სინათლის დისპერსია: განსხვავება გადახედვებს შორის

[[სურათი:Prism_rainbow_schemaPrism rainbow schema.png|thumb|შუქის დაშლა სპექტრად დისპერსიის შედეგად მისი პრიზმაში გავლისას (ნიუტონის ცდა).]]

* [[სივრცული დისპერსია]] ეწოდება გარემოს [[აბსოლიტური დიელექტრიკული შეღწევადობა|დიელექტრიკული დისპერსიის ტენზორის]] დამოკიდებულებას [[ტალღური ვექტორი|ტალღურ ვექტორზე]]. ასეთი დამოკიდებულება იწვევს მთელ რიგ მოვლენებს, რომლებსაც ეწოდება სივრცული პოლარიზაციის ეფექტები.

ერთერთი ყველაზე ნათელ დისპერსიის მაგალითს წარმოადგენს — თეთრი ფერის სინათლის დაშლა [[პრიზმა (ოპტიკა)|პრიზმაში]] გავლის დროს (ნიუტონის ცდა). დისპერსიის მოვლენის არსს წარმოადგენს სხვადასხვა სიგრძის ტალღის სხივების გავრცელების სხვადასხვანაირი სიჩქარე გამჭვირვალე ნივთიერებაში - [[ოპტიკური გარემო|ოპტიკურ გარემოში]] (ეს როცაროდესაც სინათლის სიჩქარე ვაკუუმში ყოველთვის ერთნაირია, მიუხედავად მისი ტალღის სიგრძისა და მაშასადამე ფერისა). ჩვეულებრივ რაც უფრო დიდია ტალღის სიხშირე, მით უფრო მეტია გარემოს გარდატეხის მაჩვენებელი და ნაკლებია იქ მისი სინათლის სიჩქარე:

მაგრამ ზოგ ნივთიერებებში (მაგალითად [[იოდი]]ს ორთქლში}) შეიმჩნევა [[ანომალური დისპერსია|ანომალური დისპერსიის]] ეფექტი, რომლის დროსაც ლურჯი სხივები გარდატყდება ნაკლებად, ვიდრე წითელი, ხოლო სხვა სხივები შთაინთქმება ნივთიერებით და თვალით ვერ შეიმჩნევა. ანომალური დისპერსია ფართოდაა გავრცელებული, მაგალითად ის ახასიათებს პრაქტიკულად ყველა გაზს შთანთქმის ხაზთან ახლო სიხშირეებზე, მაგრამ იოდის ორთქლს ის საკმაოდ ხელსაყრელია ოპტიკურ დიაპაზონში სანახავად, სადაც ისინი ძალიან ძლიერად შთანთქამენ სინათლეს.

[[სურათი:CZ_brilliantCZ brilliant.jpg|thumb|right|დისპერსიის გამო შეიძლება ვიხილოთ სხვადასხვა ფერის სინათლე]]