Т-54/55: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
ხაზი 110:
 
საბაზისო ვერსიის შექმნის შემდეგ ნათელი იყო რომ ახალი სისტემა ტანკს მხოლოდ ატომური აფეთქებისას და რადიაციისგან იცავდა,თუმცა მას არ შეეძლო ეკიპაჟი დაეცვა დასხივებისგან,ტექნოლოგია ვითარდებოდა და ტანკის გაძლიერებასაც იწყებდნენ.ახალმა ვერსიამ T-54M-ის სახელწოდება მიიღო,ახალ ვერსიას 12 ცილინდრიანი V-55 ტიპის ძრავა ეყენა რომელიც 580 ცხენის ძალას გამოიმუშავებდა,ეს ძალიან ბევრი იყო ამ ტანკისთვის,ძლიერი ძრავის მიზეზი საწვავის დიდი რაოდენობის მიღებით იყო გამოწვეული.ინჟინრებმა დააყენეს სპეციალური სათბობი ძრავის ნაწილში და ასევე დიზელ საწვავის საფილტრი მოწყობილობა,ძრავა პნევმატურად ირთვებოდა AK-150S ჩამრთველის წყალობით.გაიზარდა საწვავის მარაგი 630 ლიტრამდე რასაც მოჰყვა მოქმედების რადიუსის გაზრდა.
 
ახალი T-55 უკვე ყველა კომპონენტში ჯობდა [[IS-2]] ტიპის მძიმე ტანკს,მათ შორის სწრაფ სროლაში,მანევრირებაში და ა.შ.თუმცა ჯავშანში მაინც ვერ ჯობდა მძიმე ტანკებს,იმის გამო რომ T-55 ბევრად უფრო მისაღები იყო საბჭოთა არმიისთვის მძიმე ტანკების წარმოება ძალიან შემცირდა ხოლო კლასიფიკაცია მძიმე ტანკი და საშუალო ტანკი ჩანაცვლდა ძირითადი საბრძოლო ტანკით.
[[ფაილი:Saft55T-55 schematic.jpgpng|thumb|250pxright|300px|სომალის კუთვნილი T-55 სქემატურად]]
1950 წლისთვის ნატოს ჯარებმა შეიარაღებაში მიიღეს ამერიკული [[M-48 Patton]] და ბრიტანული [[ცენტურიონი (ტანკი)|ცენტურიონი]],ეს ტანკები არაფრით არ ჩამოუვარდებოდნენ საბჭოთა ტანკებს თუმცა ვერც ჯობდნენ,კერძოთ ჯავშანი T-55-ს უფრო ძლიერი ჰქონდა და ასევე უფრო მსხვილ კალიბრიან ქვემეხს იყენებდა.
1945 წელს ნაალაფარი გერმანული ჯავშანტექნიკა გადაიყვანეს აბერდინის პოლიგონზე შესასწავლად.გერმანული ტანკების წინააღმდეგ ისროდნენ M3 90მმიანი ქვემეხის T33 ჯავშანმხვრეტავ ჭურვებს,ჭურვმა 100მეტრიდან შეძლო 150მმიანი ჯავშნის გახვრეტა ხოლო T30E16 ტიპის ჭურვმა კი იგივე 100მეტრიდან 270მმიანი ჯავშნის გახვრეტა შეძლო.ეს 90მმიანი ქვემეხი დაყენებული იქნა თითქმის ყველა დასავლურ ტანკზე მათ შორის [[M-46]], [[M-47]], [[M-48]].
Line 155 ⟶ 154:
 
ვიეტნამის ომში Т-54/55 შედიოდა ჩრდილო ვიეტნამის არმიაში.
[[ფაილი:T-55A Martial law Poland.jpg|thumb|250px|[[პოლონეთი|პოლონეთის]] კუთვნილი T-55A]]
 
პირველად სამხრეთ და ჩრდილო ვიეტნამის ტანკები ერთმანეთს [[ოპერაცია ლამ სონში]] დაუპირისპირდნენ 1971 წლის თებერვალში,ამ ბრძოლაში 17 მსუბუქმა [[M-41]] გაანადგურა 22 ჩრდილო ვიეტნამური ტანკი,მათ შორის 6 T-54 და 16 [[PT-76]] ხოლო თვითონ არცერთი დაკარგეს,თუმცა სხვა ბატალიონმა დაკარგა 5 M41 და 22 ჯავშანტექნიკა.
 
Line 164 ⟶ 163:
 
1970 წლის 30 აპრილს Type 59 ნორმით 390 შეანგრია სამხრეთ ვიეტნამური საპრეზიდენტო სასახლის ჭიშკარი რის შემდეგადაც ომი დამთავრდა.
[[ფაილი:PikiWiki Israel 4223 Israel Defense Forces.jpg|thumb|250px|left|არაბული განადგურებული T-55 ]]
 
==ისრაელ არაბების ომები==
 
ისრაელთან ომისას არაბული მხარე Т-54/55-ს [[ექვს დღიანიექვსდღიანი ომი|ექვსექვსდღიან დღიანს ომშიც]] იყენებდა თუმცა პირველივე დღეებში ჰაერის დაკარგვამ ომზე დიდი ზეგავლენა იქონია და ტანკების უმრავლესობა ჰაერიდან განადგურდა.
 
