ზიქურათი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
ხაზი 1:
[[ფაილი:Ancient ziggurat at Ali Air Base Iraq 2005.jpg|220px|მინიატიურა|ანტიკური ზიქურათი. [[ერაყი]]]]
{{მუშავდება|1=[[სპეციალური:Contributions/Fiqriasidamonize|Fiqriasidamonize]]|2=2013 წლის 4 აპრილი}}
[[ფაილი:AncientZiggurat zigguratof at Ali Air Base Iraq 2005ur.jpg|220px|მინიატიურა|ანტიკურიზიქურათის ზიკურათირეკონსტრუქცია. [[ერაყი]]]]
'''ზიკურათიზიქურათი''' ( ძვ. ბაბილონური სიტყვიდან "sigguratu"— „სიმაღლე“. შესაძლოა, იგულისხმებოდეს „მთის სიმაღლე“ ) — მრავალსაფეხურიანი საკულტო დანიშნულების შენობა ძველ [[შუამდინარეთი|შუამდინარეთში]]. შუმერული, ასურული, ბაბილონური და ელამური არქიტექტურისათვის დამახასიათებელი ტიპური კულტურის ნაგებობა.
[[ფაილი:Ziggurat of ur.jpg|220px|მინიატიურა|ზიკურათის რეკონსტრუქცია.]]
'''ზიკურათი''' ( ძვ. ბაბილონური სიტყვიდან "sigguratu"— „სიმაღლე“. შესაძლოა, იგულისხმებოდეს „მთის სიმაღლე“ ) — მრავალსაფეხურიანი საკულტო დანიშნულების შენობა ძველ [[შუამდინარეთი|შუამდინარეთში]]. შუმერული, ასურული, ბაბილონური და ელამური არქიტექტურისათვის დამახასიათებელი ტიპური კულტურის ნაგებობა.
 
== არქიტექტურა და დანიშნულება ==
ზიკურათებსზიქურათებს მხოლოდ მთავარ ღვთაებებს უდგამდნენუგებდნენ.
ზიკურათი წარმოადგენს ერთმანეთზე დალაგებული წაკვეთილი პირამიდების კოშკს, რომელთა რაოდენობა მერყეობდა სამიდან ([[შუმერები|შუმერებში]]) შვიდამდე ([[ბაბილონელები|ბაბილონელებში]]). პირამიდებს, ზედა ნაწილის გარდა არ ჰქონდა ინტერიერი. ზედა ნაწილი წარმოადგენდა სამლოცველოს.ზიკურათის ტერასები შეღებილი იყო სხვადასხვა ფერებით და ერთმანეთთან დაკავშირებული კიბეებით. კედლებს შიგნით მდებარეობდა მრავალრიცხოვანი ოთახები, სადაც ცხოვრობდნენ ქურუმები და ტაძრის მსახურნი.
ტაძრებს ცენტრალური და ორი გვერდითი ეზო ჰქონდათ. ცენტრალურ ეზოში ამ ტაძრის მთავარი ღვთაების გამოსახულება იყო.იდგა, აქაქვე იყო, ასევე, მსხვერმპლშეწირვის მაგიდა.
 
ზიკურათიზიქურათი წარმოადგენს ერთმანეთზე დალაგებული წაკვეთილი პირამიდების კოშკს, რომელთა რაოდენობა მერყეობდა სამიდან ([[შუმერები|შუმერებში]]) შვიდამდე ([[ბაბილონელები|ბაბილონელებში]]). პირამიდებს, ზედა ნაწილის გარდა არ ჰქონდა ინტერიერი. ზედა ნაწილი წარმოადგენდა სამლოცველოს.ზიკურათისზიქურათის ტერასები შეღებილი იყო სხვადასხვა ფერებით და ერთმანეთთან დაკავშირებული კიბეებით. კედლებს შიგნით მდებარეობდა მრავალრიცხოვანი საცხოვრებელი ოთახები, სადაც ცხოვრობდნენ ქურუმებიქურუმებისა და ტაძრის მსახურნიმსახურთათვის.
საშენ მასალად გამოიყენებოდა გამომწვარი თიხის აგური, დამატებით ლერწმის ღეროები. გარე მოპირკეთებისთვის ხმარობდნენ დამუშავებულ აგურს.
ქარი და წვიმა აზიანებდა კედლებს, რასაც, პერიოდულად აღადგენდნენ. ამის გამო, ტაძრების კონსტრუქცია ხშირად იცვლებოდა — იზრდებოდა ზომაში და სიმაღლეში. შუმერები აგებდნენ სამსაფეხუროვან ზიკურათებს თავიანთი პანთეონის უმაღლესი ტრიადის — სამყაროს ღვთება [[ენლილი]]ს, წყლის ღვთაება[[ენქი]]ს და ზეცის ღვთაება [[ენი]]ს პატივსაცემად. ბაბილონელთა ზიკურათი იყო შვიდსაფეხურიანი და პლანეტების სიმბოლურ ფერებში იყო შეღებილი. ძველ [[ბაბილონი|ბაბილონში]] ცნობილი იყო პლანეტები შემდეგი სიმბოლური ფერებით — შავი ([[სატურნი]] - [[ნინურტა]]), თეთრი ([[მერკური]] - [[ნაბუ]]), მაჯენტა ([[ვენერა]] - [[იშთარი]]), ლურჯი ([[იუპიტერი]] - [[მარდუქი]]), მკვეთრი წითელი ([[მარსი]] - [[ნერგალი]]), ვერცხლისფერი ([[მთვარე]] - [[სინი]]) და ოქროსფერი ([[მზე]] - [[შამაში]]).
 
