ბაქტრია: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''ბაქტრია''' — (ძვ. ბერძ. Βακτριανή ძვ.სპარს. Baxtri-; სპარს. باختر ,بلخ‎; ტაჯ. Балх, Бохтар; უზბ. Балх) — ისტორიული ოლქი [[ტაჯიკეთი|ტაჯიკეთს]], [[უზბეკეთი|უზბეკეთს]] და [[ავღანეთი|ავღანეთს]] შორის, [[ჰინდიყუში]]ს მთიანეთის სამხრეთით და [[ფერგანა]]ს ხეობის ჩრდილოეთით. ქვეყნის დედაქალაქი იყო ბაქტრია ჩრდ. [[ავღანეთი]]ს ტერიტორიაზე. ბაქტრიელები საუბრობდნენ [[ინდოევროპული ენათა ოჯახი]]ს ინდო-ირანული ჯგუფის ერთ-ერთ ირანულ ენაზე. თანამედროვე [[ტაჯიკები]] და [[პუშტუნები]] ძველი ბაქრიელების პირდაპირი შთამომავლები არიან.

ბაქტრია წარმოადგენს [[ამუდარია|ამუდარიის]] შუა წელზე მდებარე დაბლობ რეგიონს. მას ჩრდილოეთიდან ესაზღვრება [[პამირი]]ს მთიანეთი, ხოლო სამხრეთიდან [[ჰინდიყუში]]. ბაქტრიის შუაგულში ოაზისი ჰყავაოდა, ჰინდიყუშის მთიანეთიდან ჩამომავალი ერთ-ერთი მდინარის დელტის წყალობით, ბაქტრიის შუაგულში ოაზისი ჰყვაოდა. ოაზისის ცნეტრი იყო ქალაქი ბაქტრია, რომელმაც მისცა სახელი ქვეყანას. ბაქრიის ჩრდილოეთი საზღვარი იყო [[ამუდარია]]. ის მდებარეობდა მნიშვნელოვან სავაჭრო გზებზე ჩრდილოეთიდან სამხრეთისკენ (დიდი სტეპებიდან [[ინდოეთი|ინდოეთისაკენ]] და ოკეანის სანაპიროებისკენ და დასავლეთიდან აღმოსავლეთისაკენ ( [[ხმელთაშუა ზღვა|ხმელთაშუა ზღვის]] ქვეყნებიდან [[ჩინეთი|ჩინეთამდე]]). ასეთმა მდებარეობამ და ოლქის ნაყოფიერებამ ხელი შეუწყო რეგიონს, მნიშვნელოვანი ადგილი ჰქონოდა ისტორიაში უხსოვარი დროიდან. მკვლევარ ნ.ი.ვავილოვის თანახმად, ბაქტრია წარმოადგენდა მრავალი კულტურული მცენარის, მათ შორის [[ხორბალი|ხორბლის]] სამშობლოს.

ერთ-ერთი კონცეპციისკონცეფციის თანახმად, ძვ.წ. VII საუკუნეში, ირანის უდაბნოთი შემოსაზღვრულ, ქვეყნის მთიანი რეგიონის ნაყოფიერ მიწებზე ქადაგებდა წინასწარმეტყველი [[ზარატუსტრა]], იქვე გამოუჩნდნენ მას პირველი მიმდევრები. წმინდა ენას, რომელზეც დაწერილი იქნა [[ზოროასტრიზმი]]ს კანონთა წიგნი, [[„ავესტა“]], ზოგჯერ მოიხსენებენ, როგორც ძველ ბაქტრიულ ენას. სხვა ვერსიის თანახმად, „ავესტა“სავესტას ენა ძველ [[ხორეზმი|ხორეზმულ]] ენასთან ბევრად უფრო ახლოს დგას.