C ჰეპატიტი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ახალი გვერდი: {{მუშავდება|მომხმარებელი:Nika Jiadze|28 მარტი, 2013 წ.}} '''C ჰეპატიტი''' ქრო...
 
No edit summary
ხაზი 1:
[[ფაილი:Em_flavavirus-HCV_samp1c.jpg|250 px|thumb|C ჰეპატიტი]]
{{მუშავდება|[[მომხმარებელი:Nika Jiadze]]|28 მარტი, 2013 წ.}}
 
'''C ჰეპატიტი''' ქრონიკულად მიმდინარე პრეგრესირებადიპროგრესირებადი დაავადებაა. C ჰეპატიტი ღვიძლის ქრონიკულლიქრონიკული დაავადებების (ქრონიკული ჰეპატიტი, [[ღვიძლის ციროზი]]) განვითარების ერთ-ერთი ხშირი მიზეზია.
 
== გამომწვევი მიზეზები და გადაცემის გზები ==
C ჰეპატიტს იწვევს [[რნმ ვირუსი]], რომელიც უპირატესად ღვიძლს აზიანებს. ბუნებრივი მიმდინარეობის დროს დაავადება (20-30%) 6 თვის შემდეგ თვითგამოჯანმრთელბეითთვითგამოჯანმრთელებით მთავრდება, ხოლო დანარჩენ შემთხვევებში ქრონიკულ ხასიათს იძენს.
 
ვირუსს ახასიათებს ცვალებადობა, მიეკუთვნება ნელა პროგრესირებად ვირუსთა რიცხვს. გამოვლენილია მისი ექვსი გენეტიკური ვარიანტი.
ხაზი 13:
* ნემსის შემთხვევითი ჩხვლეეტისას;
* საერთო სამართებლის, სისხლით დაბინძურებული ბამბის გამოყენებისას;
* სხეულის სხვადასხვა ნაწილშნაწილში სამკაულის ჩამაგრების, ე.წ.. პირსინგის, დროს;
* სისხლმდენი ღრძლებისღრძლიბეს მქონე ადმაინისადამიანის კბილის ჯაგრისის ხმარებისას;
* სხვა ადიამიანის მიერ კბენის დროს;
* დაბინძრებული სააბაზანო აქსესუარების ხმარებისას;
ხაზი 23:
C ჰეპატისი გადაცემის გზებიდან გამომდინარე, ყველაზე ხშრად ავადდებიან:
* ინტრავენური ნარკომანები და მათი სქესობრივი პარტნიორები;
* შეუმოწმებელი სსიხლისასისხლისა და სისხლის პროდუქტების გადასხმის შემთხვევაში;
* ცუდად გასტირებულიგასტერილებული სტომაროლოგოური, გინეკოლოგიური და სხვა სამედდიცინოსამედიცინო ინსტრუმენტებით მანიპულაციების დროს;
* [[აკუპუნქტურა|აკუპუნქტურის]] დროს;
* გაუსტერილებელი ინსტრუმენტებით კოსმეტოლოგიური მანიპულაციების შემთხვევაში (პედიკიური, მანიკური, ტატუიარებატატუირება და სხვ.);
* სამედიცინო პერსონალი – ანუ იგულისხმება ყველა ის შემთხვევა, როდესაც ვირუსით დაბინძურებული სისხლი ერევა მეორე ადამიანის სისხლს.
* C ჰეპატიტით დაავადების რისკი მაღალია არ ამარტო ინტრავენური ნარკომანიის დროს არამედ კოკაინის[[კოკაინი]]ს შესუნთქვისას. კოკაინი ძლიერ აღიზიანებს ცხვირის ლორწოვან გარსს და ხშირად იწვევს სისხლდენას. ასეთი პირის მიერ ნახმარ შესასუნთქ ტუბს კი ვირუსი მეორე ადამიანს ცხვირის ლორწოვანსა და, შესაბამისად, სისხლში გადააქვს.
 
