ესპანელები: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1:
[[ფაილი:Spanish people - mosaic.PNG|thumbმინი|300px300პქ|ესპანელები]]
'''ესპანელები''' - [[ხალხი]], [[ესპანეთი]]ს ძირითადი მოსახლენი (27,6 მლნ). ცხოვრობენ აგრეთვე [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]] 500 ათ., [[არგენტინა]]ში 400 ათ., [[აშშ|აშშ-ში]] 200 ათ., [[ბრაზილია]]ში 200 ათ.. ანთროპოლოგიურად მიეკუთვნებიან [[ევროპეიდული რასა|ევროპეიდული რასის]] ინდო-მედიტერანულ შტოს. ესპანელი ეთნოსი ჩამოყალიბდა იბერების ტომებისაგან, რომელთაც შეერია მოსული კელტური და გერმანული ტომები.
 
 
* '''სახელები''': თვითწოდება - Españoles; ფრანგულად - Espagnols; რუსულად - Испанцы.
Line 7 ⟶ 6:
* '''ენა''': [[ესპანური ენა|ესპანური]].
* '''მორწმუნეები''': ძირითადად [[კათოლიციზმი|კათოლიკები]].
{{ეთნოგრაფია}}
 
== ესპანეთის ხალხები ==
=== ნაციონალიზმი და რეგიონალიზმი ===
ესპანეთს შიგნით რამოდენიმე რეგიონის მოსახლეობა რომლებიც საუბრობენ განსხვავებულ [[რომანული ენები|რომანულ ენებზე]] (კასტილიელები, კატალონიელები, ვალენსიელები, ბალეარელები), ასევე არა [[ინდოევროპული ენები|ინდოევროპულ ენებზე]] (ბასკები) და ძველ [[გალიციურ-პოტუგალიური ენა|გალისიურ-პოტუგალიურზე]] (გალისიელები).
 
[[კულტურული პლურალიზმი]]ს პატივისცემა მნიშვნელოვანია ესპანელებისათვის. ზოგიერთ ადგილას ძლიერია რეგიონალური იდენტობის შეგრძნება (ასტურიელები, არაგონელები, კანარიელები, ანდალუსიელები, ლეონესიელები), ხოლო ზოგიერთ მხარეში [[ნაციონალიზმი|ნაციონალური]] გრძნობები იმდენად ძლიერია, რომ ისინი თავს ესპანელებად არ მიიჩნევენ ([[კატალონია]], [[ბასკეთი]], [[გალისია]]).
;რეგიონალური ეთნიკური ჯგუფები:
*[[ანდალუსიელები]]
*[[არაგონელები]]
*[[ასტურიელები]]
*[[ბალეარელები]]
*[[ბასკები]]
*[[კანარიელები]]
*[[კანტაბრიელები]]
*[[კასტილიელები]]
*[[კატალონიელები]]
*[[ესტრემადურიელები]]
*[[გალისიელები]]
*[[ლეონესიელები]]
*[[ვალენსიელები]]
 
== ენები ==
[[ფაილი:Spain languages.PNG|მინი|300პქ|'''ესპანეთის ენები'''
{| style="width:100%; background:none;"
| align=top |{{legend|#FF0000|'''ესპანური''' ოფიციალური ენა ესპანეთში}}
{{legend|#FF33FF|'''[[კატალანური ენა|კატალანური]]''', თანაოფიციალური}}
{{legend|#339999|'''[[ბასკური ენა|ბასკური]]''', თანაოფიციალური}}
{{legend|#FFFF99|'''[[გალისიური ენა|გალისიური]]''', თანაოფიციალური}}
| align=top |
{{legend|#33FF66|'''[[არანიული ენა|არანიული]]''', თანაოფიციალური ([[ოქსიტანური ენა|ოქსიტანური]]ს დიალექტი)}}
{{legend|#009900|'''[[ასტურიული ენა|ასტურიული]]''', აღიარებული}}
{{legend|#9999FF|'''[[არაგონული ენა|არაგონული]]''', აღიარებული}}
{{legend|#FFFF00|'''[[ლეონსიური ენა|ლეონსიური]]''', აღიარებული}}
{{legend|#3a713a|'''[[ესტრემადურიული ენა|ესტრემადურიული]]''', არაოფიციალური}}
{{legend|#a06511|'''[[ფალა (ენა)|ფალა]]''', არაოფიციალური}}
|}]]
ესპანეთში სასაუბრო ენების პროცენტული წილები დაახლოებით შემდეგნაირად ნაწილდება: ესპანური (''castellano'' ან ''español'')- 74%; კატალანური (''català'')- 17%; გალისიური (''galego'')- 7% და ბასკური (''euskara'').<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sp.html#People CIA – The World Factbook – Spain]</ref> სხვა უფრო მცირე ენებია: ასტურიული (''asturianu''), არანიული (''aranés''), არაგონული (''aragonés'') და ლეონსიური. თითოეულს აქვს კიდევ რამდენიმე დიალექტი. სპანეთის ოფიციალური ენა არის ესპანური, ხოლო დანარჩენ ენებს აქვთ ოფიციალური სტატუსი მხოლოდ რამდენიმე რეგიონში.
 
== ლიტერატურა ==
* Castro, Americo. Willard F. King and Selma Margaretten, trans. ''The Spaniards: An Introduction to Their History''. Berkeley, California: University of California Press, 1980. ISBN 0-520-04177-1.
* Chapman, Robert. ''Emerging Complexity: The Later Pre-History of South-East Spain, Iberia, and the West Mediterranean''. Cambridge: Cambridge University Press, 1990. ISBN 0-521-23207-4.
* Goodwin, Godfrey. ''Islamic Spain''. San Francisco: Chronicle Books, 1990. ISBN 0-87701-692-5.
* Harrison, Richard. ''Spain at the Dawn of History: Iberians, Phoenicians, and Greeks''. New York: Thames & Hudson, 1988. ISBN 0-500-02111-2.
* James, Edward (ed.). ''Visigothic Spain: New Approaches''. Oxford: Clarendon Press, 1980. ISBN 0-19-822543-1.
* Thomas, Hugh. ''The Slave Trade: The History of the Atlantic Slave Trade 1440–1870''. London: Picador, 1997. ISBN 0-330-35437-X.
== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:მსოფლიოს ხალხები]]
[[კატეგორია:ესპანელები|*]]
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ესპანელები“-დან