თბილისის კლასიკური გიმნაზია: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
Bot: 2 ენათაშორისი ბმული გადატანილია Wikidata_ზე, d:q3652444
clean up, replaced: ვებ-გვერდი → საიტი using AWB
ხაზი 1:
{{ინფოდაფა სკოლა
| სახელწოდება = თბილისის კლასიკური გიმნაზია
| სურათი =[[ფაილი:Tschawtschawadse - Zereteli Monument Tbilissi.jpg|200 px]]
| დევიზი =
| დირექტორი = ამირან ჯამაგიძე
ხაზი 17:
| ტექსტის ველი =
}}
'''თბილისის კლასიკური გიმნაზია''' (უწინ '''თბილისის პირველი გიმნაზია''' და '''თბილისის პირველი საჯარო სკოლა'''), დაარსდა [[1830]] წელს ადრე არსებული ([[1804]]-იდან) კეთილშობილთა სასწავლებლის ბაზაზე. 20 წლის განმავლობაში ეს გიმნაზია იყო ვაჟთა ერთადერთი საერო საშუალო სასწავლებელი საქართველოში. მასთან არსებობდა პანსიონიც.
 
==ისტორია==
ხაზი 27:
სასწავლებლის პირველ დირექტორად დაინიშნა [[ალექსი პეტრიაშვილი]]. პირველმა დირექტორმა მთავარმართებელ ციციანოვის დახმარებით შეძლო სასწავლებელში ღირსეული პედაგოგების მოწვევა, საჭირო ლიტერატურითა და ინვენტარით სკოლის უზრუნველყოფა, სწავლის დონის ამაღლება. მან კეთილშობილთა სასწავლებელს ავტორიტეტი შესძინა. მდგომარეობა შეიცვალა ახალი მთავარმართებლის-ალექსანდრე ტორმასოვის- დროს. მან განიზრახა კეთილშობილთა სასწავლებლის სამხედრო სკოლად გარდაქმნა, რასაც კატეგორიულად არ ეთანხმებოდა ალექსი პეტრიაშვილი, თუმცა მისი წინააღმდეგობა ამ შემთხვევაში უშედეგო იყო, ამიტომ მან 1810 წ. უარი თქვა სასწავლებლის დირექტორის თანამდებობაზე.
 
პეტრიაშვილის შემდეგ სკოლა თანდათან კარგავდა რუდუნებით მოპოვევებულ სახელს, ეცემოდა დისციპლინა. შექმნილ რთულ ვითარებას წარმატებით გაართვა თავი და დახურვის პირას მისული სასწავლებელი განსაცდელისაგან იხსნა ახალმა დირექტორმა- თედორე ბუკრიბსკიმ. ტორმასოვის გეგმა კეთილშობილთა სასწავლებლის სამხედრო სასწავლებლად გადაქცევის შესახებ არ განხორციელდა, თუმცა სასწავლო საგნებს დაემატა რამდენიმე სამხედრო დისციპლინა. 1820 წლისთვის სკოლაში ისწავლებოდა: საღვთო რჯული, რუსული, ქართული, აზერბაიჯანული, სომხური, ლათინური და გერმანული ენები, არითმეტიკა, ალგებრა, გეომეტრია, მსოფლიოს, რუსეთის და საქართველოს ისტორია, საყოველთაო და რუსეთის გეოგრაფია, ხაზვა და ხატვა.
 
კეთილშობილთა სასწავლებელში თავდაპირველად საგნებს ჯერ ქართულ ენაზე ასწავლიდნენ ბავშვებს, ხოლო შემდეგ იმავე საკითხზე რუსულად უტარებდნენ გაკვეთილებს. ქართული ენის ცოდნა სავალდებულო იყო რუსი მასწავლებლებისა და მოსწავლეებისთვისაც. ქართული ენის სწავლების შეზღუდვა გიმნაზიაში იწყება XIX საუკუნის 30-იანი წლებიდან.
 
