Т-54/55: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
ხაზი 174:
თუმცა საბჭოთა ტანკები ისრაელის მხარესაც იყვნენ,არაბებისგან განსხვავებით ისრაელმა ტანკებს მოდერნიზაცია ჩაუტარა, 100მმიანი ქვემეხის ნაცვლად დასავლური 105მმიანი დაუყენდა,ახალ ტანკებს სახელად Tiran 4 და 5 მიენიჭა,იმ დროისთვის ისრაელის არმიაში შედიოდა : 1000+ [[Centurion]],500+ [[M-60]]/[[M-48]],350 [[Sherman]] M50/M-51,154 T-54/55 და მცირე რაოდენობით [[Amx-13]] და [[PT-76]].
 
[[იომ-ქიფურის ომი|იომ ქიფურის ომის]] განმავლობაში ყველაზე დიდი სატანკო ბრძოლა გოლანის მაღლობებზე მოხდა.სირიის სარდლობა აქცენტს ტანკების რაოდენობაზე აკეთებდა მაგრამ გოლანის მაღლობი ვულკანური წარმოშობის პლატო იყო,მასზე იყო გაცივებული ლავის პლასტებით კლდეების ნამსხვრევები და ერთი შეხედვიდ გაუვალ გარემოს ქმნიდა.სიმააღლეები ისრაელს ჰქონდა დაკავებული,ტანკ საშიშ ადგილებზე განიერი თხრილები და ნაღმდები იყო.გოლანის მაღლობზე პოზიციების დაცვა 105 ტანკი ანხორციელებდა,მათ შორის 77 შერმანი იყო თუმცა ომის დაწყებამდე რამოდენიმერამდენიმე დღით ადრე მაღლობებზე ელიტური სატანკო ნაწილი თავისი 105 ტანკი დაემატა.
შეტევა სამი მიმართულებით დაიწყო,ელ კუნტრეიტას სამხრეთითა და ჩრდილოეთით,ტანკებს წინ საინჟინრო მანქანები
[[ფაილი:Syrian Tank Blocked From Attacking an IDF Post - Flickr - Israel Defense Forces.jpg|thumb|250px|[[სირია|სირიის]] კუთვნილი შეჩერებული Т-55 გოლანის მაღლობზე ]]მიიწევდნენ.Т-54/55-ებს დიდი წინააღმდეგობა შეხვდათ,ამიტომაც შეტევა ფლაგებიდან განვითარდა.დიდი დანაკარგის მიუხედავად სირიის ძალებმა თავდაცვითი ხაზის ჩრდილო მონაკვეთის გარღვევა შეძლეს 5-6 და ზოგირთ ადგილას 18-20 კილომეტრით.ბრძოლები ღამითაც მიმდინარეობდა,სირიელს ეს ეადვილებოდათ რადგან საბჭოთა ტანკებს ღამის ხედვა ეყენა თუმცა მათი ცუდი მომზადების გამო მოწინააღმდეგის ტანკებს ქვეითები [[Rpg-7]] ბით უფრო ეფექტურად ებრძოდნენ,ამ დროს ებრაული ტანკები მანათობელი ჭურვების ხარჯზე ისროდნენ.7-ში დილას ებრაელბმა დაიხმარეს 200 ტანკი რის შემდეგადაც შეტევა შეაჩერეს თუმცა დროებით რადგან სირიელებმა დამატებით 460 Т-55 და [[Т-62]] გაგზავნეს და ახალი შეტევა წამოიწყეს,სატანკო ბრძოლები გრძელდებოდა,ებრაელები პატარა ჯგუფებად იყოფოდნენ და ესე ბევრად დიდ ზიანს აყენებდნენ,გარდა ამისა ებრაელებმა შეტევაში ავიაციაც ჩართეს.ებრაელები სისტემატიურად აწვდიდნენ ტანკებს მაშინ როცა სირიელებს საერთო აღარ ყავდათ დამატებითი ძალები.6-7 ოქტომბერს სირიელთა დანაკარგი 600-650 ტანკი იყო.8 ოქტომბერს ისრაელი კონტრშეტევაზე გადავიდა და სირია უმძიმეს ვითარებაში ჩავარდა ამიტომაც მათ მეზობელი არაბული ქვეყნები დაეხმარნენ,2 დღეში ებრაელებმა დაიბრუნეს დაკარგული ტერიტორიები და 10-20 კილომეტრით შეჭრაც კი მოახერხა.
ხაზი 187:
[[აფხაზეთის ომი|აფხაზეთის ომში]] Т-54/55 წარმოადგენდა ძირითად ტანკ ორივე მხრიდან,ტანკების დიდი ნაწილი იყო მოდიფიკაცია Т-55AM,საბაზისო ვერსიისგან განსხვავებით კოშკურაზე ლულის მარჯვნიდან და მარხნიდან ჯავშნის დამატებითი ორი ბლოკი აქვს, რომელშიც 5მმიანი ლითონის ფურცლებია ჩალაგებული,გარდა ამისა გაძლიერებული აქვს ფსკერი და შუბლი ხოლო ბორტებზე რეზინის ეკრანები აქვს დაყენებული.
 
