ბაიკონურის კოსმოდრომი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
clean up, replaced: როცა → როდესაც (2) using AWB
ხაზი 1:
'''ბაიკონურის კოსმოდრომი''' (რუს: Космодром Байконур), იგივე ტიურა-ტამი არის მსოფლიოს უდიდესი და უძველესი კოსმოდრომი. იგი განლაგებულია [[ყაზახეთი|ყაზახეთში]], [[არალის ზღვა|არალის ზღვიდან]] აღმოსავლეთში 200 კმ მანძილზე, მდ. [[სირ-დარია|სირ-დარიის]] ჩრდილო ნაპირზე, ქალაქ [[ტიურა-ტამი|ტიურა-ტამთან]] ახლოს. იგი იჯარით აქვს აღებული [[რუსეთის ფედერაცია]]ს ([[2050]] წლამდე) და მას განაგებს რუსეთის კოსმოსური სააგენტო. იგი აგებულ იქნა [[სსრკ]]-ის მიერ 50-იან წლებში, როგორც სამხედრო პოლიგონი საკონტინენტთაშორისო რაკეტებს გამოსაცდელად. სამართავი და ადმინისტრაციული პუნქტების გეოგრაფიული კოორდინატებია 45°55′12.64″ ჩ.გ. და 63°20′32.48″ ა.გ. მაშინ, როცაროდესაც ერთ-ერთი სასტარტო მოედანი განლაგებულია 45°57′52.61″ ჩ.გ. და 63°18′18.26″ ა.გ.
 
[[ფაილი:SouztmFromBaykonur.jpg|right|300px|რაკეტა-მატარებლის გაშვება ბაიკონურის კოსმოდრომიდან]]
ხაზი 12:
ბაიკონურის კოსმოდრომი დაარსებულ იქნა [[1955]] წლის [[2 ივნისი|2 ივნისს]]. თავდაპირველად იგი დაარსდა, როგორც სამხედრო პოლიგონი საკონტინენტთაშორისო რაკეტების გამოსაცდელად და მხოლოდ მოგვიანებით შეიძინა მან კოსმოდრომის ფუნქცია. [[კოროლიოვი, სერგეი|სერგეი კოროლიოვმა]], [[რ-7]] რაკეტების მთავარმა კონსტრუქტორმა შეარჩია ადგილი რაკეტების რადიოთი სამართავად, რომელიც ამ კოსმოდრომიდან რამდენიმე ასეული კილომეტრით იყო დაშორებული. ყოველივე ამან ბაიკონურის კოსმოდრომი სსრკ-ის ერთ-ერთ უძვირეს წამოწყებად აქცია. კოსმოდრომთან ახლოს მთელი ქალაქიც კი გაშენდა, რომლის მოვალეობა კოსმოდრომის მომსახურება იყო და მას [[ლენინსკი]] ეწოდა [[1966]] წელს.
 
ბაიკონურის კოსმოდრომთან ბევრი ისტორიული გაფრენაა დაკავშირებული კოსმოსში: პირველი საკონტინენტთაშორისო რაკეტების გამოცდა, დედამიწის პირველი ხელოვნური თანამგზავრი ([[სპუტნიკ-1]]) [[1957]] წელს, პირველი ადამიანი კოსმოსში ([[გაგარინი, იური|იური გაგარინი]]) [[1961]] წელს, პირველი ქალი კოსმოსში ([[ტერეშკოვა, ვალენტინა|ვალენტინა ტერეშკოვა]]) [[1963]] წელს, ბევრი კოსმონავტი სხვადასხვა ქვეყნებიდან ([[ჩეხოსლოვაკია]], [[ვიეტნამი]], [[ბრაზილია]]). ბაიკონურის კოსმოდრომი არც კატასტროფებისგან იყო დაზღვეული, ერთ-ერთი ასეთი კატასტროფა მოხდა [[1960]] წელს, როცაროდესაც [[რ-16]] რაკეტის აფეთქებამ ასზე მეტი ადამიანის სიცოცხლე შეიწირა (იხ. [[ნედელინის კატასტროფა]])
 
=== რუსული ერა ===
ხაზი 27:
 
== რესურსები ინტერნეტში ==
 
* [http://www.russianspaceweb.com/baikonur.html ბაიკონურის კოსმოდრომი (ინგ.)]
* [http://www.buran.ru/htm/baykonur.htm აღწერა, გეგმა, ფოტოსურათები (რუს)]