|
'''ნიკო სამადაშვილი''' (* [[19 ივლისი]], [[1905]], [[ხიდისთავი (გორი)|ხიდისთავი]] ([[გორი|გორთან]]) ― † [[1 მაისი]], [[1963]], [[თბილისი]]), [[ქართველები | ქართველი]] პოეტი.
ნიკო სამადაშვილი, ტრაგიკული ბედის მქონე პოეტი, რომელსაც სიცოცხლეში არ ეღირსა აღიარება. მისი პოეზია სამსჯავროზე პოეტის გარდაცვალების შემდეგ, რამდენიმე წელში გამოჩნდა.
ნიკო სამადაშვილი 1905 წლის 19 ივლისს თბილისში დაიბადა. მამამისი, მიხეილი აზერბაიჯანის ქალაქ აგდემში ცხოვრობდა, სადაც მომავალ მეუღლეს, ოლღა კობერიძეს შეხვდა. ნიკო 2 წლის იყო, როცა მამამისი პნევმონიამ იმსხვერპლა. პატარა ნიკო დეიდა ეფემიამ დას, ელენეს, და დედას გააშორა და გორის რაიონის სოფელ ხიდისთავში წაიყვანა. მას ზრდიდა ეფემიან ქვრივი და ეკატერინე. 8 წლის ნიკო გორის სასულიერო სასწავლებელში შევიდა, რომელიც 1917 წელს დაამთავრა და გორის ვაჟთა გიმნაზიაში გადავიდა. 12 წლის ნიკომ ლექსების წერა დაიწყო, თბილისში ჩამოსულმა თავისი ლექსები ნათესავს, ნინო ჯაოშვილს მიაბარა, რომელმაც მიბარებული ხელნაწერები დაწვა და გაანადგურა.
1920 წელს ბიძამ. მიხეილ კობერიძემ ნიკო და ელენე თბილისში წაიყვანა, ელენეს თავისთან აცხოვრებდა, ნიკო კი ბავშვთა სახლში მიაბარა. საიდანაც იგი ერეკლე ტატიშვილმა წაიყვანა და თავისი ხარჯებით აცხოვრებდა და ასწავლიდა, ნიკომ ჰუმანიტარულ ტექნიკუმში ჩააბარა და დაამთავრა კიდევაც 1924 წელს.
ნიკომ თბილისის სტალინის სახელობის უნივერსიტეტში ლიტერატურულ ფაკულტეტზე განაგრძო სწავლა, მას, როგორც ხელმოკლე სტუდენტს, საკვები ულუფა უფასოდ ეძლეოდა, მაგრამ მესამე კურსზე მყოფი, 1928 წელს გარიცხეს, მას ხშირად, შიმშილის გამო გულიც კი მისდიოდა, საგნები დროულად ვერ ჩააბარა და... ამ დარტყმას მთელი ცხოვრება განიცდიდა. ნიკო იმავე წელს თბილისიდან ბორჯომის რაიონის სოფელ საგდერში გადადის საცხოვრებლად და იქ სოფლის დაწყებით, ოთხკლასიან სკოლაში მასწავლელობს, ჩამოაყალიბა მოზრდილთა და მოხუცთა ღამის სკოლა, სადაც ყველა საგანს ასწავლიდა. 1929 წელს თბილისში დაბრუნდა და სპეციალური კურსების დამთავრების შემდეგ ბუღალთერ - რევიზორად დაიწყო მუშაობა.
1932 წელს ნიკო სამადაშვილმა ბაქოდან თბილისში ჩამოიყვანა დედა (ოლღა სიმონის ასული კობერიძე) და გვერდიდან აღარც მოუშორებია. 1936 წლის 11 ნოემბერს ნიკო სამადაშვილმა ცოლად შეირთო 15 წლის მარიამ ამანათაშვილი. 1943 წლის 12 იანვარს სოფელ სადგერში ნიკო სამადაშვილი მოულოდნელად, ცოლ-შვილის თვალწინ, დააპატიმრეს და ომის შემდეგ გამოუშვეს, თუმცა ინტრიგები, შევიწროებები და უკიდურესი სიდუხჭირე ცხოვრობის ბოლომდე სდევდა სამი შვილის მამას. 1947 წელს ნიკო სამადაშვილი ისევ დააპატიმრეს. ამჯერად უკვე ბუღალტერი გაამტყუნეს და ერთი წელი მიუსაჯეს. 1958 წელს ჰიპერტონიით დაავადებულს დამბლა დაეცა. მარჯვენა მხარე წაერთვა დიდხანს იავადმყოფა.
1963 წლის პირველ მაისს ნიკო თავისი სიჭაბუკის მეგობარს გიორგი (ჟორა) ოქრუაშვილს ესტუმრა. იქ ყოფნისას შეუძლოდ შეიქმნა, შინ წასასვლელად აჩქარებულმა მასპინძელს თავი არ გააცილებინა, ბელინსკის ქუჩას რომ მიატანა უგრძნობლად დაეცა. ქალაქის მეორე კლინიკურ საავადმყოფოში მიიყვანეს, მაგრამ გონს მოუსვლელად გარდაიცვალა.
მოთხრობების პირველი კრებული [[1989]] წელს გამოქვეყნდა. მისი ცხოვრების პერიოდში ერთი ლექსიც არ დაბეჭდილა მიუხედავად იმისა, რომ [[ქიქოძე, გერონტი|გერონტი ქიქოძე]], [[კოტეტიშვილი, ვახტანგ|ვახტანგ კოტეტიშვილი]] და [[ტატიშვილი, ირაკლი|ერეკლე ტატიშვილი]], თვით [[ტაბიძე, გალაკტიონ|გალაკტიონ ტაბიძეც]] განსაკუთრებულ პოეტად აღიარებდნენ. ცხოვრობდა და ასწავლიდა [[ბორჯომის რაიონი|ბორჯომის რაიონის]] სოფელ სადგერის დაწყებით სკოლაში. [[1943|1943]] წლის [[12 იანვარი|12 იანვარს]] დააპატიმრეს და ომის შემდეგ გამოუშვეს, თუმცა ინტრიგები, შევიწროებები და უკიდურესი სიდუხჭირე ცხოვრობის ბოლომდე სდევდა სამი შვილის მამას. მისი პირველი ლექსები დაიბეჭდა [[1967]] წელს "[["ლიტერატურული საქართველო"|ლიტერატურულ საქართველოში]]", ხოლო პირველი კრებული "ბეთანია" გამოვიდა [[1973]] წელს და მომდევნო 80-იან წლებში.
==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://burusi.wordpress.com/literature/niko-samadashvili/ ნიკო სამადაშვილი, ცხოვრება, შემოქმედება, ფოტოგალერეა]
{{DEFAULTSORT:სამადაშვილი, ნიკო}}
*[http://www.lib.ge/books.php?author=643/ ნიკო სამადაშვილის შემოქმედება]
{{DEFAULTSORT:სამადაშვილი, ნიკო}}
|
