ქართული კინო: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
No edit summary |
||
ხაზი 1:
[[სურათი:Theatre institute.jpg|მინი|300პქ|საქართველოს თეატრისა და კინოს სახ. ინსტიტუტი (დაარსდა 1972 წ.)]]
'''ქართული კინემატოგრაფია'''
==ისტორია==
===პირველი ნაბიჯები===
ქართული კინემატოგრაფიის სათავეებთან [[ვასილ ამაშუკელი]] და [[ალექსანდრე დიღმელოვი]] დგანან, რომლებმაც 1908-09 წლებიდან დაიწყეს გადაღებები.
საქართველოს ტერიტორიაზე [[ძმები ლუმიერები]]ს კინემატოგრაფი 1896 წელს გამოჩნდა. 1900 წელს ფოტოგრაფმა დავით დიღმელოვმა ლუმიერების სისტემის საპროექციო აპარატურა შეიძინა და ვაჟთან [[ალექსანდრე დიღმელოვი|ალექსანდრესთან]] ერთად, ჯონ მორისის ფსევდონიმით საქართველოს სხვადასხვა მხარეები მოიარა. 1905 წელს სოფია ივანიცკაიამ, ოდესელმა ბიზნესმენმა, [[მუშტაიდის ბაღი|მუშტაიდის ბაღში]] საზაფხულო კინოთეატრი გახსნა. მანვე ფინანსური მხარდაჭერა აღმოუჩინა ალექსანდრე დიღმელოვს კინო ქრონიკების გადასაღებად. ამავე წლებში [[ვასილ ამაშუკელი]] პირველ ქართულ [[დოკუმენტური ფილმი|დოკუმენტურ ფილმებს]] იღებდა [[ბაქო]]ში. მათ შორის იყო „ქართველი სცენის მოღვაწენი“ და „ქვანახშირის გადაზიდვა აქლემებით“. მანვე 1912 წელს გადაიღო პირველი ქართული სრულმეტრაჟიანი ფილმი [[აკაკი წერეთლის მოგზაურობა რაჭა-ლეჩხუმში]]. 1916-1928 წლებში პროდიუსერი [[გერმანე გოგიტიძე]] ჩაუდგა სათავეში პირველი ქართული მხატვრული ფილმის, [[ალექსანდრე წუწუნავა]]ს „[[ქრისტინე]]“ს გადაღებას [[ეგნატე ნინოშვილი]]ს მოთხრობის მიხედვით.
===ქართული საბჭოთა კინო===
საქართველოს გასაბჭოების შემდეგ, 1921 კინოს სექცია გაიხსნა განათლების სახალხო კომისარიატში. 1923-1928 წლებში ეს სექცია საქკინმრეწველობად ჩამოყალიბდა. ამ დროს გამოვიდა ქართული ფილმები [[ივანე პერესტიანი]]ს რეჟისორობით „[[არსენა ჯორჯიაშვილი]]“ (1921 წ.) „[[სურამის ციხესიმაგრე]]“ (1922 წ.)
20-იან წლებში [[ალექსანდრე წუწუნავა]]მ და [[კოტე მარჯანიშვილი|კოტე მარჯანიშვილმა]] გაუკვალეს გზა ახალი თაობის ქართველ კინემატოგრაფებს, [[მიხეილ კალატოზიშვილი|მიხეილ კალატოზიშვილს]], [[მიხეილ ჭიაურელი|მიხეილ ჭიაურელს]], [[კოტე მიქაბერიძე]]ს, [[ნიკოლოზ შენგელაია]]ს. კინორეჟისორების ამ ახალმა თაობამ შექმნა ისეთი ფილმები, „[[ელისო]]“ (1928), „[[ჩემი ბებია]]“ (1929), „[[ჯიმ შვანთე]]“ (1930) და „[[ხაბარდა]]“ (1931). ამ პერიოდის ზოგიერთი ფილმი, ავანგარდისტული „ჩემი ბებია“ და „ლურსმანი ჩექმაში“ საბჭოთა [[ცენზურა]]მ აკრძალა. 40-იან წლებში, [[დიდი სამამულო ომი]]ს დროს სულ რამდენიმე ფილმი იყო წარმოებული.
==რესურსები==▼
მოგვიანებით შეიქმნა სახელმწიფო კინოსტუდია [[ქართული ფილმი]], სადაც ხდებოდა ყველა ქართული ფილმის გადაღება. რეჟისორების ახალი ტალღა საქართველოში [[1960-იანები|60-იანი]] წლებიდან გამოჩნდა. ეს წლები ქართული კინოს აღორძინების პერიოდია. საეტაპო ფილმი იყო [[რეზო ჩხეიძე|რეზო ჩხეიძის]]ს და [[თენგიზ აბულაძე|თენგიზ აბულაძის]] „[[მაგდანას ლურჯა (ფილმი)|მაგდანას ლურჯა]]“ კანის ფესტივალის ჯილდო მიიღო. 60-იან წლებში ქართულ კინოშიგამოჩნდნენ [[ელდარ შენგელაია]], [[გიორგი შენგელაია]], [[ოთარ იოსელიანი]], [[მერაბ კოკოჩაშვილი]], [[სერგო ფარაჯანოვი]] და სხვები. მათი ფილმები „[[გიორგობის თვე]]“, „[[ალავერდობა]]“, „[[დიდი მწვანე ველი]]“ არსებული სოციალური სისტემის შეფარული კრიტიკა იყო.
შემდეგი თაობა 80-იან წლებში გამოჩნდა – [[თემურ ბაბლუანი]], [[ნანა ჯორჯაძე]], [[დიტო ცინცაძე]], [[ალეკო ცაბაძე]] და სხვები. მათი მოღვაწეობა [[საბჭოთა კავშირი]] ნგრევას და გაუარესებულ სოციალურ-ეკონომიკურ გარემოს დაემთხვა. ამის გამო მათ მხოლოდ რამდენიმე ფილმის გადაღება მოახერხეს.
===დამოუკიდებლობის შემდეგ===
[[1990-იანები|90-იანი]] წლები ქართული კინოში სტაგნაციის პერიოდი იყო. ამ პერიოდში ფილმების მინიმალური რაოდენობა გადაიღეს. გამონაკლისი იყო 1996 წელს გადაღებული „[[შეყვარებული კულინარის 1001 რეცეპტი]]“, რომელიც ერთობლივი ქართულ-ფრანგული პროდუქცია იყო და ჯერჯერობით ყველაზე დიდ საერთაშორისო წარმატებას მიაღწია ქართულ ფილმთა შორის, მოხვდა რა [[ოსკარი]]ს ნომინანტთა სიაში [[ოსკარი საუკეთესო უცხოენოვანიფილმისთვის|საუკეთესო უცხოური ფილმის]] კატეგორიაში.
▲==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://www.geocinema.ge/ge/img/kinos-istoria.pdf ქართული კინო], არჩილ შუბაშვილი
[[კატეგორია:ქართული კინო]]
| |||