საშენ მასალად გამოიყენებოდა გამომწვარი თიხის აგური, დამატებითდა ლერწმის ღეროები. გარე მოპირკეთებისთვის ხმარობდნენ დამუშავებულ აგურს.
ზიკურათებს მხოლოდ მთავარ ღვთაებებს უდგამდნენ.
ქარი და წვიმა აზიანებდა კედლებს, რასაც, პერიოდულად აღადგენდნენ. ამის გამო, ტაძრების კონსტრუქცია ხშირად იცვლებოდა — იზრდებოდა ზომაშიზომასა და სიმაღლეში. [[შუმერები]] აგებდნენ სამსაფეხუროვან ზიკურათებსზიქურათებს თავიანთი პანთეონის უმაღლესი ტრიადის — სამყაროს ღვთება [[ენლილი]]ს, წყლის ღვთაება[[ენქი]]ს და ზეცის ღვთაება [[ენი]]ს პატივსაცემად. ბაბილონელთა ზიკურათიზიქურათი იყო შვიდსაფეხურიანი და პლანეტების სიმბოლურ ფერებში იყო შეღებილი. ძველ [[ბაბილონი|ბაბილონში]] ცნობილი იყო პლანეტები შემდეგი სიმბოლური ფერებით — შავი ([[სატურნი]] - [[ნინურტა]]), თეთრი ([[მერკური]] - [[ნაბუ]]), მაჯენტა ([[ვენერა]] - [[იშთარი]]), ლურჯი ([[იუპიტერი]] - [[მარდუქი]]), მკვეთრი წითელი ([[მარსი]] - [[ნერგალი]]), ვერცხლისფერი ([[მთვარე]] - [[სინი]]) და ოქროსფერი ([[მზე]] - [[შამაში]]).
ტაძრებს ცენტრალური და ორი გვერდითი ეზო ჰქონდათ. ცენტრალურ ეზოში ამ ტაძრის ღვთაების გამოსახულება იყო. აქ იყო, ასევე, მსხვერმპლშეწირვის მაგიდა.
 
გვიანდელ ხანაში ზიქურათი წარმოადგენდა არა იმდენად სატაძრო დანიშნულების კომპლექსს, რამდენადაც ადმინისტრაციული და საარქივო დანიშნულების შენობა-დაწესებულებას.
 
ზიქურათის პროტოტიპს წარმოადგენსა საფეხუროვანი შენობები, რომელიც გავრცელდა ძვ. წ. IV ათასწლეულში [[ტიგროსი]]სა და [[ევფრატი]]ს სანაპიროებზე. უკანასკნელი მნიშვნელოვანი მშენებლობა [[მესოპოტამია]]ში დაფიქსირებულია ძვ. წ. VI საუკუნეში ახალბაბილონური სამეფოს ეპოქაში. მთელი უძველესი ისტორიის მანძილზე ზიქურათები ახლდებოდა, გარდაიქმნებოდა და აქაურ მეფეთა სიამაყის საგანს შეადგენდა.
 
ბიბლიის შემსწავლელი რიგი მეცნიერები პოულობენ გარკვეულ კავშირს [[ბაბილონის გოდოლი]]ს მშენებლობასა და [[შუამდინარეთი]]ს მაღალ ზიქურათებს შორის.
 
ზიქურათები შემონახულია [[ერაყი|ერაყში]] (ძველ ქალაქ ბაბილონსა და დურ-შარუქინში, ასევე ბორსიპეში. ისინი ძვ.წ. 1 ათასწლეულის ნაგებობებს წარმოადგენს) და [[ირანი|ირანში]] (პატარა ქალაქ ჩოგჰა-ზანბილში, რომელიც ძვ.წ. 2000 წლიდან არსებობს)
 
== რესურსები ინტერნეტში ==
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ზიქურათი“-დან