მესამე ჯვაროსნული ლაშქრობა: განსხვავება გადახედვებს შორის

როდესაც ეს ამბავი პაპ [[ურბან III]]-ს მოახსენეს, ნერვიულობისაგან გარდაიცლავაგარდაიცვალა. მის მაგივრად პაპი გახდა გრგოლგრიგოლ VIII, რომელმაც ევროპის მონარქებს გაერთიანებისაკენ და ახალი ჯვარსნულიჯვაროსნული ომისაკენ მოუწოდა.

პაპის მოწოდებას პირველი, გერმანელი ერის საღვთო რომის იმპერატორი ფრიდრიხ I ბარბაროსა გამოეხმაურა, რომელმაც [[1188]] წლის ბოლოსათვის 100 ათას კაცზე მეტი შემოიკრიბა და [[1189]] წლის დასაწყისში გაემართა წმინდა მიწისაკენთმიწისკენ. თუმცა არმია იმდენად დიდი იყო, რომ მისი ზღვით ტრანსპორტირებაგადაყვანა შეუძლებელი აღმოჩნდა., ამიტომ ჯვაროსანთა ლაშქარი ფეხით [[ბიზანტია|ბიზანტიისა]] და მცირე აზიის გავლით ფეხით გაემართა პალესტინისაკენპალესტინისკენ.

ბიზანტიის იმპერატორი [[ისააკ II (ბიზანტია)|ისააკ II]] სალადინთან ფარულად მოკავშირეობდა, მაგრამ როდესაც მან გაიგო ბარბაროსას არმიის სიძლიერე, უკან დახევა არჩია და მშვიდობიანად გაატარა ჯვაროსნები [[ბოსფორის სრუტეზესრუტე]]ზე. როდესაც ჯვაროსნები [[მცირე აზიაშიაზია]]ში გადავიდნენ ზაფხული ახლოვდებოდა, ამიტომ საჭირო იყო სწრაფად მიეღწიათ დასახლებული პუნქტებისათვის, რათა ამხელა არმიის დაბანაკება შესაძლებელი გამხდარიყო. ჯვაროსნები [[რუმის სასულთნო]]ს დედაქალაქ [[იკონია]]ს მიადგნენ, სადაც თურქთა საკმაოდ სოლიდური გარნიზონი იმყოფებოდა, თუმცა ფრიდრიხმა [[1190]] წლის [[18 მაისი|18 მაისს]] აიღო და შემდეგ დაიცვა ქალაქი. ამ წარმატებისწარმატებიდან შემდეგმალევე ლაშქარი სულ მალე დაიძრა [[ანტიოქია|ანტიოქიისაკენანტიოქიისკენ]] დაიძრა, თუმცა გზაში, [[10 ივნისი|10 ივნისს]], მდინარე [[სალეფი]]ს გადალახვის დროს, ფრიდრიხი დაიხრჩო. გერმანელთა დიდი ნაწილი უკან გაბრუნდა, მცირე ნაწილი კი - ანტიოქიისაკენ დაიძრა.

ამასობაში [[1189]] წელს სალადინი ათავისუფლებსსალადინმა გი დე ლუზინიანსლუზინიანი გაათავისუფლა. იგი გაემართა ჯვაროსანთა პორტ [[ტიროსი|ტიროსს]]საკენ მიადგა, თუმცა ის იქ არ შეუშვეს. ამის შემდეგ ალადინი გი აკრისკენ გაემართა. მან შეკრიბა არმია და ალყაში მოაქცია აკრაის. იგიალადინი ელოდებოდადასავლეთიდან ფრანგულ და ინგლისურ ლაშქარს დასავლეთიდანელოდა.

მართალცმართლაც, [[1189]] წლის მეორე ნახევარში ინგლისის მეფე [[რიჩარდ I]] და საფრანგეთის მეფე [[ფილიპ II ოგიუსტი]], [[რომის პაპისპაპი]]ს თხოვნით შერიგდნენ და მოემზადნენ ლაშქრობისათვის.

