ვლადიმირ I დიდი: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''ვლადიმირ სვიატოსლავის ძე დიდი''' (ძვ. რუს. Володимѣръ Свѧтославичь; ზოგჯერ უწოდებენ (ძვ. სლავურად): '''ვოლოდიმირ'''; დ. [[958]]-[[15 ივლისი]], [[1015]], ბერესტოვო) -— [[კიევის რუსეთი]]ს დიდი მთავარი, [[მართლმადიდებლობა|მართლმადიდებელი]] ეკლესიის [[წმინდანი]], ხსენების დღე არის ძველი სტილით [[15 ივლისი]], ახალი სტილით -— [[28 ივლისი]]. იყო კიევის დიდი მთავარი. მან მიიღო ქრისტიანობა და იგი გამოაცხადა სახელმწიფო რელიგიად [[988]] წელს.

მოციქულთასწორი ვლადიმირი (წმიდა ნათლისღებით -— ბასილი) ნეტარი [[ოლღა მოციქულთასწორი|ოლღას]] (ხს. 24 ივლისს) შვილიშვილი და კიევის მთავრის, [[სვიატოსლავ I|სვიატოსლავის]] უმცროსი ძე იყო. მისი დედა, მალუშა -— სიკვდილით დასჯილი დრევლიანთა მთავრის ტყვექმნილი ასული -— გათხოვებამდე ოლღას მეკუჭნავედ მსახურობდა. ტახტის მემკვიდრე ძის მხევალთან შეუღლებით განრისხებულმა ოლღამ რძალი სასახლეს განარიდა -— თავის სამშობლოში გაგზავნა, ვიბუტის მახლობლად. სწორედ აქ დაიბადა 958 წელს ქვეყნის მომავალი განმანათლებელი.

ახოვანი მხედარი -— ვლადიმირი ნათლისღებამდე სისასტიკითა და დაუნდობლობით გამოირჩეოდა. [[980]] წელს მან ცბიერებით ჩაიგდო ხელთ კიევის სამთავრო, ძმა -— [[იაროპოლკი]] კი სიცოცხლეს გამოასალმა. უსჯულო მთავარი სრულ თავისუფლებას აძლევდა ვნებებს და, ამასთან, თავგამოდებული კერპთმსახურიც იყო: თავისი სასახლის მახლობლად, მაღალ მთაზე მან პერუნის ახალი, ვერცხლისთავიანი ქანდაკი დაადგმევინა. სწორედ ვლადიმირის ბრძანებით შესწირეს პერუნს მსხვერპლად თეოდორე ვარიაგი და მისი ძე იოანე (მათ ხსენებას რუსეთის ეკლესია 12 ივლისს აღასრულებს). მაგრამ, მოციქულის სიტყვებით, „საცა განმრავლდეს ცოდვა, მუნ გარდაემატოს მადლი“ -— უფალმა ბოროტს დამონებული მთავარი თავის რჩეულ ჭურად გამოარჩია: ვლადიმირი დაეჭვდა ხელით ქმნილი ღვთაებების ძლევამოსილებაში და ჭეშმარიტ ღმერთს დაუწყო ძიება.

მთავარმა ვლადიმირმა საბოლოოდ გადაწყვიტა, მართლმადიდებლური წესით მონათლულიყო, მაგრამ, როგორც წარმართს, დამამცირებლად მიაჩნდა, თხოვნით მიემართა ბიზანტიელთათვის; ამიტომ ერთი წლის შემდეგ მან საბერძნეთზე გაილაშქრა და ბერძენ იმპერატორებს, [[ბასილი II (ბიზანტია)|ბასილისა]] და [[კონსტანტინე VIII (ბიზანტია)|კონსტანტინეს]] შეუთვალა, თუ თქვენს დას -— ანას არ მომათხოვებთ, [[კონსტანტინოპოლი|კონსტანტინოპოლს]] დავიპყრობო.

სამეფო ოჯახისათვის ბარბაროსთან ნათესაური კავშირი არ იყო სჯულისმიერი და სასურველი, მაგრამ მეამბოხე მხედართმთავრების -— [[ბარდა სკლიაროსი]]სა და [[ბარდა ფოკა]]ს შფოთით შერყეულ ქვეყანას ვლადიმირთან ბრძოლა ისეთ დიდ საფრთხეს უქმნიდა, რომ ბასილი და კონსტანტინე იძულებულნი გახდნენ, დამორჩილებოდნენ ვლადიმირის წინადადებას, პირობად კი ქრისტიანობის მიღება შესთავაზეს. ვლადიმირმა მიუგო: მე ისედაც დიდი ხანია, მომწონს თქვენი სარწმუნოება და გამომიგზავნეთო მეფის ასული.

გაქრისტიანებული მთავარი დაქორწინდა ანაზე და [[კიევი|კიევში]] დაბრუნდა. მასთან ერთად კიევში ჩავიდნენ ბიზანტიიდან გაგზავნილი [[მიტროპოლიტი]], ექვსი [[ეპისკოპოსი]] და მღვდელმსახურნი. ღვთის სიყვარულით ანთებული მთავარი გაეყარა თავის მრავალრიცხოვან ცოლებს, თორმეტი ვაჟიშვილი კი ნათლობაზე დაითანხმა. მათ მრავალმა ბოიარმაც მიჰბაძა. შემდეგ ვლადიმირმა მთელი ქალაქის მცხოვრებლებს უხმო ნათლისღებისთვის: „ვინც ხვალ მდინარესთან არ მოვა -— მდიდარი თუ გლახაკი, მდაბიო თუ მონა -— ჩემი მტერი იქნება!“ მეორე დღეს ურიცხვი ერი მოადგა ნაპირებს. მიტროპოლიტმა აკურთხა მდინარის წყალი და შეუდგა ნათლობას... ეს მოხდა [[988]] წელს.

ამის შემდეგ მოციქულთასწორი მთავარი დაუცხრომლად იღვწოდა ქვეყანაში მართლმადიდებლური სარწმუნოების გასავრცელებლად. სულიწმიდის მადლმა სრულიად გარდაქმნა მისი ბუნება -— უხეში და სასტიკი წარმართი ღვთისმოშიშ და გულმოწყალე ქრისტიანად იქცა: მის სასახლეში მისული გლახაკები უხვად ღებულობდნენ მოწყალებას. დავრდომილთათვის საკვებით დატვირთული საზიდრები იგზავნებოდა სოფლებსა და ქალაქებში; მთავრის კარზე დიდ დღესასწაულებზე სამი სუფრა იშლებოდა: სასულიერო პირთათვის, გლახაკთათვის და მთავრისა და მისი რაზმისათვის. ერთხელ მეომრებს უკმაყოფილება გამოუთქვამთ იმის გამო, რომ ტრაპეზის დროს მათ ხის კოვზებს ურიგებდნენ და არა ვერცხლისას. ეს რომ გაიგო, ვლადიმირმა ყოველგვარი განაწყენების გარეშე ბრძანა, ვერცხლის კოვზები ჩამოერიგებინათ: „ოქრო-ვერცხლით ერთგულ მხედრობას ვერ მოიპოვებ, ერთგული მხედრობით კი ოქროსაც მოიპოვებ და ვერცხლსაც!“ ამგვარ წვეულებებზე ჩვეულებად იყო მიღებული წმიდა წერილის კითხვა -— წმიდა მთავარი წარმართული ღრეობების მოყვარე ქვეშევრდომთა სულიერ ზრდასა და განახლებაზე ზრუნავდა; ვლადიმირის დროს თურმე იმატა დანაშაულობებმა, რადგან ცოდვის ჩადენის შიშით მან მეტად შეამსუბუქა სასჯელები. მღვდელმთავრებმა ნეტარს მიუთითეს: „ღმერთმა მთავრები ბოროტთა დასასჯელად და კეთილთა შესაწყნარებლად დაადგინა, შენც მოვალე ხარ, დასაჯო დამნაშავენი, მაგრამ სამართლიანად და წინდახედულად“.