ჩარლი ჩაპლინი: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''სერ ჩარლზ სპენსერ ჩაპლინი, უმც.''' (Sir Charles Spencer Chaplin Jr.) ([[16 აპრილი]], [[1889]] – [[25 დეკემბერი]], [[1977]]), უკეთ ცნობილი, როგორც '''ჩარლი ჩაპლინი''' — ინგლისელი [[კომედია|კომედიური]] მსახიობი, [[ჰოლივუდი]]ს [[კინემატოგრაფია|კინემატოგრაფიის]] ადრეულ-შუა პერიოდში ყველაზე განთქმული შემსრულებელი, ასევე [[რეჟისორი]]. იგი გახდა ყველაზე ცნობილ ვარსკვლავთაგან ერთ-ერთი პოპულარული [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველ მსოფლიო ომამდე]]. ჩაპლინი იყენებდა მიმიკურ და იმპროვიზირებულ მსახიობურ ხერხებს. იგი აგრეთვე წარმატებით შევიდა ხმოვანი ფილმების ეპოქაში. ჩაპლინის ყველაზე ცნობილი პერსონაჟია [[მაწანწალა]], რომელიც მან პირველად განასახიერა „[[კისტოუნი]]ს“ ფილმში „[[საბავშვო ავტორბოლა ვენეციაში]]“, [[1914]] წელს<ref>{{cite book|last=Blanke|first=David|title=The 1910s|accessdate=21 ივნისი, 2010|edition=illustrated|series=American popular culture through history|year=2002|publisher=Greenwood Publishing Group|location=Westport, CT|isbn=978-0-313-31251-9|page=226}}</ref>. 1914 წლის აპრილიდან, [[მოკლემეტრაჟიანი ფილმი|მოკლემეტრაჟიანი ფილმის]]ს, „[[ოცწუთიანი სიყვარული]]დან“, მოყოლებული, ჩარლი ჩაპლინმა თვითონ დაიწყო ფილმებისთვის სცენარის დაწერა, ასევე თვითონვე უწევდა ფილმს რეჟისორობას, [[1916]] წლიდან პროდიუსერობაც ითავა, ხოლო [[1918]] წელს მის ფილმებში თავისი შექმნილი კომპოზიციებიც გამოჩნდა. [[1919]] წელს, [[დუგლას ფერბენკსი]]ს, [[მერი პიკფორდი]]სა და [[დ.უ. გრიფიტი]]ს დახმარებით დააარსა [[კინოსტუდია]] [[United Artists]].<ref>{{cite book|last=Haupert|first=Michael|title=The Entertainment Industry|year=2006|publisher=Greenwood Publishing Group|location=Westport, CT|isbn=978-0-313-32173-3|page=242}}</ref>.

მალე ჰანა ჩაპლინმა ხმა დაკარგა და ამის გამო, იძულებული იყო 1896 წელს სცენა დაეტოვებინა. ოჯახი წარმოუდგენელ სიღატაკეში აღმოჩნდა. მატერიალური გასაჭირის და პირადი ტრაგედიის გამო ჰანა ჩაპლინს ფსიქიკური დაავადების ნიშნები აღმოაჩნდა, რის გამოც იგი საავადმყოფოში გადაიყვანეს, ბავშვები კი დროებით მამას მიაბარეს, მაგრამ მალე ჩარლის მამა ლოთობისგან გარდაიცვალა (1901 წელს). განკურნებულმა ჰანამ საავადმყოფოდან გამოსვლის შემდეგაც ვერ შესძლო შვილების რჩენა და ამის გამო, ლამბეთის თავშესაფარს მიაშურა. მოგვიანებით, ძმები ობოლთა თავშესაფარში გადაიყვანეს.

ჩარლი სცენაზე პირველად 1894 წელს, 5 წლის ასაკში ავიდა , როცა დედამისს მოულოდნელად ხმა წაერთვა სიმღერის დროს. პატარა ჩარლის გამოსვლამ დიდი მოწონება დაიმსახურა და იხსნა წარმოდგენა ჩავარდნისაგან. 1898 წელს ჩარლი ხვდება ბავშვთა საცეკვაო ჯგუფში The Eight Lancashire Lads. 1903 წელს ჩარლიმ უკვე “მუდმივი” სამსახურიც იშოვნა (ჩარლი ადრეულ ასაკშივე მუშაობდა ბევრ ადგილას: გაზეთების გამყიდველად, მხერხავებთან, ექიმის დამხმარედ, დამლაგებლად-თუმცა ასაკის გამო ყველგან დროებით)-თეატრში დაიწყო მსახიობად მუშაობას და მიიღო როლი სპექტაკლში “შერლოკ ჰოლმსი”. ჩარლის არ ჰქონდა არავითარი განათლება და ეშინოდა, ეს სამსახურიც არ დაეკარგა , რადგან გამართულად კითხვაც კი არ შეეძლო. როლის სწავლაში მას თავისი ძმა დაეხმარა. 16 წლის ასაკში ჩარლი ვიოლინომ გაიტაცა და რეგულარულ მეცადინეობას მოჰკიდა ხელი, ხანდახან დღეში 16 საათის განმავლობაშიც კი. დამხმარე გაკვეთილებს ის ნაცნობებისგან იღებდა.

