განედი: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''განედი''' ([[ლათ.]] Latitudo geographica) — ერთ-ერთი კოორდინატი სფერულ კოორდინატთა სისტემის რიგში, რომელიც ადგენს [[ხმელეთი|დედამიწის ზედაპირის]] წერტილების მდგომარეობას ([[გეოგრაფიული კოორდინატები]], [[კორდინატები გეოდეზიაში]]), ციურ სფეროებსა ([[ციური კოორდინატები]]) და [[მზე|მზის]], [[მთვარე|მთვარისა]] და [[პლანეტა|პლანეტების ზედაპირზე]] ([[ჰელიოცენტრული კოორდინატები]], [[სელენოგრაფიული კოორდინატები]], [[პლანეტოგრაფიული კოორდინატები]]). გეოგრაფიული განედი არის [[კუთხე]], რომელსაც ქმნის მოცემული წერტილის შვეული ეკვატორის[[ეკვატორი]]ს სიბრტყესთან. მანძილი [[ხმელეთი|დედამიწის ზედაპირის]] რომელიმე წერტილამდე ეკვატორის ჩრდილოეთით ან სამხრეთით, გამოხატული გრადუსებით. გეოგრაფიულ განედს აითვლიან ეკვატორიდან ჩრდილოეთით (ჩ. გ.) და სამხრეთით (ს. გ.) 0-იდან 90°-მდე. გეოგრაფიული განედი განსაზღვრავს წერტილის მდებარეობას დედამიწის ზედაპირზე. გეოგრაფიული განედი „φ“ არის კუთხე შვეულ ხაზსა და ეკვატორის სიბრტყეს შორის. ტერმინი „შვეული ხაზი“ აღნიშნავს მიმართულებას სიმძიმის ცენტრისაკენ („ასტრონომიული განედი“) ან პერპენდიკულარს მოცემული წერტილის ზედაპირისკენ („გეოდეზიური განედი“). უკანასკნელ შემთხვევაში „ზედაპირის“ გაგებაში ჩვეულებრივ, იგულისხმება დედამიწის ელიფსოიდის მიახლოებითი ფორმა. პრაქტიკაში ჩვეულებრივ სხვაობა არ თუ ისე დიდია — მაგალითად, WGS 84-ის სისტემაში მოდელის გეომეტრიული ცენტრი. მანძილი დედამიწის ზედაპირის რომელიმე წერტილამდე ეკვატორის ჩრდილოეთით ან სამხრეთით, გამოხატული გრადუსებით.