ნიუ-იორკი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1:
{{მრავალმნიშვნელოვნება}}
{{ინფოდაფა ნიუ-იორკი}}
'''ნიუ-იორკი''' (''[[ინგლ.]]:'' {{lang-en|New York}} {{IPA|[nʲuːˈjɔːɹk]}}) — ქალაქი [[აშშ|ამერიკის შეერთებულ შტატებში]], შტატ [[ნიუ-იორკი (შტატი)|ნიუ-იორკში]]. 8 მილიონზე მეტი მცხოვრებით (830 კმ²-ზე) იგი ამერიკის ყველაზე დიდი და [[ჩრდილოეთი ამერიკა|ჩრდილოეთ ამერიკის]] ყველაზე მჭიდროდ დასახლებული ქალაქია.<ref>[[იუნიონ-სიტი, ნიუ-ჯერსი]], უფრო მჭიდროდ დასახლებულია, მაგრამ მისი მოსახლეობა მხოლოდ 63,930-ია.</ref><ref>{{cite web |url=http://www.demographia.com/db-2000city50kdens.htm |title=2000 ცენზი: აშშ მუნიციპალიტეტები 50. 000-ზე მეტი მოსახლეობით: 2000 წლის სიმჭიდროვის მიხედვით |publisher=Demographia |accessdate=2007-06-12}}</ref><ref>{{cite web|publisher=U.S. Census Bureau |title=შეჯერებული აგლომერაციული სტატისტიკური არეების მოსახლეობის წლიური ანგარიშები: 1 აპრილი, 2000-დან 1 ივლისი, 2006-მდე |url=http://www.census.gov/population/www/estimates/metro_general/2006/CBSA-EST2006-01.csv |accessdate=2007-07-26}}</ref> მის [[აგლომერაცია]]ში 22 მილიონზე მეტი ადამიანი ცხოვრობს. ქალაქის ამავე სახელწოდების შტატისგან განსასხვავებლად მას „ნიუ იორკ სიტის“ უწოდებენ. ქალაქის მეტსახელია „[[დიდი ვაშლი]]“ ([[ინგლ.]]: „Big Apple“)
 
ნიუ-იორკი საერთაშორისო ფინანსების, პოლიტიკის, გართობისა და კულტურის ცენტრია და მსოფლიოს ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს გლობალურ ქალაქთაგანია მუზეუმთა, გალერეათა, სამხატვრო-საშემსრულებლო დაწესებულებათა, უმაღლეს სასწავლებელთა, მედიის, საერთაშორისო კორპორაციათა და საფინანსო ბაზართა შეუდარებელი რაოდენობით. აქ მდებარეობს [[გაერო]]ს მსოფლიო შტაბ-ბინა.
ხაზი 53:
დიდი რაოდენობით კონცენტრირებული დაბინძურება ქალაქში [[ასთმა|ასთმისა]] და სხვა [[რესპირატორული დაავადებები]]ს მაღალი შემთხვევიანობის გამომწვევია მოსახლეობაში.<ref>{{cite journal |title=Urban Asthma and the Neighbourhood Environment in New York City |author=Coburn, Jason, Jeffrey Osleeb, Michael Porter |journal=Health & Place |date= ივნისი 2006 |volume=12(2) |pages=pp. 167—179 |pmid=16338632}}</ref> ბოლო წლებში ქალაქის მთავრობამ გარემოს გაუმჯობესებისთვის მნიშვნელოვანი ზომები მიიღო. შესაბამისად, ის ქალაქის მთავრობის ოფისებისა და საზოგადოებრივი ტრანსპორტისთვის მხოლოდ ენერგოეფექტურ მოწყობილობას იძენს.<ref>{{cite news |author=DePalma, Anthony |title=It Never Sleeps, but It's Learned to Douse the Lights |publisher=The New York Times |date=[[December 11]], [[2005]] |url=http://www.nytimes.com/2005/12/11/nyregion/11efficiency.html |accessdate=2006-07-19|}}</ref> ნიუ-იორკს ქვეყნის მასშტაბით უდიდესი სუფთა ჰაერის [[დიზელი|დიზელ]]-[[ჰიბრიდული საწვავი|ჰიბრიდი]] და კომპრესული [[ბუნებრივი აირი]]ს ავტობუსების პარკი ჰყავს და პირველი ჰიბრიდული საწვავის ტაქსები.<ref>{{cite web |url=http://www.mta.info/nyct/bus/centennial/page2.htm |title=A Century of Buses in New York City |publisher=Metropolitan Transportation Authority |accessdate=2006-11-17}}</ref> ქალაქი ასევე ლიდერობს ენერგოეფექტური [[მწვანე შენობა|მწვანე შენობების]] მშენებლობის რაოდენობით, რომელთა შორის ერთ-ერთი უკანასკნელი ნიმუშია [[ჰერსტის ტაუერი]].<ref name="„greenbuilding">{{cite news |title=7 World Trade Center and Hearst Building: New York's Test Cases for Environmentally Aware Office Towers |publisher=The New York Times |date=[[April 16]], [[2006]] |url=http://www.nytimes.com/2006/04/16/arts/design/16gree.html |accessdate=2006-07-19 |author=პოგრებინი, რობინ}}</ref>
 
ქალაქს სასმელი [[წყალი]] ბუნებრივი წყალსაცავიდან მოეწოდება [[კატსკილის მთები]]დან. წყალსაცავის ბუნებრივი ეკოსისტემის დაცვისა და წყლის უწყვეტი ფილტრაციის პროცესის შედეგად ნიუ-იორკი ერთ-ერთია აშშ-ის ხუთი დიდი ქალაქიდან, რომელსაც სასმელი წყალი გამწმენდი ქარხნების გარეშე სუფთად მოეწოდება.<ref>{{cite conference|last=Miele|first=Joel A., Sr|title=Maintaining Water Quality that Satisfies Customers: New York City Watershed Agricultural Program|booktitle=International Water Supply Symposium Tokyo 1998|publisher=New York City Department of Environmental Protection| date=[[November 20]], [[1998]]| url=http://www.nyc.gov/html/dep/html/news/tokyo2.html| accessdate=2006-11-17}}</ref><ref>{{cite web |title=New York City 2005 Drinking Water Supply and Quality Report |publisher=New York City Department of Environmental Protection |date=2005 |url=http://www.nyc.gov/html/dep/pdf/wsstat05.pdf |format=PDF |accessdate=2006-07-17}}</ref>
 
== რაიონები და უბნები ==
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ნიუ-იორკი“-დან