ოსმალეთის იმპერია: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
მ clean up, replaced: რამდენჯერმე → რამდენიმეჯერ using AWB |
No edit summary |
||
ხაზი 1:
{{ინფოდაფა ყოფილი სამეფო/ქვეყანა
|მშობლიური სახელი = "دَوْلَتِ عَلِيّهٔ عُثمَانِیّهί"<br />Osmanlı İmparatorluğu
|
|სტატუსი =
|მართველობა = [[აბსოლუტური მონარქია]]<br />(1299–1876)<br />(1878–1908)<br />(1918–1922)<br />[[კონსტიტუციური მონარქია|კონსტიტუციური მონარქია]]<br />(1876–1878)<br />(1908–1918)
<!-- აღზევება, დაცემა და მნიშვნელოვანი წლები -->
|შექმნა = [[ოსმალეთის იმპერიის აღმასვლა|იმპერია შეიქმნა]]
|შექმნის თარიღი = 27 ივლისი
|
|გაუქმება = იმპერიის გაუქმება
|გაუქმების თარიღი = 29 ოქტომბერი
|გაუქმების წელი = 1923
|მოვლენა1 = [[უმეფობის ხანა ოსმალეთის|უმეფობის ხანა]]
|მოვლენის თარიღი1 = 1402–1414
|მოვლენა2 = [[პირველი კონსტიტუციური ერა (ოსმალეთის იმპერია)|1 კონსტიტუციური ერა]]
|მოვლენის თარიღი2 = 1876–1878
|მოვლენა3 = [[მეორე კონსტიტუციური ერა (ოსმალეთის იმპერია)|2 კონსტიტუციური ერა]]
|მოვლენის თარიღი3 = 1908–1922
|მოვლენა4 = [[ოსმალეთის სასულთნოს გაუქმება|სასულთნოს გაუქმება]]
|მოვლენის თარიღი4 = 1 ნოემბერი 1922
|უკანასკნელი მოვლენა = [[თურქეთი|თურქეთის რესპუბლიკა]]
|უკანასკნელის თარიღი = 29 ოქტომბერი 1923
<!-- წინამორბედები, მემკვიდრეები, დროშები, გერბები და სიმბოლოები -->
|p1 = ბიზანტიის იმპერია
|დროშა_p1 = Flag of Palaeologus Emperor.svg
|p2 = ყარამანის დინასტია
|დროშა_p2 = Karamanid Dynasty flag.svg
|
|დროშა_p3 = Grb Kotromanica.jpg
|p4 = ბულგარეთის მეორე იმპერია
|დროშა_p4 = Coat of arms of the Second Bulgarian Empire.svg
|p5 = სერბეთის იმპერია
|დროშა_p5 = Supposed Serbian Empire flag.svg
|
|დროშა_p6 = Flag of Hungary (1867-1918).svg
|
|დროშა_p7 = Mameluke Flag.svg
|p8 = ხორავატიის სამეფო (925–1102)
|დროშა_p8 = Coa Croatia Country History (Fojnica Armorial).svg
|p9 = ჰოსპიტალიერთა ორდენი
|დროშა_p9 = Flag of the Sovereign Military Order of Malta.svg
|p10 = ლეჟის ლიგა
|დროშა_p10 = Coa Kastrioti Family.svg
|p11 = რუმის სასულთნო
|დროშა_p11 = Seljuk Sultanate of Rum 1190 Locator Map.svg
|p12 = ტრაპიზონის იმპერია
|დროშა_p12 = Komnenos-Trebizond-Arms.svg
|
|დროშა_p13 = Despotate of Morea 1450.svg
|p14 = ეპირის დესპოტატი
|
|p15 = დობრუჟას დესპოტატი
|დროშა_p15 = Bulgaria Ivan Alexander (1331-1371).svg
|s1 = დიდი ეროვნული კრების მთავრობა
|
