მეტსახელი აირჩია მხატვარმა ფსევდონიმად. სამწუხაროდ, თითქმის არაფერია ცნობილი თუ სად და როდის ისწავლა მხატვრობა, თუმცა ზოგი წყაროს თანახმად, მან თავიდან საიუველირო ხელობა შეისწავლა და მხოლოდ შემდეგ დაიწყო ფერწერაზე მუშაობა. სავარაუდოა, რომ ბოტიჩელი იყო ცნობილი ფერმწერის ფილიპო ლიპის მოსწავლე და მასთან მუშაობდა სახელოსნოში 1465-1467 წწ. ადრეული რენესანსის ამ ბრწყინვალე ოსტატისგან ბოტიჩელიმ გადაიღო ნათელი სიცოცხლის მგზნებარე სიყვარული, ვნებიანი მისწრაფება. არ უნდა გამოირიცხოს ის ცნობაც, რომ სანდრო 1468-69 წ.წ.-ში მუშაობდა ფლორენციის კიდევ ერთ ცნობილ ფერმწერ და მოქანდაკე, ანდრეა ვეროკიოსთან და მისი ზეგავლენა განიცადა.
'''წმინდა სებასტიანი'''
1470 წლიდან ბოტიჩელის უკვე ჰქონდა საკუთარი სახელოსნო და დამოუკიდებლად ასრულებდა მიღებულ შეკვეთებს. მისი სურათები საოცარი ჰაეროვნებითა და ფანტასტიკის სიყვარულით გამოირჩევა . 60-იანი წლების დასასრულს იგი დაუახლოვდა ცნობილ მხატვარს ანტონიო პოლაიოლოს. მისი გავლენით შექმნა სურათები: „ძალა“ (1470, უფიცის გალერეა) და “წმ. სებასტიანე“ (1473-1474წ.წ. ბერლინ-დალემის სურათების გალერეა). ორივე მათგანისათვის დამახასიათებელია ფიგურების მკაფიო, პლასტიური „ძერწვა“.
'''ივდითის დაბრუნება'''
პოლაიოლო ერთი წლით გვიან, 1475 წ. ქმნის თავის „წმ. სებასტიანეს“, მაგრამ მიუხედავად ამისა მისი გავლენა ბოტიჩელზე უდავოა. ბოტიჩელის „წმინდა სებასტიანე“ სრულიად დამოუკიდებელი ნაწარმოებია და უარყოფს პოლაიოოლოს ზეგავლენას, თუნდაც ამ სურათის შექმნისას. მაგრამ ეს სულაც არაა მთავარი. პოლაიოლოს და მისი სკოლის ნოყიერი ნიადაგიდან წამოიმართა ბოტიჩელის ქმნილება. მისი სებასტიანეც შთააგონეს იმ პრობლემებმა და ხერხებმა, რომლებიც პოლაიოლოს სახელოსნოში შემუშავდა . ეს სჩანს არამარტო იმით, რომ პორველად ხატავს მამაკაცის შიშველ სხეულს, არამედ იმითაც, რომ სარგებლობს პოლაიოლოს მზა სქემებით.
საქვეყნოდ ცნობილია „ივდითის დაბრუნება“, რომელიც შესრულებულია 1470 წელს. ფართო პანორამის ფონზე, სადაც შორეული ბატალური სცენები და კოშკები სჩანს, მოდის გამარჯვებული ივდითი, მარჯვენით ხმალი უჭირავს, მარცხენით – მწვანე რტო, უკან მოახლე გოგო მოჰყვება, კალათით ოლომფრეს თავი მოაქვს. სურათი ინახება ფლორენციის უფიციის გალერეაში.
XV ს-ის ფლორენცია წარმოადგენდა ხელოვნების კულტურის ცენტრს. ქალაქის მაშინდელმა მმართველმა ლორენცო მედიჩიმ, „ბრწყინვალედ“ წოდებულმა, თავის კარზე მიიწვია ანტიკური კულტურის საუკეთესო მცოდნენი – მხატვრები, მწერლები, ფილოსოფოსები, რის გამოც ფლორენციას „ახალ ათენს“ ეძახდნენ, მოღვაწეებს „ჰუმანისტებს“ უწოდებდნენ (ლათინური სიტყვისგან “ჰუმანუს, რაც ადამიანს ნიშნავს), რადგანაც მათ, ისევე როგორც ძველ ბერძნებს, ყველაზე მეტად აინტერესებდათ ადამიანის შესწავლა და ხელოვნებაში მისი გამოსახვა.
70-იანი წლების დასასრულს და 80-იანი წლების დასაწყისში ბოტიჩელი დაუახლოვდა მედიჩების კარს. ამ დროს მიეკუთვნება მისი ყველაზე ცნობილი სურათი „მოგვთა თაყვანისცემა“ (დაახ. 1477-1478წ.წ.). ს. „მოგვთა თაყვანისცემა“ ბოტიჩელიმ ოთხჯერ დახატა. ორი ლონდონის მუზეუმშია, ერთი, უფიცის გალერეაში, ხოლო მისი ასლი ვაშინგტონის ეროვნულ მუზეუმშია.
| |||