ექვს დღიან ომში დამარცხების შემდეგ ეგვიპტის არმია დიდი რაოდნეობით შეივსო 1260 ტანკი,მათ შორის 450 [[Т-62]]-ით ხოლო დანარჩენი კი Т-54/55-ით,გარდა ამისა გადაეცა იმ დროისთვის უახლესი ბმპ-1.
Line 174 ⟶ 173:
თუმცა საბჭოთა ტანკები ისრაელის მხარესაც იყვნენ,არაბებისგან განსხვავებით ისრაელმა ტანკებს მოდერნიზაცია ჩაუტარა, 100მმიანი ქვემეხის ნაცვლად დასავლური 105მმიანი დაუყენდა,ახალ ტანკებს სახელად Tiran 4 და 5 მიენიჭა,იმ დროისთვის ისრაელის არმიაში შედიოდა : 1000+ [[Centurion]],500+ [[M-60]]/[[M-48]],350 [[Sherman]] M50/M-51,154 T-54/55 და მცირე რაოდენობით [[Amx-13]] და [[PT-76]].
 
[[იომ -ქიფურის ომი|იომ ქიფურის ომის]]-ს განმავლობაში ყველაზე დიდი სატანკო ბრძოლა გოლანის მაღლობებზე მოხდა.სირიის სარდლობა აქცენტს ტანკების რაოდენობაზე აკეთებდა მაგრამ გოლანის მაღლობი ვულკანური წარმოშობის პლატო იყო,მასზე იყო გაცივებული ლავის პლასტებით კლდეების ნამსხვრევები და ერთი შეხედვიდ გაუვალ გარემოს ქმნიდა.სიმააღლეები ისრაელს ჰქონდა დაკავებული,ტანკ საშიშ ადგილებზე განიერი თხრილები და ნაღმდები იყო.გოლანის მაღლობზე პოზიციების დაცვა 105 ტანკი ანხორციელებდა,მათ შორის 77 შერმანი იყო თუმცა ომის დაწყებამდე რამოდენიმე დღით ადრე მაღლობებზე ელიტური სატანკო ნაწილი თავისი 105 ტანკი დაემატა.
შეტევა სამი მიმართულებით დაიწყო,ელ კუნტრეიტას სამხრეთითა და ჩრდილოეთით,ტანკებს წინ საინჟინრო მანქანები
შეტევა[[ფაილი:Syrian სამიTank მიმართულებითBlocked დაიწყო,ელFrom კუნტრეიტასAttacking სამხრეთითაan დაIDF ჩრდილოეთით,ტანკებსPost წინ- საინჟინროFlickr მანქანები- Israel Defense Forces.jpg|thumb|250px|[[სირია|სირიის]] კუთვნილი შეჩერებული Т-55 გოლანის მაღლობზე ]]მიიწევდნენ.Т-54/55-ებს დიდი წინააღმდეგობა შეხვდათ,ამიტომაც შეტევა ფლაგებიდან განვითარდა.დიდი დანაკარგის მიუხედავად სირიის ძალებმა თავდაცვითი ხაზის ჩრდილო მონაკვეთის გარღვევა შეძლეს 5-6 და ზოგირთ ადგილას 18-20 კილომეტრით.ბრძოლები ღამითაც მიმდინარეობდა,სირიელს ეს ეადვილებოდათ რადგან საბჭოთა ტანკებს ღამის ხედვა ეყენა თუმცა მათი ცუდი მომზადების გამო მოწინააღმდეგის ტანკებს ქვეითები [[Rpg-7]] ბით უფრო ეფექტურად ებრძოდნენ,ამ დროს ებრაული ტანკები მანათობელი ჭურვების ხარჯზე ისროდნენ.7-ში დილას ებრაელბმა დაიხმარეს 200 ტანკი რის შემდეგადაც შეტევა შეაჩერეს თუმცა დროებით რადგან სირიელებმა დამატებით 460 Т-55 და [[Т-62]] გაგზავნეს და ახალი შეტევა წამოიწყეს,სატანკო ბრძოლები გრძელდებოდა,ებრაელები პატარა ჯგუფებად იყოფოდნენ და ესე ბევრად დიდ ზიანს აყენებდნენ,გარდა ამისა ებრაელებმა შეტევაში ავიაციაც ჩართეს.ებრაელები სისტემატიურად აწვდიდნენ ტანკებს მაშინ როცა სირიელებს საერთო აღარ ყავდათ დამატებითი ძალები.6-7 ოქტომბერს სირიელთა დანაკარგი 600-650 ტანკი იყო.8 ოქტომბერს ისრაელი კონტრშეტევაზე გადავიდა და სირია უმძიმეს ვითარებაში ჩავარდა ამიტომაც მათ მეზობელი არაბული ქვეყნები დაეხმარნენ,2 დღეში ებრაელებმა დაიბრუნეს დაკარგული ტერიტორიები და 10-20 კილომეტრით შეჭრაც კი მოახერხა.
 
12 ოქტომბერს ერაყის 310 Т-54 მიეშველა სერიულ ძალებს,ისინი ცენტურიონების და შერმანების პირისპირ აღმოჩდნენ და 80მდე Т-54 დაკარგეს,ისრაელის არმია დამასკოდან 30 კილომეტრში იყო როდესაც ომი დამთავრდა.ომში არაბულმა მხარემ 1775 ჯავშნატექნიკა დაკარგა ხოლო ისრაელმა 819 საიდანა 500 ტანკი იყო.
 
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/Т-54/55“-დან