უჯრედის მემბრანა: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
r2.7.2+) (ბოტის დამატება: ku:Betana şaneyê
ბოტის წაშლა: lb,zh,jv,eu,pl,es,ta,oc,ms,hu,et,el,nl,ar,sv,pt,eo,is,su,ru,sr,tr,mk,fi,uk,hr,tl,da,kk,fr,he,be,ko,lv,it,gl,de,id,ml,ja,vi,zh-yue,simple,sh,hi,ht,sk,hy,en,no,th,ca,cy,sl,cs,fa,bg,lt,gv (strongly connected to [[ka:მე...
ხაზი 1:
[[ფაილი:Cell membrane detailed diagram 4.svg|მინი|[[ეუკარიოტული და პროკარიოტული უჯრედები|ეუკარიოტული და პროკარიოტული უჯრედის]] პლაზმური მემბრანის მაგალითი]]
[[ფაილი:Cell membrane detailed diagram 4.svg|მინი|400px|უჯრედის მემბრანის მდებარეობა ეუკარიოტულ უჯრედში]]
'''პლაზმური მემბრანა''' იგივე '''პლაზმალემა''' ან ციტოლემა — შერჩევითი განვლადობის უნარის მქონე ბარიერის როლს ასრულებს. იგი [[უჯრედი|უჯრედსა]] და უჯრედშორის მატრიქსს შორის ნივთიერებათა ცვლას არეგულირებს და უჯრედშიგა გარემოს მუდმივობას განაპირობებს. პლაზმური მემბრანა გარს აკრავს [[ციტოპლაზმა|ციტოპლაზმას]] და ყოფს შიგაუჯრედულ კომპონენტებს გარეგანი გარემოსგან. არ ატარებს შედარებით დიდი ზომის [[მოლეკულა|მოლეკულებს]]. პლაზმური მემბრანა დიდ როლს ასრულებს [[უჯრედი|უჯრედის]] ფორმის მიღებაში, ასევე სხვა [[უჯრედი|უჯრედებთან]] შეკავშირებითა და დაჯგუფებით [[ქსოვილი|ქსოვილის]] წარმოქმნაში. მემბრანის გავლით ნივთიერებათა ტრანსპორტი შეიძლება იყოს პასიური-არ საჭიროებდეს ენერგიას, ან აქტიური-მათი ტრანსპორტირებისთვის უჯრედისაგან მოითხოვდეს ენერგიას.
 
== სტრუქტურა ==
'''მემბრანა''' არის [[უჯრედი]]ს გარსი, რომელიც [[მოლეკულა|მოლეკულების]] რამდენიმე შრისაგან შედგება და უზრუნველყოფს ნივთიერებათა შერჩევით გავლადობას.<ref name=MBOC>{{cite book |author=Alberts B, Johnson A, Lewis J, ''et al.'' |title=Molecular Biology of the Cell |edition=4th |isbn=0-8153-3218-1 |year=2002 |url=http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/bv.fcgi?rid=mboc4.section.1864 |publisher=Garland Science |location=New York}}</ref> ის წარმოადგენს [[ბიოლოგიური მემბრანა|ბიოლოგიურ მემბრანას]] რომელიც განაცალკევებს [[ციტოპლაზმა]]ს გარემოსაგან. <ref>[http://users.rcn.com/jkimball.ma.ultranet/BiologyPages/C/CellMembranes.html კიმბალის ბიოლოგიის გვერდი] - უჯრედოვანი მემბრანა</ref>
=== ბილიპიდური სტრუქტურა ===
[[Image:Fluid Mosaic.svg|thumb|200px|right|ფოსფოლიპიდი პლაზმურ მემბრანაში]]
 
[[ლიპიდები]] პლაზმური მემბრანის ფორმირების პროცესში უმთავრეს როლს ასრულებენ. პლაზმური მემბრანა ძირითადად შედგება წვრილი, ამფიპატიკური [[ფოსფოლიპიდები | ფოსპოლიპიდების]] ორი შრისაგან. ფოსფოლიპიდი შედგება ჰიდროფილური(ნივთიერება, რომელიც წყალში კარგად იხსნება) „თავისა“ და ჰიდროფობური(ნივთიერება, რომელიც წყალში არ იხსნება) „კუდისაგან“. ფოსფოლიპიდები სითხეში მოთავსებისას ორ შრეს ქმნიან: ჰიდროფობური „კუდები“ შიგნით ექცევა, ჰიდროფილური „თავები“ კი-გარეთ. საბოლოოდ, მიიღება უწყვეტი, სფერული ლიპიდების შრე, რომლებიც ცუდად ატარებენ იონებს და სხვა პოლარულ [[მოლეკულა | მოლეკულებს]]. [[ფოსფოლიპიდები | ფოსფოლიპიდების]] ასეთი მოწესრიგებული წყობა ხელს უშლის მაღალმოლეკულურ ნაერთებს უჯრედში შეღწევაში, მაგრამ, ჩვეულებრივ ატარებს ჰიდროფობურ მოლეკულებს. პლაზმური მემბრანის უნარი აკონტროლოს მასში ნივთიერებების მოძრაობა ხორციელდება [[ტრანსმემბრანული ცილები | ტრანსმემბრანული ცილების]] კომპლექსების მეშვეობით, როგორებიცაა მაგ. [[ფორები]].
==სქოლიო==
{{სქოლიოს სია}}
 
== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ესკიზი-ბიოლოგია}}
* [http://allmed.ge/%E1%83%A3%E1%83%AF%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98-%E1%83%93%E1%83%90-%E1%83%9E%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98-%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%91%E1%83%A0/ უჯრედი და პლაზმური მემბრანა]
{{Commons category|Cell membrane}}
* [http://www.biochemweb.org/lipids_membranes.shtml Lipids, Membranes and Vesicle Trafficking - The Virtual Library of Biochemistry and Cell Biology]
* [http://www.westernblotting.org/protocol%20membrane%20extraction.htm Cell membrane protein extraction protocol]
* [http://www.phys.unsw.edu.au/~jw/tension.html Membrane homeostasis, tension regulation, mechanosensitive membrane exchange and membrane traffic]
* [http://opm.phar.umich.edu/localization.php?localization=Eukaryotic%20plasma%20membrane 3D structures of proteins associated with plasma membrane of eukaryotic cells]
*[http://opm.phar.umich.edu/atlas.php?membrane=Eukaryotic%20plasma%20membrane Lipid composition and proteins of some eukariotic membranes]
*[http://www.etap.org/demo/biology1/instruction3tutor.html]
 
[[კატეგორია:ციტოლოგიაბიოლოგია]]
[[კატეგორია:უჯრედი]]
{{Link GA|lt}}
 
[[ar:غشاء خلوي]]
[[be:Клеткавыя мембраны]]
[[bg:Клетъчна мембрана]]
[[ca:Membrana plasmàtica]]
[[cs:Cytoplazmatická membrána]]
[[cy:Cellbilen]]
[[da:Cellemembran]]
[[de:Zellmembran]]
[[el:Κυτταρική μεμβράνη]]
[[en:Cell membrane]]
[[eo:Ĉelmembrano]]
[[es:Membrana plasmática]]
[[et:Rakumembraan]]
[[eu:Zelula mintz]]
[[fa:پوسته یاخته]]
[[fi:Solukalvo]]
[[fr:Membrane plasmique]]
[[gl:Membrana plasmática]]
[[gv:Far-chrackan killag]]
[[he:קרום התא]]
[[hi:कोशिका झिल्ली]]
[[hr:Stanična membrana]]
[[ht:Manbràn selilè]]
[[hu:Sejtmembrán]]
[[hy:Բջջաթաղանթ]]
[[id:Membran sel]]
[[is:Frumuhimna]]
[[it:Membrana cellulare]]
[[ja:細胞膜]]
[[jv:Mémbran sèl]]
[[kk:Торша мембранасы]]
[[ko:세포막]]
[[ku:Betana şaneyê]]
[[lb:Zellmembran]]
[[lt:Plazminė membrana]]
[[lv:Šūnas membrāna]]
[[mk:Клеточна мембрана]]
[[ml:കോശസ്തരം]]
[[ms:Membran plasma]]
[[nl:Celmembraan]]
[[no:Cellemembran]]
[[oc:Membrana plasmica]]
[[pl:Błona komórkowa]]
[[pt:Membrana plasmática]]
[[ru:Клеточная мембрана]]
[[sh:Ćelijska membrana]]
[[simple:Cell membrane]]
[[sk:Cytoplazmatická membrána]]
[[sl:Celična membrana]]
[[sr:Ћелијска мембрана]]
[[su:Mémbran sél]]
[[sv:Cellmembran]]
[[ta:உயிரணு மென்சவ்வு]]
[[th:เยื่อหุ้มเซลล์]]
[[tl:Membrano ng selula]]
[[tr:Hücre zarı]]
[[uk:Цитоплазматична мембрана]]
[[vi:Màng tế bào]]
[[zh:细胞膜]]
[[zh-yue:細胞膜]]