|s2 = პირველი ბერძნული რესპუბლიკა
|
|
|
|s4 = ავსტრია-უნგრეთის მმართველობა ბოსნია და ჰერცეგოვინაში
|
|s5 = დირიის ემირატები
|დროშა_s5 = Flag of the First Saudi State.svg
|s6 = ალბანეთის დროებითი მთავრობა
|
|
|
|
|
|s9 = კვიპროსის თანამედროვე ისტორია{{!}}ბრიტანეთის კვიპროსი
|
|
|
|s11 = ტუნისის ფრანგული პროტექტორატი
|
|
|
|s13 = მტრის ოკუპირებული ტერიტორიის ადმინისტრაცია{{!}}მოტა
|
|
|
|
|დროშა_s15 = Flag of the Mutawakkilite Kingdom of Yemen.svg
|დროშის სურათი = Ottoman flag.svg
|დროშის აღწერა = [[ოსმალეთის იმპერიის დროშა|დროშა]]
|
|გერბის ზომა = 80პქ
|გერბის აღწერა = [[ოსმალეთის იმპერიის გერბი|გერბი]]
|რუკის სურათი = Ottoman Empire 16-17th century.jpg
|რუკის აღწერა = ოსმალეთის იმპერის მე-16 მე-17 საუკუნეებში
|რუკის სურათი2 = ImperioOtomano1683.png
|რუკის აღწერა2 = ოსმალეთის სახელწიფო თავისი სიძლიერის პიკზე (1683 წ.)
|დედაქალაქი = [[სოღუთი]] ([[1299]]-[[1326]])<br />[[ბურსა (ქალაქი)|ბურსა]] ([[1326]]-[[1365]])<br />[[ედირნე (ქალაქი)|ედირნე]] ([[1365]]-[[1453]])<br />[[კონსტანტინოპოლი]] ([[1453]]-[[1922]])
|უდიდესი ქალაქები =
|დევიზი = دولت ابد مدت<br />Devlet-i Ebed-müddet<br />სამარადისო სახელმწიფო
|ჰიმნი = [[ოსმალეთის იმპერიის ჰიმნი]]
|ენები = [[ოსმალების თურქული ენა|ოსმალური]], [[ქართული ენა|ქართული]], [[სპარსული ენა|სპარსული]], [[ბოსნიური ენა|ბოსნიური]], [[ებრაული ენა|ებრაული]] [[ოსმალეთის იმპერიის ენები|და სხვა]]
|რელიგია = [[სუნიზმი|ისლამი: სუნიზმი]]
|ვალუტა = [[აკჩე]], [[პარა (ვალუტა)|პარა]], [[სულთანი (ვალუტა)|სულთანი]], [[ქურუში]], [[ლირა (ოტომანთა ვალუტა)|ლირა]]
<!-- ტიტულები და მართველთა სახელები -->
|ლიდერი1 = [[ოსმან I]] <small>(პირველი)</small>
|ლიდერი2 = [[მეჰმედ VI]] <small>(ბოლო)</small>
|ლიდერის წელი1 = 1299–1326
|ლიდერის წელი2 = 1918–1922
|ლიდერის ტიტული = [[ოსმალეთის სულთნების სია|სულთანი]]
|ლიდერი1.1 = [[ალადინ ფაშა (დიდი ვეზირი)|ალადინ ფაშა]] <small>(პირველი)</small>
|ლიდერი1.2 = [[აჰმედ ოკდაი]] <small>(ბოლო)</small>
|ლიდერის წელი1.1 = 1320–1331
|ლიდერის წელი1.2 = 1920–1922
|ლიდერის ტიტული2 = [[ოსმალეთის დიდი ვეზირების სია|დიდი ვეზირი]]
<!-- საკანონმდებლო ხელისუფლება -->
|საკანონმდებლო ხელისუფლება = [[გენერალური ასამბლეა (ოსმალეთის იმპერია)|გენერალური ასამბლეა]]
|პალატა1 = [[სენატი (ოსმალეთის იმპერია)|სენატი]]
|პალატის ტიპი1 = ზედა პალატა
|პალატა2 = [[დეპუტატთა პალატა (ოსმალეთის იმპერია)|დეპუტატთა პალატა]]
