ეპირი: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''ეპირი''' ([[ძველი ბერძნული ენა|ძვ. ბერძნ]]. Ἤπειρος, [[ბერძნული ენა|ბერძნ]]. Ήπειρος) — ისტორიულ-გეოგრაფიული ოლქი საბერძნეთის[[საბერძნეთი]]ს ჩრდილოეთ-დასავლეთ ნაწილში. აკრავს [[იონიის ზღვა]]. ფართობი 9203 კმ², მოსახლეობა 358 698 კაცი ([[2005]] წ.). წარმოადგენს ქვეყნის ჩრდილოეთ-დასავლეთ პერიფერიას, გეოგრაფიულ ერთეულსა და რაიონს.

მოიცავს [[არტა (ნომი)|არტის]], [[პრევეზა (ნომი)|პრევეზის]], თესპროტიდისა[[თესპროტია|თესპროტიისა]] და [[იანინა (ნომი)|იანინის]] ნომებს. მთავარი ქალაქია [[იანინა]]. ეპირის ზედაპირი მთიანია (მაქსიმალური სიმაღლე 2637 მ, მთა [[პინდოსი]]). სამხრეთ სანაპიროზე ამბრაკიის ვაკეა. ჰავა და მცენარეულობა ხმელთაშუა ზღვის ტიპისაა.

ძველი ბერძნები ეპირს საერთოდ [[კონტინენტი|კონტინენტს]] უწოდებდნენ, თანდათანობით ამ სიტყვამ დაკარგა თავისი მნიშვნელობა და საბოლოოდ ჩრდილოეთ საბერძნეთის დასავლეთ ოლქს ეწოდა, ეპირი ძველთაგანვე ბერძნული წარმოშობის ტომებით ყოფილა დასახლებული, მაგრამ, როგორც ჩანს, ჩრდილოეთ ტომების შემოსევების შედეგად ისინი სამხრეთით გადასახლებულან, აქ კი ილირიელების მონათესავე ტომები დამკვიდრებულან. ისტორიულ ხანაში ეპირში სახლობდნენ ქაონები, თესპროტები, მოლოსები. ძველი წელთაღრიცხვის VIII საუკუნეში ეპირის ტერიტორიაზე კოლონიებს აარსებს [[კორინთი]].

ძველი წელთაღრიცხვის IV საუკუნეში მოლოსების მეფე პიროსმა ეპირში ძლიერი პოლიტიკური გაერთიანება შექმნა. ძველი წელთაღიცხვისწელთაღრიცხვის 198 წ. ეპირი მაკედონიის შემადგენლობაში შევიდა, ძვ. წ. 146 რომმა დაიპყრო. ავგუსტუსმა აქციუმთან გამარჯვების აღსანიშნავად ეპირში ქალაქი [[ნიკოპოლისი]] დააარსა.

[[დასავლეთ რომის იმპერია|დასავლეთ რომის იმპერიის]] დაცემის შემდეგ ეპირი [[ბიზანტია]]ს ეკუთვნოდა, XV საუკუნეში კი [[ოსმალეთი|ოსმალებმა]] დაიპყრეს. კონსტანტინოპოლის ხელშეკრულებით [[1881]] ეპირის ნაწილი — [[არტა (ნომი)|არტის ნომი]] — [[საბერძნეთი|საბერძნეთს]] შეუერთაშეუერთდა. [[ბალკანეთის ომები]]ს ([[1912]]-[[1913]] წწ.) შემდეგ მთელი ეპირი საბერძნეთის[[საბერძნეთი]]ს შემადგენლობაში შევიდა.

* [http://www.php.gov.gr Officialოფიციალური site Region of Epirusსაიტი]