ვარლაამი და იოასაფი: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''"ვარლაამი და იოასაფი"''', ''"ვარლამი და იოსაფატი"'' ("Barlaam kai Joasaph"), შუა საუკუნეების ბიზანტიური რომანი, ბერძნულ ენაზე მოღწეული ჰაგიოგრაფიული თხზულება. მისი სიუჟეტი ბუდა ლეგენდის სანსკრიტულ რედაქციას უკავშირდება. გადმოსცემს ინდოეთის მეფის ვაჟის იოასაფის გაქრისტიანების, ტახტზე ხელის აღებისა და თავის მოძღვართან, ვარლამთან, უდაბნოში წასვლის ამბავს. თხზულებაში ჩართულია აღმოსავლური წარმოშობის და სახარებიდან გადმოღებული იგავები, ქრისტიანული პოლემიკური დოგმატიკური ლიტერატურიდან ნასესხები ადგილები. მსუბუქი თხრობითი სტილი ოსტატურადაა შეზავებული "წმიდა მამათა" თეოლოგიასთან. XIსაუკუნეშიXI საუკუნეში შესრულებული ლათინური თარგმანის მეშვეობით რომანი ფართოდ გავრცელდა ევროპაში. XII საუკუნიდან მოყოლებული (სარაინდო რომანი "პარციფალი"), თვალსაჩინოა მისი გავლენა ევროპული ლიტერატურის ბევრ თხზულებასა და მწერალზე ([[უილიამ შექსპირი|უ. შექსპირისა]] და [[ლევ ტოლსტოი|ლ. ტოლსტოის]] ჩათვლით).

თხზულების სიუჟეტის სანსკრიტიდან ბერძნულ ენაზე მიგრაციისა და "ვარლაამი და იოასაფის" ავტორობის საკითხი თანამედროვე ბიზანტინისტიკის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი პრობლემაა. აღიარებულია, რომ სანსკრიტიდან ბერძნულამდე არსებობდა სულ ცოტა ორი შუალედური რედაქცია - ფალაური და არაბული. არის აგრეთვე თვალსაზრისი, რომ არაბულსა და ბერძნულს შორის დგას ქართული ვერსია ([[სიბრძნე ბალავარისი|"სიბრძნე ბალავარისი"]]). ბერძნული და ლათინური ხელნაწერთა ტრადიციის კვალად, ბიზანტინისტიკაში ჯერ კიდევ პოპულარულია აზრი, რომ რომანის ავტორია [[იოანე დამასკელი]]. XI საუკუნის ბერძნული, ლათინური და ქართული ცნობები კი ავტორად ექვთიმე იბერს ([[ექვთიმე მთაწმინდელი|ექვთიმე მთაწმინდელს]]) ასახელებს. ამ თვალსაზრისის მეცნიერების არგუმენტაცია 1931 წელს წარმოადგინა პ. პეეტერსმა. დღეისათვის იგი დასტურდება შემდეგი ფაქტორებით: