მიხეილ შენგელია: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
ვიკიფიცირება
ხაზი 1:
{{ვიკი}}
 
'''მიხეილ სოფრომის ძე შენგელია''' (დ. [[25 დეკემბერი]],[[1915]], [[ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი]], სოფ. [[ხაბუმე.]]; გ.[[18 აგვისტო]], [[1999]]. [[თბილისი]]). საქართველოში[[საქართველო]]ში [[მედიცინა|მედიცინის]] ისტორიის მეცნიერული კვლევის ერთ–ერთი ფუძემდებელი, [[ოფთალმოლოგია|ოფთალმოლოგი]], პედაგოგი, მედიცინის მეცნ.მეცნიერებათა დოქტორი ([[1960]]), პროფესორი (1970), [[თბილისის სახ.სახელმწიფო სამედიცინო ინსტიტუტისინსტიტუტი]]ს (ახლ. უნივერსიტეტი) მედიცინის ისტორიის კათედრის გამგე (1974–1991), ქართული მედიცინის ისტორიის სახელმწიფო მუზეუმის დირექტორი ( 1967–1999)
 
==ბიოგრაფია==
 
[[1939]] წელს დაამთავრა თბილისის სახ.სახელმწიფო სამედიცინო ინსტიტუტის სამკურნალო ფაკულტეტი, განაწილებით დაიწყო მუშაობა [[სომხეთის საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|სომხეთის რესპუბლიკაში]] ექიმ -ოფთალმოლოგად, [[1941]] წლიდან, როგორც მოხალისე, მოაწილეობდა [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომში]]. დაიჭრა რამდენიმეჯერრამდენჯერმე და დემობილიზებული იქნა. [[1943]] წლიდან სხვადასხვა დროს იყო საქართველოში არსებული ევაკოჰოსპიტლების ექიმი–ოფთალმოლოგი, ქირურგი, განყოფილების გამგე, ჰოსპიტლის უფროსის მოადგილე. ომის შემდგომ წლებში აქტიურად მოღვაწეობდა ოფთალმოლოგიაში. [[1946–1954 ]]წლებში ქ.ცხაკაიას საავადმყოფო–პოლიკლინიკის თვალის სნეულებათა კაბინეტის გამგე, ხოლო [[1954–1956]] წლებში საქართველოს ტრავმატოლოგიის და ორთოპედიის სამეცნიერო–კვლევითი ინსტიტუტის ნეიროქირურგიული კლინიკის ნეიროოფთალმოლოგი და უფროსი მეცნიერ–თანამშრომელია.
 
[[1956]] [[1974]] წლებში ს. ვირსალაძის სახელობის პარაზიტოლოგიისა და ტროპიკული მედიცინის ინსტიტუტის ქართული მედიცინის ისტორიის სამეცნიერო კვლევითი განყოფილების ხელმძღვანელია.
 
[[1974]] – [[1991]] წლებში იყო [[თბილისის სახელმწიფო სამედიცინო ინსტიტუტისინსტიტუტი]]ს მედიცინის ისტორიის კათედრის გამგე და ამავე ინსტიტუტის ცენტრალური სამეცნიერო–კვლევითი ლაბორატორიის ქართული მედიცინის ისტორიის და სამედიცინო ეთნოგრაფიის განყოფილების ხელმძღვანელი. [[1991]] წლიდან ამავე განყოფილების გამგე, 1995 წლიდან კონსულტანტი. იმავდროულად, [[1967 ]] [[1999]] წლებში მის მიერვე ჩამოყალიბებული ქართული მედიცინის ისტორიის სახელმწიფო მუზეუმის დირექტორია.
1979 წლიდან 1991 წლამდე იყო საქართველოს მედიცინის ისტორიკოსთა სამეცნიერო საზოგადოების თავმჯდომარე, საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის ბიოლოგიისა და მედიცინის ისტორიკოსთა სექციის თავმჯდომარე და საპრობლემო კომისიის წევრი, ბულგარეთის მედიცინის ისტორიკოსთა საზოგადოების საპატიო წევრი, მედიცინის ისტორიკოსთა მსოფლიო საზოგადოების წევრი, მედიცინის ისტორიკოსთა საკავშირო სამეცნიერო საზოგადოების გამგეობის წევრი.
 
[[1979]] წლიდან [[1991]] წლამდე იყო საქართველოს მედიცინის ისტორიკოსთა სამეცნიერო საზოგადოების თავმჯდომარე, [[საქართველოს მეცნიერებათა აკადემია|საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის]] [[ბიოლოგია|ბიოლოგიისა]] და [[მედიცინა|მედიცინის]] ისტორიკოსთა სექციის თავმჯდომარე და საპრობლემო კომისიის წევრი, ბულგარეთის მედიცინის ისტორიკოსთა საზოგადოების საპატიო წევრი, მედიცინის ისტორიკოსთა მსოფლიო საზოგადოების წევრი, მედიცინის ისტორიკოსთა საკავშირო სამეცნიერო საზოგადოების გამგეობის წევრი.
1953 წელს დაიცვა დისერტაცია მედიცინის მეცნიერებათა კანდიდატის სამეცნიერო ხარისხის მოსაპოვებლად თემაზე „ნარკვევები ოფტალმოლოგიის ისტორიიდან საქართველოში“. 1960 წელს დაცული სადოქტორო დისერტაცია კი ზაზა ფანასკერტელი–ციციშვილის მოღვაწეობას ეხებოდა, რომლის პიროვნების და სამედიცინო მემკვიდრეობის, კერძოდ კი „სამკურნალო წიგნი–კარაბდინის“ შესწავლასა და პოპულარიზაციაში მ. შენგელიამ დიდი წვლილი შეიტანა.
 
