მონღოლთა იმპერია: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ხაზი 11:
== ისტორია ==
 
[[XII საუკუნე|XII საუკუნის]] მიწურულისათვის თემუჩინმა, რომელიც თავდაპირველად ყაჩაღთა მეთაური იყო, მოახერხა მონღოლეთის გაერთიანება მანჯურიიდან ალტაის მთებამდე. [[1206]] წელს მდინარე [[ონონი]]ს შესართავთანსათავესთან ახლოს გაიმართა [[ყურულთაი]], რომელზედაც თემუჩინი აირჩიეს დიდ ყაენად და მიიღო [[ჩინგისხანი|ჩინგიზ-ხანის]] ტიტული. გამოცხადდა დიდი მონღოლეთის იმპერიის შექმნა. ჩინგიზ-ხანმა, რომელიც ცნობილი იყო თავისი სისასტიკითა და მრისხანებით, დაიპყრო დიდი ნაწილი აზიისა და შექმნა მონღოლეთის იმპერია, ყველაზე დიდი იმპერია მსოფლიო ისტორიაში. ყაენის მემკივიდრეებმა მისი იმპერია გადაჭიმეს დასავლეთით [[პოლონეთი|პოლონეთამდე]], აღმოსავლეთით კორეამდე, ჩრდილოეთით ციმბირამდე და სამხრეთით [[ვიეტნამი|ვიეტნამამდე]]. იმპერიის ფართობი იყო 33,000,000 კმ<small>2</small><ref name="EarthRule">http://www.hostkingdom.net/earthrul.html</ref> (მსოფლიო მიწის [[22]]%-ი), მოსახლეობა 100 მილიონი კაცი.
 
ჩინგიზ-ყაენის შვილიშვილის [[მუნქე]]ს მმართველობაში ([[1251]]-[[1259]] წწ.) მონღოლეთის იმპერია თავის ფარგლებში აერთიანებდა მონღოლეთს, ჩრდილოეთ ჩინეთს, კორეას, [[ტანგუტის სამეფო]]ს, ცენტრალურ და შუა აზიას, [[ამიერკავკასია]]ს, ირანს, [[ავღანეთი|ავღანეთსა]] და რუსეთის მიწების მნიშვნელოვან ნაწილს. მაგრამ ეს უზარმაზარი იმპერია მოკლებული იყო შინაგან ერთიანობას და წარმოადგენდა სოციალ-ეკონომიკური და კულტურული განვითარების სხვადასხვა საფეხურზე მდგომი სხვადასხვა ენაზე მოლაპარაკე ხალხების იძულებით გაერთიანებას, ამ ხალხის მნიშვნელოვანი ნაწილი მიღწეული დონით დამპყრობლებზე მაღლა იდგა.