არაბთა სახალიფო: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
|||
ხაზი 123:
== აბასიანების ხალიფები (750-1258) ==
{{მთავარი|აბასიანთა სახალიფო}}
[[ფაილი:Abbasids850.png|300პქ|მინი|აბასიანების სახალიფო 850 წელს.]]
აბასიანთა სახალიფოს პოლიტიკურ ასპარეზზე ირანელი და შუააზიელი ფეოდალები დაწინაურდნენ. ახალ ბაზაზე იქნა გამოყენებული [[სასანიანთა იმპერია|სასანიანთა]] ირანის ტრადიციები: პოლიტიკური ინსტიტუტები, ადმინისტრაციულ-ფინანსური სტრუქტურა, მრავალრიცხოვანი უწყება-დაწესებულებები. აბასიანთა გამარჯვების შედეგებმა გამოხატულება რელიგიის სფეროშიც პოვა. წაიშალა ზღვარი არაბ და არაარაბ მუსლიმანებს შორის. არაარაბი ფეოდალები ხალისით იღებდნენ [[ისლამი|ისლამს]], რადგან ისლამი ფეოდალური საზოგადოების იდეოლოგიად იქცა და კლასობრივი ბატონობის იარაღად იქცა. შეიცვალა ექსპლუატაციის ფორმები. ხარკისა და ნადავლის ნაცვლად, ახლა ასეთად მიწაზე დაწესებული გადასახადი ([[ხარაჯა]]) იქცა, რომლის აკრეფა ხდებოდა როგორც ნატურით, ასევე ფულით. ხარაჯის გარკვეული ნაწილი [[ამიერკავკასია|ამიერკავკასიის]] ქვეყნებიდან შედიოდა, რაც ასახულია აბასიანთა ხანის საგადასახადო სიებში.
Line 131 ⟶ 132:
არაბთა სახალიფოში გაძლიერდა დაპყრობილი ხალხების ექსპლუატაცია. გამწვავდა კლასობრივი წინააღმდეგობები, გახშირდა აჯანყებები, რომელთა შორის აღსანიშნავია [[მუკანას აჯანყება]] ([[776]]-[[783]] წწ.) [[შუა აზია]]ში, [[ბაბექის აჯანყება]] ([[816]]-[[837]] წწ.) აზერბაიჯანში და დასავლეთ ირანში. სახალხო აჯანყებებმა და [[ფეოდალიზმი]]ს განვითარებამ განაპირობაერთიანი სახალიფოს დაშლა და დამოუკიდებელი სამიროების შექმნა.
სახალიფოს ფეოდალური დაშლის ნიშნებმა ჯერ კიდევ [[VIII საუკუნე|VIII]]-[[IX საუკუნე]]ების მიჯნაზე იჩინეს თავი. [[ჰარუნ ალ-რაშიდი]]ს ([[786]]-[[809]] წწ.) გარეგნულად ბრწყინვალე ხანა ფაქტობრივად არაბთა სახალიფოს ძლიერების დასასრულის დასაწყისი იყო. წარმოიქმნა დამოუკიებელი პოლიტიკური ერთეულები: [[იდრისიდები]]სა ([[789]]-[[926]] წწ.) [[მაროკო]]ში, [[ბუიდები]]სა ([[932]]-[[1062]] წწ.) ირანსა და ერაყში და სხვა. IX საუკუნის დასაწყისში თავი იჩინა [[თბილისის საამირო|თბილისის ამირას]] მისწრაფებამ დამოუკიდებლობისაკენ, რაც არაბთა სახალიფოშო მიმდინარე საერთო პროცესის კანონზომიერი შედეგი იყო.
== ლიტერატურა ==
| |||