თავდაპირველად კეთილშობილთა სასწავლებელი ორკლასიანი იყო. 1823 წლიდან ის უკვე ექვსკლასიანი გახდა და სასწავლო გეგმით გიმნაზიის როლს ასრულებდა საქართველოში. სასწავლებელში მოსწავლეებს იღებდნენ მისაღები გამოცდებით. კლასიდან კლასში გადასასვლელად ტარდებოდა გადასაყვანი ღია, წერითი გამოცდა. სასწავლო წლის ბოლოს იმართებოდა საჯარო აქტები, რომელსაც ესწრებოდნენ მთავარმართებელი, საქართველოს ეგზარქოსი, გუბერნატორი და სხვა მაღალი რანგის პირები. საჯარო აქტები, ფაქტობრივად, სადღესასწაულო, წინასწარ დადგმული წარმოდგენა იყო, რომელიც საზოგადოებაში დიდ ინტერესს იწვევდა.
 
===გიმნაზია===
ხაზი 43:
სხვა სასწავლებლებთან შედარებით, თბილისის პირველ გიმნაზიაში გაცილებით მაღალი იყო აკადემიური მაჩვენებელი. გიმნაზიის კურსდამთავრებულებიდან, რომლებიც უმაღლესში მისაღებ გამოცდებს აბარებდნენ XIX ს. 90-იან წლებში, თითქმის ყველა ჩაირიცხა.
 
აღდგენილი ქართული თეატრის ისტორიის პირველი დღეები დაკავშირებულია კეთილშობილთა სასწავლებელთან. 1850 წ. გიმნაზიის სცენაზე პირველად დაიდგა ამავე სკოლის ყოფილი მოსწავლის - [[გიორგი ერისთავი]]ს - პიესა "გაყრა."
 
თბილისის გიმნაზიაში ფუნქციონირებდა საქართველოში პირველი [[მეტეოროლოგიური ობსერვატორია]].
 
ნიკოლოზ ბარათაშვილმა და მისმა მეგობრებმა 1835 წელს დაიწყეს ხელნაწერი ჟურნალის - "[[თბილისის გიმნაზიის ყვავილი|თბილისის გიმნაზიის უწყებანის]]"-გამოშვება.
 
თბილისის კეთილშობილთა სასწავლებელს ალექსი პეტრიაშვილის შემდეგ 1905 წლამდე ქართველი დირექტორი არ ჰყოლია. 1905 წელს გიმნაზიის დირექტორად დაინიშნა ივანე გამყრელიძე (1905-1911). იგი საზოგადოებასა და სკოლაში დიდი ავტორიტეტით სარგებლობდა.
1905 წლის 22 ოქტომბერი გიმნაზიის ისტორიაში ერთ-ერთი ტრაგიკული დღე იყო. ამ დღეს გიმნაზიის მოსწავლეები ქვეყანაში დაწყებული პოლიტიკური ქაოსის მსხვერპლნი გახდნენ. ჯარისკაცებმა უმოწყალოდ ჩახოცეს სასწავლებლის მოწაფეები, გაძარცვეს და დაიკავეს შენობა. იმავე დღეს განუზრახავთ გიმნაზიის აფეთქება.
 
გიმნაზიაში თუმცა ფორმალურად ყველა სოციალური ფენის შვილებს შეეძლო შესვლა, მოსწავლეთა კონტიგენტი მაინც შეზღუდული იყო სწავლების მაღალი გადასახადის, წინასწარ მომზადების დონისა და რუსულ ენაზე სწავლების გამო. სხვადასხვა დროს აქ სწავლობდნენ [[გრიგოლ ორბელიანი]], [[ნიკოლოზ ბარათაშვილი]], [[გიორგი ერისთავი]], [[კონსტანტინე მამაცაშვილი]], [[დავით მაჩაბელი]], [[ივანე კერესელიძე]], [[ილია ჭავჭავაძე]], [[ბესარიონ ღოღობერიძე]], [[ალექსანდრე სუმბათაშვილ-იუჟინი]], [[ივანე ჯავახიშვილი]], [[ვლადიმერ ნემიროვიჩ-დანჩენკო]] და სხვა. 1900 თბილისის პირველი გიმნაზიაში სწავლობდა 824 მოსწავლე.
 
===გასაბჭოების პერიოდი===
1924 წლიდან გასაბჭოებული საქართველოს ბოლშევიკურმა მთავრობამ სახელი შეუცვალა გიმნაზიას და მას საცდელ-საჩვენებელი სკოლა დაარქვა.
 
