ფოტონი: განსხვავება გადახედვებს შორის

|სურათი = [[სურათიფაილი:Military laser experiment.jpg|300px]]

|ტიტრი = ფოტონები [[ლაზერი|ლაზერიდან]]დან გამოსხივებულ [[კოჰერენტული სხივი|კოჰერენტულ სხივში]].

'''ფოტონი''' — [[ელემენტარული ნაწილაკი]] [[ფიზიკა|ფიზიკაში]]ში, [[ელექტრომაგნიტური ურთიერთქმედება|ელექტრომაგნიტური ურთიერთქმედების]] [[კვანტი]] (ულუფა) და საბაზისო ერთეული [[სინათლე|სინათლისა]] და ყველა სხვა სახის [[ელექტრომაგნიტური გამოსხივება|ელექტრომაგნიტური გამოსხივების]]. ფოტონი არის აგრეთვე "[[ძალა|ძალის]] გადამტანი" ელექტრომაგნიტური ძალისთვის. ამ ძალის მოქმედება ადვილად დამზერადია, როგორც [[მიკროსკოპული|მიკროსკოპულ]], ასევე [[მაკროსკოპული|მაკროსკოპულ]] დონეზე. რადგანაც ფოტონს არა აქვს [[უძრაობის მასა]] ეს საშუალებას აძლევს მას ურთიერთქმედებდეს შორ მანძილებზე. მსგავსად ყველა [[ელემენტარული ნაწილაკი|ელემენტარული ნაწილაკისა]]სა ფოტონი საუკეთესოდ აღიწერება [[კვანტური მექანიკა|კვანტური მექანიკით]] ამჟღავნებს რა ტალღურ-ნაწილაკურ [[დუალიზმი|დუალიზმს]] — ანუ ამჟღავნებს როგორც [[ტალღა|ტალღის]], ასევე [[ნაწილაკი|ნაწილაკის]]ს ბუნებას. მაგალითად ფოტონი შეიძლება გარდატყდეს ლინზის საშუალებით ან ამჟღავნებდეს ტალღურ [[ინტერფერენცია|ინტერფერენციას]]ს საკუთარ თავთან და აგრეთვე მოქმედებდეს, როგორც ნაწილაკი, რომელიც იძლევა განსაძღვრულ შედეგს რაოდენობრივი მომენტის გაზომვისას.

დღეისათვის არსებული შეხედულება ფოტონზე თანდათანობით განვითარდა [[ალბერტ აინშტაინი|ალბერტ აინშტაინის]]ს მიერ, როდესაც ის ცდილობდა აეხსნა ექსპერიმენტული დაკვირვება, რომელიც ვერ ჯდებოდა კლასიკური სინათლის [[ტალღური მოდელი|ტალღური მოდელის]]ს ფარგლებში. კერძოდ, ფოტონური მოდელი ითვალისწინებდა რა სინათლის ენერგიის სიხშირეზე დამოკიდებულებას, შესაძლებელს ხდიდა [[ნივთიერება|ნივთიერებისა]] და [[ელექტრომაგნიტური გამოსხივება|გამოსხივების]] [[თერმული წონასწორობა|თერმულ წონასწორონაში]] არსებობას. ფოტონური მოდელი აგრეთვე ხსნიდა მანამდე ანომალურ დაკვირვებებს, მათ შორის [[შავი სხეული|შავი სხეულის]]ს [[გამოსხივება|გამოსხივების]] მახასიათებლებს. რომელსაც სხვა ფიზიკოსები და მათ შორის [[მაქს პლანკი]] აღწერდა ნახევრადკლასიკური მოდელის საშუალებით, სადაც [[სინათლე]] კვლავ [[მაქსველის განტოლებები|მაქსველის განტოლებებით]]თ აღიწერებოდა, ხოლო მატერიალური სხეული, რომელიც შთანთქავდა ან გამოასხივებდა სინათლეს იყო დაკვანტული. თუმცა ამ ნახევრადკლასიკურმა მოდელებმა საკუთარი წვლილი შეიტანეს [[კვანტური მექანიკა|კვანტური მექანიკის]] განვითარებაში. შემდგომმა ექსპერიმენტებმა დაადასტურეს [[ალბერტ აინშტაინი|აინშტაინის]] ჰიპოთეზა, რომ თვით სინათლე იყო დაკვანტული და სინათლის კვანტია ფოტონი.

ფოტონის კონცეფციამ მნიშვნელოვანი წინსვლა მოახდინა თეორიულ და ექსპერიმენტულ ფიზიკაში, როგორებიცა [[ლაზერი|ლაზერები]], [[ბოზე-აინშტაინის კონდენსაცია]], [[ველის კვანტური თეორია]] და [[კვანტური მექანიკა|კვანტური მექანიკის]] შესაძლებელი ინტერპრეტაციები. ფოტონის კონცეფცია გამოიყებული იქნა [[ფოტოქიმია|ფოტოქიმიაში]]ში, [[მიკროსკოპი|მაღალი გარჩევისუნარიანობის მიკროსკოპებში]] და [[მოლეკულა|მოლეკულური]] მანძილების გაზომვაში. ახლახანს, ფოტონები შეისწავლეს, როგორც ელემენტები [[კვანტური კომპიუტერი|კვანტური კომპიუტერების]] და ოპტიკური კომუნიკაციის ისეთი დახვეწილი საშუალებისა, როგორიცაა [[კვანტური კრიპტოგრაფი|კვანტური კრიპტოგრაფები]].

* [[დოპლერის ეფექტი]]

* [[ელექტრომაგნიტური გამოსხივება]]

* [[ლაზერი]]

* [[სინათლე]]

* [[დირაკის განტოლება]]