ცხოვრების მანძილზე, ჩაპლინმა მიიღო [[კინომატოგრაფიული ხელოვნებისა და მეცნიერების აკადემია|კინომატოგრაფიული ხელოვნებისა და მეცნიერების აკადემიის]] სამი ჯილდო. [[ოსკარი|კინოაკადემიის]] პირველ ცერემონიაზე, რომელიც ჩატარდა [[1929]] წლის [[16 მაისი|16 მაისს]], ჩაპლინმა მიიღო [[აკადემიის საპატიო ორდენი|საპატიო ორდენი]] სცენარის ავტორობის, რეჟისურის, პროდიუსერობისა და მსახიობობისთვის ფილმში ''[[ცირკი (ფილმი)|ცირკი]]'' (1928)<ref>{{cite web |title=History of the Academy Awards |url=http://www.oscars.org/awards/academyawards/about/history.html |publisher=The Academy of Motion Picture Arts and Sciences |date=2009 |accessdate=September 29, 2009}}</ref><ref name=Academy>{{cite web |title=The Academy of Motion Picture Arts and Sciences |url=http://www.oscars.org/ |publisher=The Academy of Motion Picture Arts and Sciences |date=2009 |accessdate=November 25, 2009}}</ref> [[1972]] წელს იგი დაბრუნდა აშშ-ში, რათა მიეღო შემდგომი საპატიო წოდება, ამ შემთხვევაში კინოსამყაროში მიღწეული საერთო წარმატებისთვის. მომდევნო წელს ჩაპლინის ''რამპის ჩირაღდნების'' მუსიკამ მიიღო კინოაკადემიის ჯილდო ნომინაციაში "საუკეთესო მუსიკა ფილმისთვის". მიუხედავად ოცი წლის გასვლისა, ''რამპის ჩირაღდნები'' [[ლოს-ანჟელესი|ლოს-ანჟელესში]] არ გამოცემულა 1972 წლამდე, შესაბამისად, კინოაკადემიის დაჯილდოებას არ ჰქონდა უფლება აქამდე წარედგინა იგი ცერემონიაზე.<ref name=Academy/> [[1940]] წლის ოსკარის ცერემონიაზე, ჩაპლინი ნომინირებული იყო კატეგორიებში [[ოსკარი საუკეთესო მსახიობი მამაკაცისთვის|საუკეთესო მსახიობი მამაკაცი]] და [[ოსკარი საუკეთესო სცენარისთვის|საუკეთესო სცენარი]] ფილმისთვის ''[[დიდი დიქტატორი]]'', ხოლო [[1947]] წელს ''[[მესიე ვერდუ]]ს'' სცენარისთვის.<ref name=Academy/>

[[2009]] წელს ჩარლი ჩაპლინის ხუთი სრულმეტრაჟიანი ფილმი იქნა დამატებული [[ეროვნული ფილმების რეესტრი|ეროვნული ფილმების რეესტრში]]: „[[ემიგრანტი (ფილმი)|ემიგრანტიემიგრანტი“]]“ (1917), „[[ოქროს ციებცხელება]]“ (1925), „[[დიდი ქალაქის ჩირაღდნები]]“ (1931), „[[ახალი დროება (ფილმი)|ახალი დროებადროება“]]“ (1936), და „[[დიდი დიქტატორი]]“ (1940). ასევე არჩეული იქნა ფილმი „[[აჩვენე ხალხს]]“ (1928).<ref>{{cite web |title=Films Selected to The National Film Registry, Library of Congress 1989–2008 |url=http://www.loc.gov/film/titles.html |publisher=[[კონგრესის ბიბლიოთეკა]] |accessdate=September 30, 2009}}</ref> ჩაპლინმა, მის მიერ მოძრავ ფილმებში გაწეული სამუშაოსთვის, მიიღო საპატიო ვარსკვლავი [[ჰოლივუდის დიდების ხეივანი|ჰოლივუდის დიდების ხეივანში]].<ref>{{cite web |title=The Hollywood Walk of Fame |publisher=Hollywood Chamber of Commerce, Inc |date=2009 |url=http://www.hollywoodchamber.net/index.php?module=wof|accessdate= October 18, 2010}} Note: Type in "Charlie Chaplin"</ref>

1964 წელს ჩაპლინმა გამოსცა თავისი მემუარები, რომლის საფუძველზეც შეიქმნა ბიოგრაფიული ფილმი „[[ჩაპლინი (ფილმი)|ჩაპლინიჩაპლინი“]]“ (გადაღებული 1992 წელს)

[[1965]] წელს ჩაპლინმა დაამტკიცა თავისი ოფიციალური [[ფილმოგრაფია]] და წარუდგინა საზოგადოებას თავის წიგნ „[[ჩემი ავტობიოგრაფია (ჩაპლინი)|ჩემ ავტობიოგრაფიასთანავტობიოგრაფიასთან“]]“ ერთად. ფილმოგრაფია შეიცავდა 1914 წლის შემდეგ გამოსულ 80 [[ფილმი|კინოფილმს]]. ახალი დეტალები იქნა წარმოდგენილი [[დევიდ რობინსონი]]ს [[1985]] წლის ბიოგრაფიაში „ჩაპლინი: მისი ცხოვრება და ხელოვნება“, რომელიც დამატებით შეიცავდა ჩაპლინის უკანასკნელ ფილმს „[[გრაფინია ჰონგკონგიდან]]“ ([[1967]]), როგორც 81-ე ჩანაწერს. [[2010]] წელს 82-ე ფილმი დაემატა ჩაპლინის შემოქმედებას. ეს ფილმი იყო ახლადაღმოჩენილი Keystone-ის ნაწარმი ''[[ქურდის დამჭერი]]'', რომელიც იმ დრომდე ითვლებოდა დაკარგულად.<ref name="thief">{{cite web |url=http://criterioncast.com/2010/06/08/charlie-chaplin-film-found-at-an-antique-sale-once-thought-lost/ |title=Charlie Chaplin Film Found At An Antique Sale, Once Thought Lost |first=Joshua |last=Brunsting |publisher=The Criterion Cast |date=June 8, 2010 |accessdate=June 9, 2010}}</ref>