რომაული არმია: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
→‎ლეგიონების დაკომპლექტება: clean up, replaced: ერთერთს → ერთ-ერთს using AWB
No edit summary
ხაზი 3:
[[რომაელები]] თავისი ისტორიის დასაბამიდანვე უამრავ ომებს აწარმოებდნენ, ჯერ თავის მეზობლებთან, ხოლო შემდეგ დაიპყრეს მთელი [[ხმელთაშუა ზღვა|ხმელთაშუა ზღვის]] პირეთი და [[ევროპა|ევროპის]] დიდი ნაწილი. რა თქმა უნდა სამხედრო წარმატებების განმაპირობებელი ერთერთი უმნიშვნელოვანესი ფაქტორი რომაული არმია იყო. [[რომი]]ს თორმეტსაუკუნოვანი ისტორიის მანძილზე ჯარის სახე არაერთხელ შეიცვალა, რათა მორგებოდა ცვალებად გარემოებებს.
 
რომაული არმიის საბრძოლო ერთეულს [[ლეგიონი]] წარმოადგენდა. ლეგიონში შემავალი ჯარისკაცთა რაოდენობა მერყეობდა. ლეგიონში შედიოდა 10 [[კოგორტაკოჰორტა]], ხოლო კოგორტაშიკოჰორტაში კი 3 [[მანიპული]], მანიპული კი ორი [[ცენტურია|ცენტურიისგან]] შედგებოდა. ლეგიონებს [[სამხედრო ტრიბუნი|სამხედრო ტრიბუნები]] ედგნენ სათავეში, ხოლო კოგორტას არ ჰყავდა გამოყოფილი მეთაური, მანუპულებს და ცენტურიებს [[ცენტურიონი|ცენტურიონები]] ხელმძღვანელობდნენ.
 
==ადრეული [[რომის რესპუბლიკა|რესპუბლიკის]] დროინდელი ჯარი==
ხაზი 11:
===ლეგიონების დაკომპლექტება===
 
მოქალაქეთა განაწილება ლეგიონებში [[ცენზი]]ს მიხედვით ხდებოდა. ის მოქალაქეები, კი ვისი ქონებაც 400 [[დრახმადრაჰმა]]ზე ნაკლები იყო, კი [[ფლოტი|ფლოტში]] ირიცხებოდნენ.
 
ჯარის შეკრება ასე ხდებოდა: კონსულები [[კომიცია|სახალხო კრება]]ზე ნიშნავდნენ დღეს, როდესაც რომში ყველა სრულწლოვანი რომაელი უნდა შეკრებილიყო. მამაკაცები [[კაპიტოლიუმი|კაპიტოლიუმზე]]. უმცროსი სამხედრო ტრიბუნები ოთხ ჯგუფად იყოფოდნენ, ვინაიდან ოთხი ლეგიონი უნდა შეკრებილიყო, და არჩევდნენ კაცებს ლეგიონებისთვის. უფროსი ტრიბუნებიდან კი პირველ და მესამე ლეგიონებში ორ ორი ტრიბუნი ინიშნებოდა, ხოლო მეორეში და მეოთხეში სამსამი.
ხაზი 17:
ტრიბუნების დანიშვნის შემდეგ, ყოველი [[ტრიბი]]დან წილისყრით ირჩეოდა ოთხი ახალგაზრდა კაცი, რომლებიც პირველი ლეგიონის ტრიბუნებთან მიდიოდნენ, მათგან ტრიბუნები ერთ-ერთს ირჩევდნენ. შემდეგ ირჩევდნენ მეორე ლეგიონიდან, ხოლო უკანასკნელი ხვდებოდა მეოთხე ლეგიონში. შემდეგი ოთხეულის არჩევას უკვე მეორე ლეგიონიდან იწყებდნენ, შემდეგს მესამედან და ა.შ. იმ პერიოდში ლეგიონში 4200 ან თუ მძიმე ომი იყო მოსალოდნელი, 5000 ფეხოსანი იყო. ადრე ფეხოსნებამდე ცხენოსნებს არჩევდნენ, ხოლო [[ძვ. წ. II საუკუნე|ძვ. წ. II საუკუნეში]] ცხელოსანთა არჩევა შემდეგ ხდებოდა, მაღალი ცენზის მქონე მოქალაქეებში.
 
ლეგიონის დაკომპლექტების შემდეგ ჯარისკაცები ფიცს დებდნენ. ამის შემდეგ კონსულები ატყობინებდნენ იმ იტალიურრომაულ ქალაქებს, რომელთაგანაც ელოდნენ დამხმარე ჯარებს, თუ რა რაოდენობის ჯარები სად უნდა შეკრებილიყვნენ.
 
ლეგიონერებიდან ყველაზე ახალგაზრდები და ღარიბები მსუბუქად შეარაღებულ რაზმებში ნაწილდებოდნენ. მათ შემდეგ იყვნენ ე.წ. hastati, მოწიფული მამაკაცები ხდებოდნენ principes, ხოლო ყველაზე უფროსები - triarii. როგორც წესი ლეგიონში იყო 600 ტრიარიი, პრინკიპესებიპრინცეპსები 1200, ამდენივე ჰასტატები.
 
===შეიარაღება და აღჭურვილობა===
[[სურათი:Shields.jpg|მინი|ფარები]]
მსუბუქ შეიარაღებაში შედიოდა ხმალი, მსუბუქი ფარი და ხელშუბი. მსუბუქი ფარი მრგვალი იყო და დიამეტრი 90 სმ იყო. ასე შეიარაღერბულ ჯარისკაცებს ან ბრტყელი [[მუზარადი]], ან ტყავის ქუდი. ხელშუბის სიგრძე ჩოულებრივჩვეულებრივ 70 სმ იყო, ხოლო სიგანე 3 სმ, მისი თავი 17 სანტიმეტრი იყო და იმდენად თხელი, რომ დარტყმისგან იღუნებოდა, ამრიგად მოწინააღმდეგეს მისი გამოყენება არ შეეძლო.
 
სრულ შეიარაღებაში შედიოდა: ფარი, რომლის სიგანე ამოზნექილ მხარეს 15 სმ არისიყო, ხოლო სიგრძე 122 სმ, სისქე კი 17 სმ. იგი კეთდებოდა ორი ფიცრისგან, ხოლო გადაკრული იყო ნაჭრით და შემდეგ ხბოს ტყავით, კიდეებზე კი რკინისრკინით იყო შეკრული. ცენტრში ასევე ჰქონდა რკინის ამობურცული ნაწილი, რაც მეომარს ქვებისგან იცავდა. მათ შეიარაღებაში ასევე შედიოდა იბერიული ხმალი ([[გლადიუსი]]), მისი წვეტი დფა ორივე პირი ბასრი იყო. ამასთან ერთად მათ ორი სასროლო შუბი, სპილენზის ფარი და მუხლსაცავები. ამის გარდა მეომრების მუზარადებზე ბუმბულბით ჰქონდათ მორთული, რაც ვიზუალურად ამაღლებდა მეომრებს. ამასთან ერთად მათ ხელშუბებიც ჰქონდათ. ამის გარდა მათ მკერდის დასაცავად სპილენძის აბჯარი ჰქონდათ.
 
იმ პირების აღჭურვილობაში, ვისი ქონებაც 10 000 დრახმას აღემატებოდა, აბჯარის ნაცვალ ჯაჭვის პერანგები ეცვათ. Triarii-ს აღჭურვილობა განსხვავდებოდა მხოლოდ იმით რომ მათ ხელშუბების ნაცვლად შუბები ჰქონდათ.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/რომაული_არმია“-დან