1953 წელს დაიცვა დისერტაცია მედიცინის მეცნიერებათა კანდიდატის სამეცნიერო ხარისხის მოსაპოვებლად თემაზე „ნარკვევები ოფტალმოლოგიისოფთალმოლოგიის ისტორიიდან საქართველოში“. 1960 წელს დაცული სადოქტორო დისერტაცია კი [[ზაზა ფანასკერტელი–ციციშვილისფანასკერტელ-ციციშვილი|ზაზა ფანასკერტელ–ციციშვილი]]ს მოღვაწეობას ეხებოდა, რომლის პიროვნების და სამედიცინო მემკვიდრეობის, კერძოდ კი „სამკურნალო„[[სამკურნალო წიგნი - კარაბადინი|სამკურნალო წიგნი - წიგნი–კარაბდინის“კარაბდინი]]ს“ შესწავლასა და პოპულარიზაციაში მ. შენგელიამ დიდი წვლილი შეიტანა.
მ. შენგელიას ხელმძღვანელობით მოძიებული, აღწერილი და შესწავლილი იქნა ქართული მედიცინის საკითხების ამსახველი 500 – ზე მეტი ძველი ხელნაწერი. შედგა კატალოგი, რომლის ანალოგი მხოლოდ მსოფლიოს ფუნდამენტური სამედიცინო ტრადიციების მქონე ქვეყნებს გააჩნიათ. 1960–1988 წლებში მოაწყო 40–ზე მეტი სამეცნიერო ექსპედიცია, შეგროვდა მედიცინის ისტორიის უნიკალური მასალა, რომელიც შემდგომში საქართველოს ტრადიციული მედიცინის მეცნიერული შესწავლის ძირითად წყაროდ იქცა. ასევე, საფუძვლად დაედო საქართველოს სამედიცინო გეოგრაფიული ატლასის შექმნას.
 
მ. შენგელიას ხელმძღვანელობით მოძიებული, აღწერილი და შესწავლილი იქნა ქართული მედიცინის საკითხების ამსახველი 500 – ზე500–ზე მეტი ძველი ხელნაწერი. შედგა კატალოგი, რომლის ანალოგი მხოლოდ მსოფლიოს ფუნდამენტური სამედიცინო ტრადიციების მქონე ქვეყნებს გააჩნიათ. 1960–1988 წლებში მოაწყო 40–ზე მეტი სამეცნიერო ექსპედიცია, შეგროვდა მედიცინის ისტორიის უნიკალური მასალა, რომელიც შემდგომში საქართველოს ტრადიციული მედიცინის მეცნიერული შესწავლის ძირითად წყაროდ იქცა. ასევე, საფუძვლად დაედო საქართველოს სამედიცინო გეოგრაფიული ატლასის შექმნას.
მ.შენგელიას სამეცნიერო ინტერესების სფეროში, გარდა წმინდა სამედიცინო–ისტორიული ასპექტებისა, შედიოდა ზოგადად საისტორიო–ჰუმანიტარული პრობლემატიკაც, მითოლოგიის საკითხები, ეთნოგრაფია, კულტუროლოგია და სხვა. ხშირად აქვეყნებდა პუბლიცისტური ხასიათის სტატიებს.
 
მ. შენგელიას სამეცნიერო ინტერესების სფეროში, გარდა წმინდა სამედიცინო–ისტორიული ასპექტებისა, შედიოდა ზოგადად საისტორიო–ჰუმანიტარული პრობლემატიკაც, მითოლოგიის საკითხები, ეთნოგრაფია, კულტუროლოგია და სხვა. ხშირად აქვეყნებდა პუბლიცისტური ხასიათის სტატიებს.
 
მისი ხელმძღვანელობით დაცული იქნა 2 სადოქტორო და 8 საკანდიდატო დისერტაცია, ავტორია 300–მდე სამეცნიერო ნაშრომს და 23 მონოგრაფიისა. მონაწილეობას ღებულობდა მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყანაში ჩატარებული მედიცინის ისტორიკოსთა კონგრესებსა თუ სხვა სამეცნიერო ფორუმებში.
Line 23 ⟶ 24:
 
მიღებული ჰქონდა ზაზა ციციშვილის სახელობის პრემია, პეტენკოფერის სახელობის პრემია. დაჯილდოვებული იყო ორდენებით და მედლებით.
გარდაიცვალა 1999 წელს.
 
გარდაიცვალა [[1999]] წელს.
დაკრძალულია საბურთალოს საზოგადო მოღვაწეთა პანთეონში.
 
დაკრძალულია [[საბურთალოს საზოგადო მოღვაწეთა პანთეონი|საბურთალოს საზოგადო მოღვაწეთა პანთეონში]].
 
==ლიტერატურა==