საჭმლის მონელება: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''საჭმლის მონელება''' — რთული ფიზიოლოგიური პროცესი, რომელიც უზრუნველყოფს საჭმლის მომნელებელ ტრაქტში მოხვედრილი [[საკვები]]ს ისეთ ფიზიკურ და ქიმიურ გარდაქმნებს, რომელთა შედეგადაც საკვებიდან გამოცალკევდება საყუათო ნივთიერებები, იშლება სახეობრივ სპეციფიკურობას მოკლებულ მარტივ, [[წყალი|წყალში]] ხსნად ნივთიერებებად და გამზადდება [[სისხლი|სისხლსა]] და [[ლიმფა]]ში შესაწოვად. საკვების ფიზიკური გარდაქმნა ნიშნავს მის დაქუცმაცებას, საჭმლის მომნელებელ წვენებთან შერევასა და წყალში გახსნას, ხოლო ქიმიური გარდაქმნა — საჭმლის მომნელებელი ტრაქტის სპეციალიზებულ უჯრედებში წარმოშობილი ჰიდროლიზური ფერმენტების — [[ჰიდროლაზები]]ს გავლენით საყუათო ნივთიერებების — ცილების, ცხიმებისა და ნახშირწყლების ეტაპურ გარდაქმნას, რომლის დროსაც მაღალმოლეკულური ნივთიერებები წყლის თანაობისას დაბალმოლეკულურ წყალში ხსნად ნივთიერებებად იშლება. ჰიდროლიზის შედეგად წარმოშობილი შედარებით მარტივი ნივთიერებები შეიწოვება და მათგან კვლავ მიიღება რთული ორგანული ნივთიერებანი ან მოიხმარება ენერგეტიკული მიზნებისათვის.<ref name="qse">{{ქსე|9|225-226|ბაკურაძე ა.|არა}}</ref>

ცნობილია 3 ტიპის საჭმლის მონელება: უჯრედშიგა, უჯრედგარეთა (დისტანტური) და მემბანულიმემბრანული (უჯრედის ზედაპირთან). უჯრედშიგა მონელება ახასიათებს ყველა ერთუჯრედიან ორგანიზმს და ზოგიერთ მრავალუჯრედიან ცხოველს. უჯრედგარეთა მონელება მიმდინარეობს უჯრედგარეთა არეში — ჩვეულებრივ სპეციფიურ ღრუებში. ასეთ ორგანიზმებს ფერმენტის გამომმუშავებელი ზოგი ორგანო სადინრებით ჩადის. ამას უწოდებენ დისტანტურ მონელებას. არის აგრეთვე დისტანტური ღრუს გარეთ მონელება. მემბრანული მონელება იგივე უჯრედგარეთა მონელებაა, რომელიც ხდება არა ღრუში, არამედ უჯრედთა მემბრანების სტრუქტურებზე, მაღალორგანიზებული ცხოველების შემთხვევაში — ნაწლავის უჯრედების მიკროხაოების მემბრანების ზედაპირზე და წარმოადგენს საყუათო ნივთიერებათა ჰიდროლიზის შუალედ და საბოლოო ეტაპს.<ref name="qse" />