[[1191]] წლის [[30 მარტი|30 მარტს]] ფილიპ II ტიროსში ჩავიდა და გაემართა აკრისაკენაკრისკენ, სადაც ის 20 მაისს ჩავიდა კიდეც. რიჩარდის არმადა კი ქარიშხალმა [[კვიპროსი]]ს ნაპირებთანნაპირებისკენ მიყარაგააქანა. 6 მაისს იგი ქალაქ [[ლიმასოლი|ლიმასოლში]] ჩავიდა და შექხვდა კვიპროსოს ბიზანტიელ მბრძანებელს ისააკ კომნენოსს, რომელმაცშეხვდა. კომნენოსმა რიჩარდს ერთგულების ფიცი მისცა., მაგრამ როდესაც რიჩარდი ციხე-ქალაქ ფამაგუსტაში[[ფამაგუსტა]]ში ჩავიდა, ისააკმა ფიცი გატეხა და მეფეს მოსთხოვა დაეტოვებინა კვიპროსი. რიჩარდისთვის ეს ბიძგისმინცემიბიძგის მიმცემი აღმოჩნდა, რათა რამდენიმე დღეში დაეპყრო კვიპროსი. კუნძულის ათვისების შემდეგ რიჩარდი ხომალდებით გაემართააკრისკენ აკრისაკენგაემართა.

ფილიპის აკრაში ჩასვლამდე მოხდაჯვაროსანთათვის ერთი მეტად უსიამოვნო ფაქტი ჯვაროსანთათვისმოხდა. გი ლუზინანის მიერ ალყაში მოქცეული აკრის დასახმარებლად სალადინი მოვიდა სალადინი და მოალყე ჯვაროსნები აქეთალყაში მოაქცია ალყაში.

ჯვაროსანთა ბანაკში დაიწყო შიმშილი და ავადმყოფობა, რამაც შეიწირა დედოფალი სიბილა და მისი მცირეწლოვანი ქალიშვილი.

რიჩარდის ჯარებმა აკრას [[8 ივნისი|8 ივნისს]] მიაღწიეს. ჩასვლისთანავე რიჩარდმა დაიწყო კატაპულტების აგება და მომზადება ქალაქის ასაღებად. რამდენიმე დღიანი შეტევის შემდეგ [[12 ივლისი|12 ივლისს]] რიჩარდმა მოახერხა აეღო აკრა და განეხორცილებინა სალადინის წინააღმდეგ შეტევა. სალადინი უკუიქცა. აღსაღნიშნავია ის ფაქტიც რომ აღნიშნულ ოპერაციაში აქტიურ მონაწილეობას იღებდნენ ფილიპ ოგიუსტი და [[ავსტრია|ავსტრიის]] ჰერცოგი [[ლეოპოლდ V (ავსტრია)|ლეოპოლდ V]].

აკრის აღების შემდეგ რიჩარდმა, ფილიპმა და ლეოპოლდმა , ნადავლის გაყოფანადავლი ვერ მოახერხესგაიყვეს, რის გამოც მათ შორის ისევ შუღლი ჩამოვარდა. ამას დაემატა ის ფაქტიც რომ მონარქები ვერ შეთანხმდნენ ვინ უნდა გამხდარიყო იერუსალიმის სამეფოს მეფე. რიჩარდმა გი დე ლუზინიანის კანდიდატურა დააყენა, ლეოპოლდმა და ფილიპმა უარყვეს გის კანდიდატურა და მოითხოვეს მეფედ ეკურთხებინათ ტიროსის არმიის სარდალი [[კონრად მონტფერატი]]. საბოლოოდ რიჩარდის მიერ დასახელებული გის კანდიდატურა გავიდა. ამაზე და სხვა წვრილმანებზე განაწყენებულმა ლეოპოლდმა და ფილიპმა მიატოვეს რიჩარდი და აგვისტოში, არმიითურთ დატოვეს წმინდა მიწა.

რიჩარდს 3000 მუსლიმი მოემარიმეომარი ტყვედ ჰყავდა. სალადინმა მას მოსთხოვა გადმოეცა პატიმრები, თუმცა რიჩარდმაც თავისმხრივთავის მხრივ სხვა პირობები წამოაყენა, რომლის შესრულებაზეც სალადინმა უარი განაცხადა. 20 აგვისტოს რიჩარდმა ყველა ტყვეთაგანიტყვე სიკვდილით დასაჯა და გაემართა იაფასაკენ გაემართა.

