ცნობიერება: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
Bot: ენათაშორისი ბმული გადატანილია Wikidata-ზე, d:q7087
Robot: de:Bewusstsein is a good article; cosmetic changes
ხაზი 2:
'''ცნობიერება''' — შინაგანი მოვლენებისა და [[გარემო]]ს პირობების ცნობიერად აღქმის მდგომარეობა. ჩვეულებრივი, ფხიზელი ცნობიერება მოიცავს [[აღქმა|აღქმებს]], აზრებს, [[გრძნობა|გრძნობებს]], [[წარმოდგენა|წარმოდგენებსა]] და სურვილებს მოცემულ მომენტში.
პირობითად შესაძლებელია ცნობიერების 3 დონის განსაზღვრა:
# ბაზისური დონე — შინაგანი და გარეგანი [[სამყარო]]ს ცნობიერება. ამ დონეზე ჩვენ სხვადასხვა [[შეგრძნება|შეგრძნების]] გაცნობიერება, შემჩნევა შეგვიძლია.
# იმის ასახვა, გააზრება, რასაც ვაცნობიერებთ. ამ დონეზე სიმბოლურ ცოდნას ვიყენებთ, რომელიც გვათავისუფლებს რეალურ ობიექტებსა და მიმდინარე მოვლენებზე მიჯაჭვულობისგან და უფრო ზოგად ხასიათს ატარებს.
# უმაღლესი დონე — საკუთარი თავის, როგორც ცნობიერი, მოაზროვნე [[ინდივიდი]]ს გაცნობიერება, ანუ თვითცნობიერება. ამ დონეზე პიროვნულად განცდილი მოვლენების ''ავტობიოგრაფიულად'' შემეცნება ხდება.
 
== ფორმები ==
ხაზი 10:
* არაცნობიერი პროცესები — პროცესები, რომლებიც მიმდინარეობს ცნობიერებისა თუ [[მეხსიერება|მეხსიერების]] ჩარევის გარეშე (მაგ.: [[სუნთქვა|სუნთქვის]] პროცესი).
 
[[ადამიანი]]ს [[ქცევა]]ზე არაცნობიერი ძალების ზეგავლენის შესახებ პირველი თეორია [[ზიგმუნდ ფროიდი|ზიგმუნდ ფროიდს]] ეკუთვნის. მის თანახმად, ფსიქიკური პროცესები არასასიამოვნო ცხოვრებისეულ მოგონებებს და ტაბუირებულ სურვილებს პერმანენტულად დევნიან ცნობიერებიდან. ფროიდის ახალი ხედვა ეწინააღმდეგებობა მანამდე არსებულ [[ჯონ ლოკი|ჯონ ლოკისეულ]]სეულ ხედვას, რომლის თანახმად ადამიანს, როგორც რაციონალურ არსებას, ფსიქიკის ''ყველა'' პროცესზე მიუწვდება ხელი.
* წინარეცნობიერი მეხსიერება — ისეთი ტიპის ინფორმაციას მოიცავს, რომელიც მოცემულ მომენტში ცნობიერი არაა, მაგრამ საჭიროების შემთხვევაში ცნობიერდება. წინარეცნობიერში ინფორმაცია შეუმჩნევლად არსებობს, მაგრამ აუცილებლობის შემთხვევაში მისი ამოტანა ადვილად ხდება.
 
== ფუნქციები ==
ცნობიერების განვითარება, უპირველეს ყოვლისა, გარემოსთან [[ადაპტაცია|ადაპტაციის]] ფუნქციასთან არის დაკავშირებული. ამას ის სამი გზით ახორციელებს:
# '''შემზღუდავი ფუნქცია''' — ის ამცირებს შემომავალ სტიმულთა ნაკადს შემჩნეული და [[ყურადღება|ყურადღების]] ცენტრში მოხვედრილი სტიმულების რაოდენობის შეზღუდვით.
# '''სელექციური (შერჩევითი) შენახვის ფუნქცია''' — ცნობიერება საშუალებას გვაძლევს შევარჩიოთ და შევინახოთ ის სტიმულები, რომელთა ანალიზი, ინტერპრეტაცია და მათზე რეაგირება გვსურს მომავალში. ანუ საჭიროებისდა მიხედვით, ცნობიერება გამოცდილების კლასიფიცირებისა თუ იგნორირების საშუალებას გვაძლევს.
# '''დამგეგმარებელი(აღმასრულებელ-მაკონტროლებელი) ფუნქცია''' — ალტერნატივების გააზრება, განხილვა და სხვადასხვა შესაძლო შედეგის წარმოსახვა წარსულ ცოდნაზე დაყრდნობით. ცნობიერება ამ ფუნქციის მეშვეობით თავს ართმევს ძლიერ სურვილებს, როდესაც ისინი ეწინააღმდეგებიან [[მორალი|მორალურ]] ან პრაქტიკულ მიზნებს.
 
== იხილეთ აგრეთვე ==
ხაზი 25:
 
== ლიტერატურა ==
* ''ფ. ზიმბარდო, რ. გერიგი.'' ფსიქოლოგია და ცხოვრება
 
== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.wiley.com/bw/journal.asp?ref=1053-4202 ''Anthropology of Consciousness'']
* [http://www.elsevier.com/wps/find/journaldescription.cws_home/622810/description#description ''Consciousness and Cognition'']
ხაზი 36:
[[კატეგორია:ფსიქოლოგია]]
[[კატეგორია:ფილოსოფია]]
 
{{Link GA|de}}
 
[[fa:خودآگاهی (فلسفه ذهن)]]
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ცნობიერება“-დან