|პალატის ტიპი2 = ქვედა პალატა
<!-- ფართობი და მოსახლეობა -->
|სტატ. წელი1 = 1683
|ფართობი1 = 5200000
|სტატ. წელი2 = 1914
|ფართობი2 = 1800000
|სტატ. წელი3 = 1856
|სტატ. მოსახ3 = 35350000
|სტატ. წელი4 = 1906
|სტატ. მოსახ4 = 20884000
|სტატ. წელი5 = 1912
|სტატ. მოსახ5 = 24000000
|დღეს = {{Collapsible list |titlestyle=font-weight:normal; background:transparent; text-align:left;|title=ქვეყნების<br />ჩამონათვალი|<br />{{დროშა|ალბანეთი}} <br> {{დროშა|ალჟირი}} <br>{{დროშა|სომხეთი}} <br> {{დროშა|აზერბაიჯანი}} <br> {{დროშა|ბაჰრეინი}} <br> {{დროშა|ბოსნია და ჰერცეგოვინა}} <br> {{დროშა|ბულგარეთი}} <br> {{დროშა|ხორვატია}} <br> {{დროშა|კვიპროსი}} <br> {{დროშა|ეგვიპტე}} <br> [[ფაილი:Flag of Eritrea.svg|23პქ]] [[ერითრეა]] <br>{{დროშა|საქართველო}} <br> {{დროშა|საბერძნეთი}} <br> {{დროშა|უნგრეთი}} <br> {{დროშა|ირანი}} <br> {{დროშა|ერაყი}} <br> {{დროშა|ისრაელი}} <br> {{დროშა|იორდანია}} <br> {{დროშა|ქუვეითი}} <br> {{დროშა|ლიბანი}} <br> {{დროშა|ლიბია}} <br> {{დროშა|მაკედონია}} <br> {{დროშა|მოლდოვა}} <br> {{დროშა|მონტენეგრო}} <br> {{დროშა|ომანი}} <br> {{დროშა|პალესტინის ტერიტორიები}} <br> {{დროშა|კატარი}} <br> {{დროშა|რუმინეთი}} <br> {{დროშა|რუსეთი}} <br> {{დროშა|საუდის არაბეთი}} <br> {{დროშა|სერბეთი}} <br> {{დროშა|სლოვაკეთი}} <br> {{დროშა|სლოვენია}} <br>{{დროშა|სომალი}} <br> {{დროშა|სუდანი}} <br> {{დროშა|სირია}} <br> {{დროშა|ტუნისი}} <br> {{დროშა|თურქეთი}} <br> [[ფაილი:Flag of the United Arab Emirates.svg|23პქ]] [[არაბთა გაერთიანებული საამიროები|არაბთა ემირატები]] <br> {{დროშა|უკრაინა}} <br> {{დროშა|იემენი}}|}}
}}
'''ოსმალეთის იმპერია''' ([[ოსმალების თურქული ენა|ოსმ.]]: دولت عليه عثمانيه ''Devlet-i Âliye-i Osmâniyye''), ასევე ხშირად წოდებული, როგორც „თურქეთის იმპერია“, 1299—1923 წლებში არსებობდა. მისი ძლევამოსილების პერიოდში XVI—XVII საუკუნეებში იმპერიის ტერიტორია მოიცავდა [[ანატოლია]]ს, [[ახლო აღმოსავლეთი|ახლო აღმოსავლეთს]], ჩრდ. აფრიკის ნაწილს და სამხრეთ-აღმოსავლეთი ევროპისა და [[კავკასია|კავკასიის]] მნიშვნელოვან ნაწილს. ამ ტერიტორიის ფართობი დაახ. 5,6 მილიონ კმ²-ს შეადგენდა, თუმცა ის გაცილებით უფრო ვრცელ რეგიონს აკონტროლებდა მეზებელ რეგიონებში, რომლებიც მეტწილად მომთაბარე ტომებით იყო დასახლებული. იმპერიას მჭიდო პოლიტიკური და კულტურული გაცვლა ჰქონდა როგორც აღმოსავლეთის ისე დასავლეთის კულტურებთან მისი 624-წლიანი არსებობის განმავლობაში.
| |||