ჯაჯუ (კონსტანტინე) ჯორჯიკიას დირექტორობის (1944-1953) დროს სასწავლებელში მოსწავლეთა თვითმმართველობა (კომიტეტი) შეიქმნა. გიმნაზიის სპორტულ დარბაზში ჩამოყალიბდა პირველი ქართული სპორტული საზოგადოება- "შევარდენი," ასევე პირველი სკოლის ბაზაზე ჩამოყალიბდა საბჭოთა კავშირში პირველი სპორტული სკოლა.
ხაზი 61:
1954 წლიდან პირველი სკოლის დირექტორად დაინიშნა ნიკოლოზ კიკვაძე. კიკვაძის დირექტორობის პერიოდი სასწავლებლის ისტორიაში წარმატებულად წარიმართა. ახალი დერექტორის, ლიანა შეწირულის, დროს XX ს. 70-იან წლებში სასწავლებელში შეიქმნა ჰუმანიტარული, საბუნებისმეტყველო, ფიზიკა-მათემატიკური, ხელოვნებათმცოდნეობის და არქიტექტორთა ჯგუფები, რომელთა კონსულტანტებად მიიწვიეს პირველსკოლადამთავრებული მეცნიერები. ფართოდ დაინერგა სკოლის საქმიანობის სხვადასხვა სფეროში უმაღლესი სასწავლებლების და სამეცნიერო-კვლევითი დაწესებულებების მეცნიერ-თანამშრომელთა მოწვევის პრაქტიკა.
 
1977 წ. სკოლაში დაარსდა სასწავლო-სამეცნიერო "მცირე აკადემია"- "გიმნასიონი." მისი დაფუძნების ორგანიზატორები იყვნენ მეცნიერების სხვადასხვა სფეროს მოღვაწენი და სკოლის პედაგოგები. ისინი ერთობლივად ატარებდნენ ლექცია-საუბრებს, გაკვეთილებს. მოსწავლეები მეცნიერებთან ერთად მსჯელობდნენ სხვადასხვა დარგის აქტუალურ პრობლემებზე.
 
XX ს. 90-იან წლებში საქართველოში დაწყებული სამოქალაქო ომის მიმდინარეობა პირველი სკოლისათვის ტრაგიკული შედეგის მომტანი აღმოჩნდა. ბრძოლების დროს დაიწვა სასწავლებლის ისტორიული შენობა და მასთან ერთად განადგურდა ბევრი უნიკალური ნივთი და ძეგლი, რითაც ასე გამოირჩეოდა ორსაუკუნოვანი სკოლა, როგორც განსაკუთრებული ქართული სასწავლებელი.
 
==ამჟამად==
1995 წ. 1 სექტემბერს საზეიმოდ გაიხსნა აღდგენილი შენობა. განახლებულმა პირველმა კლასიკურმა გიმნაზიამ გააგრძელა მემკვიდრეობით მიღებული საუკეთესო ტრადიციები. აღდგენილ იქნა გიმნაზიის ბიბლიოთეკა, რომელიც კვლავ ერთ-ერთი საუკეთესოა სასკოლო ბიბლიოთეკებს შორის. ისევ განახლდა სკოლის მუზეუმი, სასწავლებელში მოქმედებს ივერიის ღვთისმშობლის სახელობის ეკლესია. 1994 წლიდან თბილისის კლასიკური გიმნაზია განათლების, მეცნიერებისა და კულტურის დარგში [[იუნესკო]]ს ასოცირებული წევრი გახდა. 2011 წლიდან სკოლას ისტორიული სახელი "თბილისის კლასიკური გიმნაზია" დაუბრუნდა <ref>[http://mes.gov.ge/content.php?id=2136&lang=geo პირველ საჯარო სკოლას ძველი სახელი დაუბრუნდა]</ref>
==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://www.1.skola.dlf.ge/ პირველი საჯარო სკოლის ვებ-გვერდისაიტი] {{მკვდარი ბმული}}
 
==ლიტერატურა==
ხაზი 76:
{{სქოლიოს სია}}
 
[[კატეგორია:თბილისის განათლების ცენტრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს სკოლები]]