სისხლის[[სისხლი]]ს თვალით უხილავ რაოდენობას შეიძლება შეიცავდეს ორგანიზმში არსებული სითხეებიც: ნერწყვი, ცრემლი, განავალი, შარდი, სპერმა. ამიტომ სრული უსაფრთხოებისთვის, სასურველია სიფრთხილე C ჰეპატიტით დაავადებულ ადამიანებთან ერთუიერთობისას.
 
[[Image:HCV prevalence 1999.png|thumb|400 px|left|C ჰეპატიტის გავრცელება მსოფლიოში 1999 წელს.]]
თუ ადამიანი C ვირუსით დაინფცირებულის კბილის ჯაგრისს ან პირის საპარს მოიხმარს, შესაძლებელია ვირუსით დასნებოვანება, რადგან ამ ნივთებზე სისხლის ნაწილაკები არსებობის ალბათობა დიდია.
 
C ჰეპატიტის გამომწვევი პლაცენტალურ ბარიერს ვერ გადის, დედისგან ბავშვისთვის დაავადების გადაცემის შანსი მცირეა. აქედან გამომდიანრე, C ვირუსით ინფიცრებულ დედისთვის უკუმაჩვენებიორსულობა უკუნაჩვენები არ არის. ვირუსის გადაცემის ლაბოთობაზეალბოთობაზე არც ის ახდენს გავლენას, თუ როგორ იმშობიარებს ქალი – საკიესრო კვეთით თუ ბუნებრივი გზით. ვირუსი არ გადადის ძუძუთი კვების დროს.
 
C ჰეპატიტს არ იწვევს კოღოს[[კოღო]]ს ნაკბენისნაკბენი, რადგან მწერის სხეულში ვურსისვირუსის ძალზე უმნიშვნელო რაოდენობა ეტევა; არ გადაეცამგადაეცამა ხველებით, დაცემინებით, ჭურწლითჭურჭლით, საკვებითა და წყლით. დაავადება არ გადადის საერთო პირსახოცით, კოცნით.
 
== კლინიკური სურათი ==
C ჰეპარირისჰეპატიტის საინკუბაციო პერიოდი (ინფიცირებიდან დაავადების პირველი ნიშNებისნიშნების გამოვლენამდე) უხშირესად 20-80 დღეა. C ჰეპატიტს ახასიათებს როგორც მწვავე, ასევე ქრონიკული მიმდინარეობა. ვირუსით შესაძლოა ნებისმეირი ასაკის ადმიანიადამიანი დაინფიცირდეს.
 
მწვავე C ჰეპატიტის დროს კლინიკური სიმპტომები იშვიათად (10-20%) ვლინდება. ამ დროს აღინიშნება საერთო სისუსტე, დისკომფორტი მარჯვენა დერდქვეშა მიდამოში. ღვიძლის ფუნქციათა მრავალფეროვნების გამო მისი ქსოვილის ანთება, ანუ ჰეპატიტი, შეიძლება გამოვლინდეს სიმპტომთა ფართო სპექტრით; ესენია:
Line 53 ⟶ 54:
* სისხლჩაქცევები;
* გონების დაინდვა, კონცენტრაციის უნარის დაქვეითება;
* [[ართრიტი|ართრიტები]] (სახსრების ანთება);
* არასრულფასოვანი ძილი.
აღნისნული ჩივილები ზოგადად ღვიძლის დაავადებებს ახასიათებს. C ჰეპატიტის დაიგნოსტიკა და დადასტურება კი ლაბორატორიუი მონაცემებით ხდება.
 
აღნისნულიაღნიშნული ჩივილები ზოგადად ღვიძლის დაავადებებს ახასიათებს. C ჰეპატიტის დაიგნოსტიკა და დადასტურება კი ლაბორატორიუილაბორატორიული მონაცემებით ხდება.
მწვავე C ჰეპატიტმა შესაძლებელია მრკუნალობის გარეშეც უვკალოდ გაირაოს, მაგრამ უფრო ხშირად (60-80%) ის ქრონიკულ ფორმაშ გადადის (თუ პროცესი 6 თვეზე მეტხანს გრძელდება).
 
