მარშალის გეგმა: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
გაუმჯობესდა სტატიის გაფორმება |
||
ხაზი 2:
'''მარშალის გეგმა''' ({{lang-en|Marshall Plan}}), ოფიციალურად '''ევროპის რეკონსტრუქციის პროგრამა''' (European Recovery Program - ERP) — [[აშშ]]-ის მთავარი პროგრამა [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს შემდეგ [[ევროპა|ევროპის]] აღმშენებლობისთვის. ინიციატივას სახელი ეწოდა აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის [[ჯორჯ მარშალი]]ს პატივსაცემად და ის სახელმწიფო დეპარტამენტის თანამშრომლებმა შექმნეს, ძირითადად კი [[უილიამ კლეიტონი]]სა და [[ჯორჯ კენანი]]ს მიერ.
1947 წელსამერიკის სახელმწიფო მდივანმა ჯორჯ მარშალმა განაცხადა, რომ აშშ მზადაა მატერიალური დახმარება აღმოუჩინოს ომში დაზარარებულ ევროპულ ქვეყნებს. ამის პირობები იყო კერძო საკუთრების შენარჩუნება, დემოკრატიის განვითარება.
რეკონსტრუქციის გეგმა დამუშავდა მონაწილე ევროპულ სახელმწიფოთა შეხვედრაზე [[1947]] წლის ივლისში. შეხვედრაზე [[საბჭოთა კავშირი]] და აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებიც იყვნენ მოწვეული, თუმცა [[სტალინი|სტალინმა]] ეს გეგმა საბჭოეთისთვის საშიშროებად მიიჩნია და, ამგვარად, საბჭოთა ბლოკის ქვეყნები შეხვედრაზე არ დაუშვა. გეგმა ხორციელდებოდა 1947 წლის ივლისიდან დაწყებული ოთხი წლის განმავლობაში. ამ პერიოდში გაღებულ იქნა $13 მილიარდი [[ამერიკული დოლარი]]ს ღირებულების ეკონომიკური და ტექნიკური დახმარება − რაც [[2006]] წლის კურსით $130 მილიარდი ამერიკული დოლარის ექვივალენტურია (ინფლაციის გათვალისწინებით). ეს თანხა მოხმარდა ევროპის ქვეყნებს, რომლებიც [[ევროპის ეკონომიკური თანამშრომლობის ორგანიზაცია]]ში გაერთიანდა.▼
▲რეკონსტრუქციის გეგმა დამუშავდა მონაწილე ევროპულ სახელმწიფოთა შეხვედრაზე [[1947]] წლის ივლისში. შეხვედრაზე [[საბჭოთა კავშირი]] და აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებიც იყვნენ მოწვეული, თუმცა [[სტალინი|სტალინმა]] ეს გეგმა საბჭოეთისთვის საშიშროებად მიიჩნია და, ამგვარად, საბჭოთა ბლოკის ქვეყნები შეხვედრაზე არ დაუშვა. გეგმა ხორციელდებოდა 1947 წლის ივლისიდან დაწყებული ოთხი წლის განმავლობაში. 1948 წლის აპრილში 17_მა დასავლეთევროპულმა ქვეყანამ, მათ შორის, დასავლეთ გერმანიამ, ხელი მოაწერა '''"მარშალის გეგმას"'''. ამ პერიოდში გაღებულ იქნა $13 მილიარდი [[ამერიკული დოლარი]]ს ღირებულების ეკონომიკური და ტექნიკური დახმარება − რაც [[2006]] წლის კურსით $130 მილიარდი ამერიკული დოლარის ექვივალენტურია (ინფლაციის გათვალისწინებით). ეს თანხა მოხმარდა ევროპის ქვეყნებს, რომლებიც [[ევროპის ეკონომიკური თანამშრომლობის ორგანიზაცია]]ში გაერთიანდა.
გეგმის განხორციელების დასასრულს, მონაწილე ქვეყნების ([[გერმანია|გერმანიის]] გამოკლებით) ეკონომიკამ მათ ომამდელ დონეს გაუსწრო. მომდევნო ორი ათწლეულის განმავლობაში დასავლეთ ევროპა განიცდიდა უპრეცენდენტო ეკონომიკურ ზრდას. მარშალის გეგმა მოიაზრება, როგორც [[ევროპის ინტეგრაცია|ევროპის ინტეგრაციის]] ერთ-ერთი უპირველესი ელემენტი, ვინაიდან მან მოხსნა [[ტარიფი|ტარიფები]] და სავაჭრო ბარიერები და შექმნა ინსტიტუტები ეკონომიკის კოორდინაციისთვის კონტინენტურ დონეზე. მარშალის გეგმის შედეგი იყო ამერიკული მმართველობის ტექნიკის სისტემატური დანერგვა. ბოლო წლებში ზოგიერთი ისტორიკოსი ეჭვქვეშ აყენებს მარშალის გეგმის საერთო ეფექტურობას, თუმცა მაინც მოიაზრებს მას, როგორც პოზიტიურ და წარმატებულ სქემას.
| |||