დურანის სახელმწიფო: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
No edit summary |
||
ხაზი 1:
{{მუშავდება|1=[[სპეციალური:Contributions/Fiqriasidamonize|Fiqriasidamonize]]|2=2013 წლის 22 აგვისტო}}
'''დურანის იმპერია''' — [[პუშტუნები|პუშტუნთა]] ისტორიული სახელმწიფო, რომელიც მოიცავდა თანამედროვე [[ავღანეთი]]ს, [[პაკისტანი]]ს, [[ირანი]]ს ჩრდილო–აღმოსავლეთ ნაწილის, [[ინდოეთი]]ს სამხრეთ–დასავლეთ ნაწილის ტერიტორიებს [[ქაშმირი]]ს ჩათვლით. დაარსდა [[1747]] წელს [[ყანდაარი|ყანდაარში]] მხედართმთავარ [[აჰმად-შაჰ დურანი]]ს მიერ. მისი მეკვიდრეები დროს იმპერია დაიშალა დამოუკიდებელ – [[პეშავარი]]ს, [[ქაბული]]ს, [[ყანდაარი]]ს, [[ჰერათი]]ს სამთავროებად. დურანის იმპერიას ხშირად განიხილავენ, როგორც თანამედროვე [[ავღანეთი]]ს წინაპარ სახელმწიფოს.
== ნადირ შაჰის მმართველობა ==
[[ნადირ შაჰი]]ს მმართველობა [[1747]] წელს დასრულდა. ის მოკლეს. სავარაუდოდ, მკვლელობა წინასწარ იქნა დაგეგმილი მისი ძმისწულის ალი ყულის მიერ, თუმცა არანაირი საბუთი ამ თეორიას არ ამყარებს. მით უმეტეს, რომ მოგვიანებით, იმავე წელს ლოია ჯირგაზე (თათბირზე) ერთმანეთს შეხვდნენ ავღანელი სარდლები ახალი სახელმწიფო მეთაურის ასარჩევად. არჩეულ იქნა [[აჰმად–შაჰი]]. მიუხედავად იმისა, რომ აჰმად–შაჰი საკმაოდ ახალგაზრდა იყო სხვა სარდლებთან შედარებით იმ დროისათვის, რამდენიმე მთავარი ფაქტორი არსებობდა მის სასარგებლოდ.
* ის იყო პუშტუნთა ტომში ყველაზე ცნობილი სადოზაის კლანის უხუცესის ასადულ ხანის პირდაპირი მემკვიდრე.
* ის იყო უდავოდ ქარიზმატული ლიდერი და სახელოვანი მეომარი, რომელსაც ჰყავდა საკმაოდ ძლიერი, გაწვრთნილი და მობილური რამდენიმე ათასიანი კავალერია.
* არანაკლებ მნიშვნელოვანია, რომ მან დიდი წვლილი შეიტანა ნადირ შაჰის მკვლელობაში.
აჰმად შაჰ გახდა მმართველი და მიიღო წოდება "Durrani" ("მარგალიტთა მარგალიტი"). ამის შემდეგ პუშტუნები ცნობილი იყვნენ დურანის სახელით. ეს სახელით ეწოდა ახალ სახელმწიფოსაც – დურანის იმპერია.
== პირველი გამარჯვებები ==
აჰმად–შაჰმა თავისი მმართველობა დაიწყო ჯერ [[ღაზნი]]ს აღებით, შემდეგ [[ქაბული]]ს. [[1747]] წელს [[დიდ მოგოლთა იმპერია|დიდ მოგოლთა იმერატორები]] იძულებული გახდნენ დათმობებზე წასულიყვნენ. მათ დატოვეს ტერიტორიები [[სინდი]], [[პენჯაბი]], აგრეთვე, მდინარე [[ინდი]]ს მნიშვნელოვანი მონაკვეთი, რათა დაეცვათ თავი ავღანელთა შეჭრისაგან ქვეყანაში..
| |||