ნარიყალა: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
მ Bot: Migrating 13 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q155453 (translate me) |
||
ხაზი 1:
{{შერწყმა|კალა (ციხე)}}
[[ფაილი:Narikala 1911.jpg|thumbnail|250px|ხედი ნარიყალაზე [[ავლაბარი|ავლაბრიდან]] XX საუკუნის დამდეგს, ძველი ფოტო]]
'''ნარიყალა''' — უძველესი დროის ციხესიმაგრეა, რომელიც [[თბილისი|თბილისსა]] და მდინარე [[მტკვარი|მტკვარს]] გადაჰყურებს. ნარიყალა ([[სპარს.]] ნარინყალა — ციტადელი, შიდაციხე), [[თბილისის ციხე|თბილისის ციხის]] — [[კალა]]ს გვიანდელი სახელწოდებაა. წყაროებში პირველად მოხსენიებულია [[1772]] წელს გერმანელი მოგზაურ [[იოჰან გიულდენშტედტი|იოჰან გიულდენშტესტთან]]. ციხესიმაგრე გალავნის ორი სექციისგან შედგება, რომელიც ციცაბო ამაღლებაზე მდებარეობს გოგირდის აბანოებსა და ბოტანიკურ ბაღს შორის. ნარიყალას ქვემო ეზოში ახლად აღდგენილი წმ. ნიკოლოზის სახელობის ეკლესია და მცირე კაფე მდებარეობს.
ციხესიმაგრე [[IV საუკუნე]]ში დაფუძნდა როგორც „[[შურის ციხე]]“. [[VII საუკუნე]]ში და მოგვიანებით [[დავით აღმაშენებელი|დავით აღმაშენებლის]] მიერ (1089-1125) მნიშვნელოვნად გაფართოვდა. მოგვიანებით შემოსულმა მონღოლებმა მას „ნარინ ქალა“ („მცირე ციხესიმაგრე“) დაარქვეს. დღემდე მოღწეული ძირითადი გამაგრებები [[XVI საუკუნე|XVI]] და [[XVII საუკუნე|XVII]] საუკუნეებით თარიღდება. [[1827]] წელს ციხის გალავნის დიდი ნაწილი მიწისძვრამ დააზიანა და დაანგრია.
ციხესიმაგრე რთული სისტემის თავდაცვითი ნაგებობა იყო, მტკიცე კედლებით, კოშკებითა და ბასტიონებით გამაგებული, ძნელად მისადგომი და ასაღები. ადრეული მშენებლობის ნაშთები დღესაც არის შემორჩენილი ციხის ჩრდილო-აღმოსავლეთ კუთხეში მდგომი კოშკის კედლებში, თლილი ქვის კვადრ\ტების სახით.
[[XVII საუკუნე]]მდე ციხის შიგნითა ტერიტორიაზე, შემოსასვლელ გვირაბთან განლაგებული ყოფილა „მეფის სასახლე“. ქართლ-კახეთის სამეფოს რუსეთთან შეერთების შემდეგ (1801 წ.) დედაციხემ დაკარგა ადრინდელი მნიშვნელობა, რის გამოც იქ განთავსდა რუსის ჯარის ტყვია-წამლის საწყობი. კერძოდ კი, წმინდა ნიკოლოზის ტაძარში ყოფილა განთავსებული, რომელიც [[1847]] წელს მეხის დაცემის შემდეგ აფეთქდა.
ნარიყალას ციხე ისტორიულ ძეგლთა შორის ერთ-ერთ უძველეს ციხესიმაგრედ არის მიჩნეული. მას მუდმივად სტუმრობს უამრავი სტუმარი და მნახველთა შორის დიდ ინტერესს იწვევს. ნარიყალა ჩვენი ქვეყნის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი კულტურულ-ისტორიული ძეგლია.
== ლიტერატურა ==
*ჟურნ. „ძეგლის მეგობარი“, 1977 წ. გვ. 8-15; 1971წ, გვ.27-31.
*ჟურნ. „საბჭოთა ხელოვნება“, 1965 წ. 2, გვ. 49-54.
▲*''ბერიძე თ.,'' „ქსე“, ტ. 5, გვ. 325, თბ., 1980
{{საქართველოს ხუროთმოძღვრება}}
{{თბილისის ღირსშესანიშნაობები}}
[[uk:Нарікала]]
▲[[კატეგორია:ძველი თბილისის უბნები]]
| |||