რეკონკისტა: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ხაზი 2:
'''რეკონკისტა''' ({{Lang-es|''Reconquista''}} ''დაბრუნება'') – დაკარგული ქრისტიანული მიწების დაბრუნების პროცესი [[პირენეის ნახევარკუნძული|პირენეის ნახევარკუნძულზე]], რომლებიც დაკავებული ჰქონდა [[მავრები]]ს სამეფოს. ასევე ფართო მნიშვნელობით, [[ისლამი|მუსულმანებისა]] და [[იუდაიზმი|იუდეველების]] ძალდატანებითი მონათვლა. მონათლულ მავრებს ერქვათ "[[მორისკები]]" და მონათლულ იუდეველებს "[[მარანები]]". [[ინკვიზიცია]]ს კი ევალებოდა თვალყური ედევნებინათ, რომ მონათლულებს ისევ თვიანთ ძველ კულტებზე არ ელოცათ. მონათლული მორისკები და მარანები (გარდა იმისა რომ მათი დიდი ნაწილი დაწვეს კოცონზე) [[ესპანეთი|ესპანეთში]] გაითქვიფნენ უკვალოდ. [[პორტუგალია]]ში მონათლული [[ებრაელები]]ს მემკვიდრეები იყვნენ კათოლიკეები და ამასთანავე მათ შეინარჩუნეს თავისი თვითმყოფადობა. თანამედროვე ეპოქაში ეს არის ხალხი რომლებიც ეკუთვნიან მოსახლეობის შეძლებულ ფენას და ცხოვრობენ ქალაქ [[პორტუ]]ს რაიონში. ამჟამად მათი განსხვავება ადგილობრივი მოსახლეობისაგან შესაძლებელი მხოლოდ მათთვის დამახასიათებელი გვარებით.
 
== რეკონკისტასრეკონკისტის დასაწყისი ==
 
რეკონკისტა დაიწყო [[კოვადონგა|კოვადონგის]] რაიონში ახლანდელ [[ასტურია]]ში, რომელიცმავრების არდამარცხებით იყოდა დაპყრობილი[[ასტურიის მავრებითსამეფო]]ს შექმნით. რეკონკისტის ცენტრი გახდა [[ნავარის სამეფო|ნავარა]], შემდეგ ტერიტორია პირენეებსა და მდინარე [[ებრო]]ს შორის. იგი დაიწყო [[პელაიო]]მ [[722]] წელს. რეკონკისტა მიმდინარეობდა გარდამავალი წარმატებებით, რაც გამოწვეული იყო იმით, რომ ქრისტიანი მეფეები წინააღმდეგობაში მოდიოდნენ ერთმანეთთან და ვასალებთან. ხდებოდა გამოკვეთილი წარუმატებლობები, მაგალითად ბრძოლა ალარკოსთან ([[1195]]). რეკონკისტა დამთავრდა [[1492]] წელს, როცა [[ფერდინანდ II (არაგონი)|ფერდინანდ II]] არაგონელმა და [[ისაბელ I (კასტილია)|ისაბელა I]] კასტილიელმა განდევნეს ბოლო მავრი მმართველი იბერიის ნახვარკუნძიულიდან. მათ გააერთიანეს ესპანეთის დიდი ნაწილი თავისი ხელისუფლების ქვეშ ([[ნავარა]] შეუერთდა ესპანეთს [[1512]] წელს).
 
[[1035]] წლიდან დამოუკიდებლობა მოიპოვეს [[კასტილიისა და ლეონის სამეფო|კასტილიისა]] და [[არაგონის სამეფო]]ებმა რეკონკისტამ ხელი შეუწყო ამ სახელმწიფოების ცენტრალიზაციის გაძლიერებასა და ერთ სახელმწიფოდ გაერთიანებას. [[1037]] წელს (საბოლოოდ [[1230]] წელს) ლეონი და კასტილია ერთ სახელმწიფოდ გაერთიანდნენ. [[1031]] წელს [[კორდოვის სახალიფო]]ს დაშლით რეკონკისტის გადამწყვეტი ეტაპი დაიწყო.
 
მავრების წინააღმდეგ ბრძოლა არ უშლიდა ხელს ქრისტიანულ სახელმწიფოებს, რომ მათ ერთმანეთთანაც კი ებრძოლათ და დაედოთ დროებითი კავშირები ისლამ მმართველებთან. მავრიტანელ მეფეებს ხშირად ჰყავდათ ქრისტიანი ცოლები ან დედები. მოგვიანებით [[კასტილია]]ს შესწევდა იმის უნარი, რომ დაეპყრო ბოლო ისლამური სახელმწიფო [[გრანადა]]. მაგრამ დიდი ხნის მანძილზე იგი ამის მაგივრად მისგან იღებდა ხარკს. ვაჭრობა გრანადის გავლით წარმოადგენდა აფრიკული ოქროს შემოდინების მთავარ გზას შუა საუკუნეების [[ევროპა]]ში.
 
[[ჯვაროსნული ლაშქრობები]]ს დროს, მავრების წინააღმდეგ ბრძოლა აღიქმებოდა როგორც ბრძოლა მთელი ქრისტიანული სამყაროსთვის. [[რაინდთა ორდენები]] ასევე [[ტამპლიერების ორდენი]] შეიქმნა იმისათვის რომ ებრძოლათ მავრების წინააღმდეგ, რომის პაპებიც მოუწოდებდნენ რაინდებს იბერიის ნახევარკუნძულზე ბრძოლისთვის. არსებობს არაბული ლიტერატურა რომელიც აგვიწერს არაბი მოსალეობისმოსახლეობის განდევნას ნახევარკუნძულიდან, რომელსაც ისინი თავის სამშობლოდ თვლიდნენ. ამჟამად მუსულმანური [[ექსტრემიზმი]]ს წიაღში (განსაკუთრებით არაბულის, [[ოსამა ბენ ლადენი]]) ჩამოყალიბდა იდეა, რომ ქრისტიანების მიერ დაპყრობილი მუსულმანური მიწები (მათ შორის პირენეის ნახებვარკუნძული, რომელიც `ოკუპირებული~აქვს ქრისტიანებს), უნდა დააბრუნონ მუსულმანურ სამყაროში.
 
[[ფაილი:Peninsula iberica 1030 rus.svg|thumb|400 px||იბერიის ნახევარკუნძულის ტერიტორიული დაყოფა დაახლოებით 1031 წ.‎]]
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/რეკონკისტა“-დან