დადაიზმი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
მ Bot: Migrating 67 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q6034 (translate me) |
No edit summary |
||
ხაზი 3:
'''დადაიზმი''' ([[ფრანგ.]] dadaisme<dada – ჯოხის ცხენი; გადატანითი მნიშვნელობით – ბავშვური ტიტინი) — ინტელექტუალური, ლიტერატურული და ესთეტიკური ავანგარდული მიმდინარეობა [[1916]]-[[1922]] წლებში.<ref>de Micheli, Mario(2006). ''Las vanguardias artísticas del siglo XX.'' Alianza Forma. p.135-137</ref> ხასიათდება ყოველგვარი იდეოლოგიური, არტისტული თუ პოლიტიკური პირობითობების უარყოფით.
დადაისტური მიმდინარეობა წარმოიშვა [[ციურიხი|ციურიხში]], [[1916]] წელს, [[I მსოფლიო ომი|I მსოფლიო ომში]] მონაწილე ქვეყნების ემიგრანტ ინტელიგენციაში. ტრისტან ცარას ირგვლივ შეკრებილი ახალგაზრდა ხელოვანების წრეში. მიმდინარეობის სახელწოდების შერჩევა შემდეგნაირად მოხდა: მსოფლიო ომის აბსურდულობის ანალოგიით აიღეს ლექსიკონში პირველივე შემხვედრი სიტყვა (dada) და დაუმატეს დაბოლოება ism, როგორც პროტესტი ყველანაირი მიმდინარეობის წინააღმდეგ.
დადაისტებისთვის [[ომი]] არ არის ამბოხის მისაღები ფორმა. პირიქით, მათ სძულთ იგი, როგორც [[დასავლეთი|დასავლური]] [[ცივილიზაცია|ცივილიზაციის]] კრახის მიზეზი. ისინი მხარს უჭერენ [[ფილოსოფია|ფილოსოფიურ]] და [[ესთეტიკა|ესთეტიკურ]] ამბოხს. [[1918]] წელს გამოდის ცარას მანიფესტი, რომელშიც უარყოფილია ყოველგვარი ორაზროვანი [[ხელოვნება]] და ხაზი აქვს გასმული დადაიზმის [[რევოლუცია|რევოლუციურ]] ხასიათს. ცარას აზრით საჭიროა დესტრუქციული, ნეგატიური სამუშაოების ჩატარება, დასუფთავება. დადაიზმი არავითარ [[თეორია]]ს არ ეყრდნობა და მხოლოდ პროტესტია. დადაიზმის პოზიცია ყველაფრის უარყოფაა: [[პოლიტიკა|პოლიტიკური]] ანგაჟირების, [[ისტორია|ისტორიული]] მოვლენების. სძულთ არსებული [[ბურჟუაზია|ბურჟუაზიული]] [[საზოგადოება]] და ეწინააღმდეგებიან ყველაფერს, რაც მას ახასიათებს: პირობითობებს, [[კულტურა]]ს, განსაკუთრებით კი [[ესთეტიკა|ესთეტიკურ]] ნორმებს.
დადაისტური [[დრამატურგია]] აგებულია სკანდალზე და ეფუძნება პუბლიკაში აგრესიის გამოწვევას. ამის მაგალითია [[ბრეტონი, ანდრე|ბრეტონისა]] და [[სუპო, ფილიპ|სუპოს]] [[სკეტჩი|სკეტჩები.]] და ცარას [[კოლაჟი|კოლაჟები]].
| |||