არალის ზღვა: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
უნდა იყოს ტბა, თავისთავად |
მ Robot: et:Araali meri is a good article; cosmetic changes |
||
ხაზი 31:
'''არალის ზღვა''', ასევე '''არალის ტბა''' ({{lang-kk|Арал Теңізі}}; {{lang-uz|Orol dengizi}}; {{lang-ru|Аральскοе мοре}}) — მლაშე [[ტბა]] [[ცენტრალური აზია|ცენტრალურ აზიაში]], [[ყაზახეთი]]სა და [[უზბეკეთი]]ს საზღვარზე. ამჟამად ტბის დიდი ნაწილი დამშრალია; დარჩენილია მხოლოდ მისი ჩრდილოეთი და სამხრეთი ნაწილების მცირე ნარჩენები, რომლებიც ერთმანეთს ამ დროისთვის წყლით არ უკავშირდება. არალის ტბის დაშრობა იმითაა გამოწვეული, რომ ტბაში ჩამდინარე [[ცენტრალური აზია|ცენტრალური აზიის]] ორი უდიდესი მდინარე [[სირდარია]] და [[ამუდარია]] [[1960-იანები|1960-იანი]] წლებიდან გამოიყენება ყაზახეთსა და უზბეკეთში [[ბამბა|ბამბის]] მინდვრების სარწყავად, რის შედეგადაც მდინარეების წყალი ტბამდე პრაქტიკულად ვეღარ აღწევს. [[1960-იანები|1960-იანი]] წლებიდან დაწყებული ტბის დაშრობის პროცესი დღემდე [[ადამიანი]]ს მიერ გამოწვეულ ერთ-ერთ უდიდეს [[ეკოლოგიური კატასტროფა|ეკოლოგიურ კატასტროფად]] მიიჩნევა. დაშრობამდე ტბის ფართობი დაახლოებით 68 000 კმ²-ს შეადგენდა და ამ მონაცემით იგი მეოთხე ტბა იყო [[მსოფლიო]]ში; სიდიდის გამო ეწოდა არალის ტბას „ზღვა“.
წყლის სწრაფ დაშრობას ხელს უწყობს ის გარემოებაც, რომ წლის განმავლობაში ნალექის რაოდენობა აქ ძალიან მცირეა, მხოლოდ 100 მმ. აორთქლებული [[წყალი]] მიღებულზე 12-ჯერ მეტია. აორთქლებამ გამოიწვია ზღვაში მარილიანობის მომატება, რამაც თავის მხრივ გამოიწვია ფლორისა და ფაუნის მრავალი ჯიშის განადგურება. თევზის გაქრობის შედეგად შეწყდა მანამდე ტბაზე გავრცელებული მეთეზეობა. დამშრალ ტერიტორიაზე რჩება [[მარილი]]ს სქელი ფენები. დაშრობის შედეგად [[1989]] წელს
[[ფაილი:Aralsee.gif|left|thumb|250px|არალის ზღვის წყლის დონის კლება]]
== იხილეთ აგრეთვე ==
ხაზი 48:
{{Link FA|lmo}}
{{Link GA|lt}}▼
{{Link FA|no}}
{{Link GA|es}}
{{Link GA|et}}
▲{{Link GA|lt}}
|