სიტუაციის დაძაბვის თანავე აფხაზეთში გაიგზავნა ჯავშანტექნიკის პირველი ეშელონი,სულ 31 Т-55 და 10 ბმპ-1.კოლონას გზადაგზა ტანკები აკლდებოდნენ,პირველ რიგში აღსანიშნავია ფაქტი რომ ტანკების ძირითადი ნაწილი ავღანეთ გამოვლილი იყო და 2-3 ჯერ მაინც ჰქონდათ კაპიტალური რემონტი ჩატარებული,ეს კი ძალზედ ამცირებს ტანკის რესურს,გარდა ამის ტანკისტების უმეტესობამ არც იცოდა როგორ ემართა ტანკი,მაგალითად არ იცოდნენ რომ Т-55AM-ს საწვავის რამოდენიმერამდენიმე ავზი აქ და თითოეული ცალ ცალკე უნდა გადაირთოს,ასევე იყო ძრავების გადახურება და ა.შ.სულ სოხუმამდე მხოლოდ 18 ტანკმა მიაღწია,დანარჩენები კი გზაზე მიატოვეს და შემდეგ დღეებში აღადგინეს.გარდა ამისა აფხაზეთში გაიგზავნა პირველი ქართული სამხედრო ფორმირება შინაგანი ჯარის ერთი Т-55AM და 9 ბრდმ-2,ამ დროს ახალციხეში მიიღეს 36 ტანკი საიდანაც კიდევ 20 Т-55AM გაიგზავნა აფხაზეთში,ოქტომბრის დამდეგს თბილისიდან კომისიარიატებმა რეზერვიდან 20 ტანკის ეკიპაჟი გაგზავნეს ახალციხეში,სიტუაციის დაძაბვის შემდეგ სახელდახელოდ ჩამოყალიბდა და ეროვნულ გვარდიას გადაეცა.
 
აგვისტო ოქტომბერში ქართულ ჯარებში რომელიც აფხაზეთში იყო ირიცხებოდა 80 მდე Т-55AM,მალევე დაიწყო ომი,მოწინააღმდეგის მხარეს 4 [[BMP-1]],3 [[BTR-60]] და 3 BRDM-2 იყო პირველი ტანკი კი 1992 წლის 14 აგვისტოს დაიმატეს რა დროსაც დაზიანებული და მიტოვებული ტანკი ალაფად წაიღეს (ტანკი ნომერი 150),შეაკეთეს და მწყობრში 01 ნომრით შეიყვანეს,გაგრაზე შეტევისას მოწინააღმდეგე 2-3 Т-55 გამოიყენა (და 2 BMP-1),ბრძოლების შემდეგ კი აფხაზებმა კიდევ 2 ქართული Т-55AM დარჩათ ალაფად.
საქართველოს მხრიდან პირველი ტანკის დანაკარგი 1992 წლის 5 ნოემბერს სოფელ შრომასთან დაფიქსირდა რა დროსაც ქართულ ტანკს რპგ-7 ის გასროლილ რაკეტა ლულაში მოხვდა ხოლო მეორე გასროლით კი საწვავის ავზს რის გამოც ტანკი დაიწვა.შრომასთან ბრძოლაში თავი ისახელა ქართულმა ტანკმა N:193 მა (N:193 ნომრის ეკიპაჟი საუკეთესოდ ითვლებოდნენ მთელი ომის განმავლობაში) რომელმაც ერთი ქვეითთა საბრძოლო მანქანა და რამოდენიმერამდენიმე საცეცხლე პოზიცია გაანადგურა,ტანკი ნომერი 193 ზემო კინდღთან ჩავარდნილი სატვირთოს დასახმარებლად წავიდა რა დროსაც ის ნაღმზე აფეთქდა,შასი დაზიანდა ხოლო ეკიპაჟი მსუბუქად დაიჭრა.
[[FILE:T-55AM2B at Panzermuseum Munster.jpg|thumb|250px|left|T-55AM2]]
1993 წლის 1 მარტს აფხაზებმა სოფელ ლაბრას შეუტიეს,ქართველებმა დასახმარებლად 2 Т-55AM გაუშვეს N:193 და N:116 ამის გამო მტერმა უკან დაიხია, თუმცა მეორე დღეს მათ ისევ შეუტიეს,ამჯერად ქართული ტანკები შეწყვილებულნი მუშაობდნენ,მათ შეამჩნიეს აფხაზური ტანკი რომელიც ძრავას ახურებდა,მათ ვერ გაიგეს ქართული ტანკების მოახლოების ხმა ხოლო ქართულმა ტანკებიდან ტყვიამფრქვევის ჯერით ტანკის ეკიპაჟი მოკლა,ამავე ბრძოლაში ამ ორმა ტანკმა კიდევ შეძლო და გაანადგურა 2 ყველაზე ცნობილი აფხაზური ტანკი,პირველი განადგურდა Т-55 საბორტო ნომრით ''ტიგრი'' 02 (აფხაზები ამტკიცებენ რომ ტანკი ალყაში მოაქციეს) ხოლო შემდეგ სოფლის ცენტრისკენ მიმავალ გზაზე გაანადგურეს აფხაზური Т-55 N:001 ''აპსნი'',პირველი გასროლის შედეგად ჭურვი კოშკურაში ლულის ქვეშ შეაგდო ხოლო მეორე გასროლამ კი იგივე მთლიანად დალეწა,ამავე დღეს კიდევ გაანადგურეს აფხაზური BMP-2,ეს ორივე აფხაზური ტანკი თავის დროზე საქართველოს კუთვნილება იყო.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/Т-54/55“-დან