მწვავე C ჰეპატიტმა შესაძლებელია მრკუნალობის გარეშეც უვკალოდუკვალოდ გაირაოს, მაგრამ უფრო ხშირად (60-80%) ის ქრონიკულ ფორმაშფორმაში გადადის (თუ პროცესი 6 თვეზე მეტხანს გრძელდება).
ქრონიკული C ჰეპატიტი შეიძლება იყოს ქტიური და არააქტიური. დაავადების არააქტიურ ფაზაში ადამიანი პრაქტიკულად ჯანმრთელია და ჰეპატიტისთვის დამახასიათებელი ჩვილები არ აღენიშნება. ცვლილებები უმთავრესად ლაბორატორიული გამოკვლევეის შედეგად დგინდება.
 
 
C ჰეპატიტი შესაძლოა სრულიად უსიმპტომოდ, ან ძნელად შესამჩნევი ნიშნებითაც მიმდინარეობდეს. რაც უფრო ხანდაზმუა ლიხანდაზმული C ვიუსითვირუსით დაინფციირებულიდაინფცირებული ადამიანი, დაავადება მით უფრო მძმედ მიმდინარეობს და მკურნალობაც ნაკლებად ეფექტურია.
 
C ჰეპატიტის სიმპტომები სუსტად ვლინდება ახალშობილებსა და ბავშვებში.
 
== დიაგნოსტიკა ==
მძმედ მიმდინარე ქრონიკული ჰგეპატიტის შემთხხევავშ აცვადყოფებს აღენინება შემდეგი სიმტომები: მუცლისა და ქვედა კიდურების შეშუპება, სისხლნაჟღვენღების ადვილად წარმოქმნა, გონებრივი ფუქნრეიბს და ქვეითება.
უსიმპტომო მიმდინარეობის დროს დაავადების გამოვლენის ერთადერთი საშუალებაა სისხლის სერილოგიოური ანალიზი. დაავადების დიაგნოსტიკა სისხლის [[შრატი|შრატში]] C ჰეპატიტის ვირუსის საწინააღმდეგო ანტისხეულების აღმოჩენით იწყება. მწვავე C ჰეპატიტის დროს პირველი 2-3 თვის განმავლობაში ანტისხეულების აღმოჩენა შეიძლება ვერც კი მოხერხდეს. ამასთანავე, ანტისხეულების არსებობა მხოლოდ რნმ ვირუსით ადამიანის ოდესღაც ინფიცირებას ადასტურებს. დაავადების არსებობასა და მიმდინარეობაზე სისხლის შრატში უშუალოდ ვირუსის აღმოჩენა მიუთითებს.
 
C ჰეპატიტის ვირუსის საწინააღმდეგო ანტისხეულების შემცველობას განსაზღვრავენ იმუნოფერმენტული ანალიზით. შემდეგ კეთდება სპეციალური -ანალიზი (პოლიმერიზაციის ჯაჭვური რეაქცია - PCR), რომლის დადებითი შედეგიც ადასტურებს დიაგნოზს.
 
== მკურნალობა ==
მწვავე ჰეპატიტი C ავადმყოფთა 20-40%-თვის მკურნალობის გარეშე, სპონტანური გამოჯამრთელებით სრულდება. ვირუსის საწინააღმდეგო მკურნალობის შემთხვევაში ეს მაჩვენებელი 80%-ს აღემატება. C ჰეპატიტის მკურნალობა საკმაოდ ხანგრძლივი (24-28 კვირა) და ძვირად ღირებული პროცესია.
 
მწვავე ქრონიკულროი C ჰეპატიტის დროს რაიმე სპეციფიკური დიეტოთერაპია საჭირო არ არის. საკმარისია ალკოჰოლის გამორიცხვა, ასევე სასურველია ჭარბი წონის კორექცია ციროზით გართულების შემთხვევაში კი დიეტის დაცვა აუცილებელია.
 
== ლიტერატურა ==
* ''საოჯახო სამედიცინო ენციკლოპედია, მესამე გამოცემა, ISBN 978-9941-19-431-3''
 
[[კატეგორია:ვირუსული ჰეპატიტი]]
[[კატეგორია:ვირუსული დაავადებები]]
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/C_ჰეპატიტი“-დან