სალადინი უკან, იაფასაკენ იხევდა, თუმცა რიცხობრივ უპირატესობაში მაინც იგი გახლდათ. სალადინმა გადაწყვიტა რიჩარდი შეაჩერებინაშეეჩერებინა იაფას ჩრდილოეთით, პატარა დასახლება არსუფთან. რიჩარდის არმია 49 ათას კაცსკაცი უდრიდაიყო, სალადინისასალადინის კი – 53 ათასს აღემატებოდა. რიჩარდის შეუპოვარმა მოქმედებამ, სხვებს მაგალითი მისცა. მათ სალადინს სძლიეს და [[12 სექტემბერი|12 სექტემბერს]] მცირე დანაკარგებით აიღეს იაფა. სწორედ არსუფის ბრძოლაში მიიღო რიჩარდმა მეტსახელი ლომგული, რომელიც მის ვაჟკაცობას და შეუპოვრობას გამოხატავდა. იაფაში[[იაფა]]ში რიჩარდი შეხვდა თავის სიძესა და ასევე სალადინის ძმას, ალ-ადილს შეხვდა.

ამის შემდეგ რიჩარდი გაემართა ქალაქ ასკალონისაკენ, რომელიც ჯვაროსნებმა მინიმალური დანაკარგებით აიღეს.

რიჩარდმა გადაწყვიტა იერუსალიმზე შეტევა, თუმცა ძალების სიმცირის გამო იგი არ ჩქარობდა. მან კონრადს სთხოვა კონრადს დახმარება, თუმცა უარი მიიღო,. იგიკონრადი მოითხოვდა მეფედ ეკურთხებინათ ის და არა გი დე ლუზინიანი. რიჩარდი დათანხმდა. თუმცა კონრადი მეფედ არკურთხევას ვერ უკურთხებიათმოესწრო. იგი კორონაციამდე რამდენიმე დღით ადრე მოკლეს, ტიროსის ქუჩებში მოკლეს. რიჩარდი იერუსალიმისაკენ მაინც დაიძრა და მალე რკალისებურ ლაყაშიალყაში მოაქცია იგი. რიჩარდს ჰქონდა ძალაშესაძლებლობა აეღო ქალაქი, მაგრამ მისმერე ქალაქით დაცვას მოგვიანებით ვერვეღარ შესძლებდა. ეს მან კარგად იცოდა, ამიტომ უკან დახევა არჩია.

ამით წაქეზებულმა სალადინმა [[1192]] წლის ივლისში, 500-მდე კაცით იაფას შეუტია და აიღო იგიკიდეც. რამდენიმე დღეში[[31 ივლისი|31 ივლისს იგი]] რიჩარდმა გაანთავისუფაიაფა გაანთავისუფლა. რაოდენ საოცარიცგასაკვირიც არ უნდა იყოს მან ს ოპერაციაეს 55 კაცით შეძლო.

საბოლოო ბრძოლა როჩარდსარიჩარდსა და სალადინს შორის მოხდა [[1192]] წლის 5 აგვისტოს გაიმართა. ბრძოლა ჯვაროსანთა ბრწყინვალე გამარჯვებით დამთავრდა. სალადინი უკუიქცა.

[[2 სექტემბერი|2 სექტემბერს]] რიჩარდსა და სალადინს შორის დაიდო ზავი, რომლის თანახმადაც რიჩარდს რჩებოდა დაპყრობილი ტერიტორიის 90%, სადაც იარსებებდა იერუსალიმის სამეფო, დედაქალაქ აკრით. მუსლიმებს რჩებოდათ [[იერუსალიმი]], თუმცა ზავის საფუძველზე მლოცველებს, მოსახლეობასა და ვაჭრებს ეძლეოდათ საშუალება ქალაქში შესვლისა და თავისუფლად გადაადგილებისა.

რიჩარდ ლომგულმა [[9ოქტომბერი|9 ოქტომბერს]] გამარჯვებულმა დატოვა წმინდა მიწა და ფეხით გაემართა ინგლისისაკენ[[ინგლისი]]სკენ.

იერუსალიმის სამეფისსამეფოს მეფედ დარჩა რიჩარდის ახლო ნათესავე შამპანის გრაფი [[ანრი II (შამპანი)|ანრი II]]. სალადინი კი ზავის დადებიდან რამდენიმე თვეში, [[1193]] წელს გარდაიცვალა.