ბირთვული ფიზიკა: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1:
[[ფაილი:NuclearReaction.png|მინი|ბირთვული რეაქციები]]
[[ფაილი:Ernest Rutherford2.jpg|მარცხნივ|მინი|180პქ|[[ერნესტ რეზერფორდი]]]]
'''ბირთვული ფიზიკა''' — თანამედროვე [[ფიზიკა|ფიზიკის]] ნაწილი, რომელიც შეისწავლის ''[[ატომის ბირთვი|ატომის ბირთვს'']], ბირთვულ პროცესებსა და ''[[ელემენტარული ნაწილაკების ფიზიკა|ელემენტარულ ნაწილაკებს'']]. ბირთვული ფიზიკა ატომური მრეწველობის მეცნიერების საფუძველია.
ბირთვული ფიზიკა როგორც მეცნიერება, დასაბამს იღებს [[ფრანგები|ფრანგი]] მეცნიერის [[ანტუან ბეკერელი]]ს მიერ [[რადიოაქტივობა|რადიოაქტივობის]] მოვლენის აღმოჩენიდან ([[1896]]), რომლის შედეგადაც დადგინდა [[ატომი]]ს რთული აღნაგობა. [[ნივთიერება]]ში გამავალი α-ნაწილაკების ნაკადის გაბნევის შესწავლის საფუძველზე ([[1911]]) [[ინგლისელები|ინგლისელმა]] მეცნიერმა [[ერნესტ რეზერფორდი|ერნესტ რეზერფორდმა]] აღმოაჩინა [[ატომის ბირთვი]] და წამოაყენა ატომის აღნაგობის პლანეტური მოდელი, რომლის თანახმად, ატომი შედგება დადებითად დამუხტული ბირთვისა და მის ირგვლივ მოძრავი [[ელექტრონები]]საგან. შემდეგი მნიშვნელოვანი ნაბიჯი ბირთვული ფიზიკის განვითარებაში არის [[ჯეიმზ ჩედვიკი]]ს მიერ [[ნეიტრონი]]ს აღმოჩენა ([[1932]]), რასაც მოჰყვა [[ჰიპოთეზა]] იმის შესახებ, რომ ატომის ბირთვი შედგება [[ნეიტრონი|ნეიტრონებისა]] და [[პროტონი|პროტონებისაგან]]. ამავე წელს ხელოვნურად აჩქარებული [[ნაწილაკების ფიზიკა|ნაწილაკების]] გამოყენებით პირველად განხორციელდა ბირთვული გარდაქმნა.
თეორიული ბირთვული ფიზიკის განვითარებაში უმნიშვნელოვანესი მიღწევა იყო ბირთვული ძალების მეზონური თეორიის შექმნა, რაც [[იაპონელები|იაპონელი]] მეცნიერის [[ჰიდეკი იუკავა]]ს დამსახურებაა. ბირთვის გაყოფის მოვლენის აღმოჩენამ ([[1939]]) საფუძველი ჩაუყარა თანამედროვე [[ბირთვული ენერგეტიკა|ბირთვულ ენერგეტიკას]].
ხაზი 8:
 
==ბირთვის ზოგადი თვისებები და სტრუქტურა==
ბირთვის მნიშვნელოვანი მახასიათებელი სიდიდეებია: [[მასა]], [[ელექტრული მუხტი]], [[მასური რიცხვი]], [[ბმის ენერგია]], მაქანიკური, მაგნიტური და ელექტრული მომენტები, ეფექტური ზომები, აგზნებული [[ენერგეტიკული დონე]]ების სისტემა. ბირთვული ფიზიკა ბირთვის თვისებებისა და სტრუქტურის თეორიული აღწერისათვის ფართოდ იყენებს სხვადასხვა ''ბირთვულ მოდელებს''.
 
==ბირთვული ძალები==