მოხოროვიჩიჩის ზედაპირი: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
No edit summary |
||
ხაზი 1:
[[ფაილი:Earth-crust-cutaway-numbered.svg|270პქ|მინი|]]
[[ფაილი:Gros Morne moho.jpg|270პქ|მინი|]]
'''მოხოროვიჩიჩის ზედაპირი''' ('''მოხოროვიჩიჩის საზღვარი'''; როგორც წესი ეწოდება '''მოხო''', ან უბრალოდ M)<ref name="edc">[http://www.edudic.ru/geo/9403/ მოხოროვიჩიჩის ზედაპირი. გეოლოგიური ლექსიკონი]</ref> — გამყოფი ზედაპირი [[დედამიწის ქერქი|დედამიწის ქერქსა]] და [[დედამიწის მანტია|მანტიას]] შორის, რომელიც დადგენილია სეისმოლოგიური მონაცემებით. გრძივი სეისმური ტალღების გავრცელების სიჩქარე მოხოროვიჩიჩის ზედაპირზე გადასვლისას (ზემოდან ქვემოთ) ნახტომისებურად იზრდება 6,7-7,6-იდან 7,9-8,2 კმ/წმ-მდე, ხოლო განივი ტალღებისა — 3,6-4,2-იდან 4,4-4,7 კმ/წმ-მდე.<ref>[http://slovari.yandex.ru/~книги/БСЭ/Мохоровичича%20поверхность/ მოხოროვიჩიჩის ზედაპირი. დიდი საბჭოთა ენციკლოპედია]</ref> სხვადასხვა [[გეოფიზიკა|გეოფიზიკური]], [[გეოლოგია|გეოლოგიური]] და სხვა მონაცემები გვიჩვენებენ, რომ ნახტომისებურად უნდა იცვლებოდეს ნივთიერებათა სიმკვრივეც: 2,9-3,0-დან 3,1-3,5 ტ/მ³-მდე. ვარაუდობენ, რომ მოხოროვიჩიჩის ზედაპირი ერთმანეთისაგან ყოფს სხვადასხვა ქიმიური, შედგენილობის ფენებს.
სახელი ეწოდა ხორვატელი მეტეოროლოგისა და გეოფიზიკოსის
მოხოროვიჩიჩის ზედაპირის ბუნებაზე ერთიანი აზრი არ არსებობს. გეოფიზიკური მონაცემების მიხედვით, მოხოროვიჩიჩის ზედაპირის ქვემოთ ვრცელდება ან ულტრაფუძე შედგენილობის ზედაპირი (პერიდოტიტების ტიპი), ან ძირითადი შედგენილობის მჭიდრო ზედაპირი — ეკლოგიტები.<ref name="edc" /> მოხოროვიჩიჩის ზედაპირი [[ოკეანის საგები]]ს ქვეშ 5-იდან 10 კმ-მდე ვრცელდება, ხოლო კონტინეტური ქერქიდან 20-იდან 90 კმ-მდე, საშუალოდ 35 კმ-მდე.<ref name=Monroe>{{cite book |title=The changing Earth: exploring geology and evolution |author= James Stewart Monroe, Reed Wicander |url=http://books.google.com/?id=jFPMa4MxwJkC&pg=PA216 |page=216 |isbn=0-495-55480-4 |edition=5th |publisher=Cengage Learning |year=2008}}</ref> ბურღვით მოხოროვიჩიჩის ზედაპირამდე მიღწევის რამდენიმე ცდა განხორციელდა [[XX საუკუნე]]ში, თუმცა უშედეგოდ.
გასული საუკუნის 60-იან წლებში ეროვნული სამეცნიერო ფონდის მიერ განხორციელდა პროექტი „მოხოლე“, აღსანიშნავია აგრეთვე [[კოლის ზეღრმა ჭაბურღილი]], ყოფილ [[სსრკ]]-ში. ამ პროექტების ძირითადი დანიშნულება იყო მოხოროვიჩიჩის ზედაპირის გამოკვლევა.
|