ვარდების ომი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
მ Bot: 56 ენათაშორისი ბმული გადატანილია Wikidata_ზე, d:q127751 |
No edit summary |
||
ხაზი 15:
სამოქალაქო ომი ლანკასტერელთა გამარჯვებით დასრულდა, როდესაც რიჩმონდის გრაფმა [[ჰენრი VII|ჰენრი ტუდორმა]] [[ბოსუორთის ბრძოლა]]ში დაამარცხა [[რიჩარდ III]] და [[ინგლისი]]ს მეფე გახდა, რითაც [[ტიუდორები|ტიუდორთა]] 117 წლიან მმართველობას დაუდო საფუძველი.
ისტორია: ომის დაწყების მიზეზი ინგლისის მეფე ჰენრი-VI-ის(1422-1471)სისუსტე იყო.მან შეარცხვინა არა მხოლოდ ლანკასტერის გვარი, არამედ მთელი ინგლისი თავისი სამარცვინო მოღვაწეობით. მან ვერ შესძლო თავიდან აერიდებინა 1453 წელს ასწლიან ომში დამარცხება და ამავდროულად დროდადრო შეშლილობის შეტევებს განიცდიდა. 1454 წელს ინგლისის პარლამენტმა ჰენრი-VI-ის სახელით მართვის სადავეები გადასცა იორკის ჰერცოგ რიჩარდს. 1455 წელს დაიწყო ინგლისის ისტორიაში ყველაზე დიდი ფეოდალური დაპირისპირება, ვარდების ომი.ლანკასტერებმა და იორკებმა თავიანთი მომხრეები შეკრიბეს და ომი დაიწყო. რამდენიმე დიდი ბრძოლის შემდეგ 1461 წელს, ჰენრი-VI შოტლანდიაში გაიქცა. გრაფ უორვიკის დახმარებითა და დიდი მხარდაჭერით ტახტი იორკმა მეფემ ედუარდ-IV(1461-1483) დაიკავა. მან 22 წელი იმეფა მაგრამ პირველი 10 წელი ლანკასტერებს ებრძოდა. 1470 წელს უორვიკ მეფის დამხმარეს მხარდაჭერით ჰენრი-VI-მ ტახტის დაბრუნება შესძლო, თუმცა 1471 წელს რიჩარდ გლოსტერის ჰერცოგმა მოკლა. ტახტი კვლავ ედუარდ-IV-ის ხელში აღმოჩნდა. 1475 წელს ედუარდმა ზავი დადო საფრანგეთთან. 1483 წელს სავარაუდოდ მისმა ძმამ რიჩარდ გლოსტერმა მოკლა. ტახტი კანონის თანახმად მემკვიდრეობით მიიღო მისმა ვაჟმა ედუარდ-V-მ, თუმცა იგი მხოლოდ 12 წლის იყო. მცირეწლოვნების გამო მან ვერ შესძლო ტახტის დაკავება. მისმა ბიძამ რიჩარდმა ედუარდი და მისი ძმა ტაუეში გადაიყვანათ. ამის შემდეგ ისინი არავის უნახავს, სავარაუდოდ რიჩარდის ბრძანებით დახოცეს. რიჩარდმა თამამად დაიკავა ტახტი და გახდა რიჩარდ-III(1483-1485). ამან შეაშფოთა ლანკასტერები, მათ მეთაურად რიჩმონდის გამგებელი ჰენრი ტიუდორი აირჩიეს და რიჩარდს დაუპირისპირდნენ. 1484 წელს ჰენრიმ 4000 კაციანი ლაშქრით საფრანგეთიდან შეუტია. 1485 წელს ბოსუორთის სასტიკი ბრძოლისა და რიჩარდის სიკვდილით დასჯის შემდეგ ლანკასტერებმა გამარჯვება იზეიმეს. ომი დასრულდა. ჰენრი ტიუდორი მეფედ აკურთხეს. ჰენრი-VII-მ(1485-1509)ცოლად ედუარდ-IV-ის ქალიშვილი ელიზაბედ იორკი შეირთო და შეარიგა ლანკასტერები და იორკები. თიუდორები ქვეყანას 116 წლის განმავლობაში მართავდნენ.
== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[სამოქალაქო ომების სია]]
== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commonscat-inline|Wars of the Roses}}
| |||