ევგენ ღვალაძე: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
დაემატა/გასწორდა თარგი |
|||
ხაზი 1:
{{ინფოდაფა პოლიტიკოსი
'''ევგენ (გენო) ღვალაძე''' (დ. [[13 მაისი]] , [[1900]], [[სვერი (ჭიათურის მუნიციპალიტეტი)|სვერი]], [[ჭიათურის მუნიციპალიტეტი]] ― გ. [[15 ოქტომბერი]], [[1937]], [[თბილისი]]), [[ქართველები|ქართველი]] ადვოკატი, პუბლიცისტი, პოლიტიკური და საზოგადო მოღვაწე, [[საქართველო|საქართველოს]] [[1921]]-[[1937]] წლების ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის ერთ-ერთი ლიდერი, საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის (1918–1921) "თეთრი გიორგი"–ს ჯვრის კავალერი ([[1921]], თებერვალი). ▼
| სახელი= ევგენ ღვალაძე
| მშობლიურ ენაზე=
| სურათი=
| სურათის ზომა=
| წარწერა=
| დაბადების სახელი=
| ფსევდონიმი= გ.<br /> გენო
| დაბადების თარიღი= [[13 მაისი]], [[1900]]
| დაბადების ადგილი= [[სვერი (ჭიათურის მუნიციპალიტეტი)|სვერი]]
| გარდაცვალების თარიღი= [[15 ოქტომბერი]], [[1937]]
| გარდაცვალების ადგილი= [[თბილისი]]
| მოქალაქეობა=
| განათლება= [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]
| სამეცნიერო ხარისხი=
| ეროვნება= [[ქართველები|ქართველი]]
| რელიგია=
| პარტია= [[საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული პარტია]]
| ძირითადი იდეები= [[ნაციონალიზმი]]
| საქმიანობა=
| მამა=[[არტემ ღვალაძე]]
| დედა=
| მეუღლე=[[თამარ ღვალაძე]]
| შვილები= [[ლონდა ღვალაძე-ჭაბუკიანი]]<br /> [[ლატავრა ღვალაძე]]<br /> [[გურანდა ღვალაძე]]<br /> [[ნოდარ ღვალაძე]]
| ჯილდოები=
| ხელმოწერა=
| საიტი=
}}
▲'''ევგენ (გენო) ღვალაძე''' (დ. [[13 მაისი]] , [[1900]], [[სვერი (ჭიათურის მუნიციპალიტეტი)|სვერი]], [[ჭიათურის მუნიციპალიტეტი]] ― გ. [[15 ოქტომბერი]], [[1937]], [[თბილისი]]), [[ქართველები|ქართველი]] ადვოკატი, პუბლიცისტი, პოლიტიკური და საზოგადო მოღვაწე, [[საქართველო|საქართველოს]] [[1921]]-[[1937]] წლების ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის ერთ-ერთი ლიდერი, საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის (1918–1921)
==ბიოგრაფია==
Line 7 ⟶ 36:
===განათლება===
[[1917]] წელს ევგენ ღვალაძემ დაასრულა ჭიათურის სამოქალაქო სასწავლებელი (სადაც მას ასწავლიდნენ ცნობილი პედაგოგები და საზოგადო მოღვაწეები [[გომელაური, ივანე|ივანე გომელაური]] და [[ნიკოლოზ ჯაყელი|ნიკო ჯაყელი]]), ხოლო [[1920]] წელს თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტთან არსებული, სრული გიმნაზიის უფლებით მოქმედი
===1917-1921 წლები===
[[1917]] წელს, ჭიათურის სამოქალაქო სასწავლებლის დასრულებისთანავე, გენო ღვალაძე გახდა საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული (მენშევიკური) პარტიის წევრი და ამ პარტიაში ირიცხებოდა [[1923]] წლის ჩათვლით. მას განსაკუთრებით ახლო ურთიერთობა ჰქონდა პარტიის ერთ-ერთ ლიდერთან, ცნობილ პოლიტიკურ მოღვაწესთან [[დევდარიანი, სეით|სეით დევდარიანთან]] (რომელიც კომუნისტებმა დახვრიტეს 1937 წელს). [[1921]]-[[1923]] ღვალაძე იყო ხსენებული პარტიის ახალგაზრდული ორგანიზაციის (”[[ახალგაზრდა მარქსისტები]]”) იატაკქვეშა ანტიბოლშევიკური ცენტრალური კომიტეტის წევრი და თბილისის კომიტეტის მდივანი.
Line 15 ⟶ 44:
[[1920]] წლის ივლისში, თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტთან არსებული გიმნაზიის ,- "ნუცუბიძის კურსები"-ს დამთავრებისთანავე, მან ლეიტენანტის სამხედრო წოდებით სამსახური დაიწყო [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის]] ეროვნულ არმიაში. [[1921]] წლის თებერვალ-მარტში პორუჩიკი ევგენ ღვალაძე აქტიურად მონაწილეობდა ბოლშევიკური [[რუსეთი|რუსეთის]] მე-11 წითელი საოკუპაციო არმიის წინააღმდეგ კოჯორ-ტაბახმელას ცნობილ ბრძოლებში და [[ბათუმი|ბათუმის]] ომში, რომლის დროსაც გენერალ [[მაზნიაშვილი, გიორგი|გიორგი მაზნიაშვილის]] დივიზიის მიერ ბათუმი და [[აჭარა|აჭარის]] მნიშვნელოვანი ნაწილი გაწმენდილ იქნა [[თურქეთი|თურქული]] სამხედრო შენაერთებისგან. აღსანიშნავია, რომ მე–11 არმიის წინააღმდეგ ბრძოლისას გამოჩენილი მამაცობისათვის [[1921]] წლის თებერვალში, ეროვნული არმიის სხვა ოფიცრებთან ერთად, ღვალაძეს ფრონტის ხაზზე გადაეცა "თეთრი გიორგი"–ს ჯვარი.
===1921-1937 წლები===
ბოლოშევიკური რუსეთის მიერ საქართველოს ოკუპაცია-ანექსიის შემდეგ ევგენ ღვალაძე [[თბილისი|თბილისში]] დაბრუნდა და აქტიურად ჩაება ეროვნულ-განმათავისუფლებელ მოძრაობაში. [[1922]] წლის [[26 მაისი|26 მაისს]] იგი იყო თბილისში საქართველოს დამოუკიდებლობის დღისადმი მიძღვნილი მრავალათასიანი მშვიდობიანი მანიფესტაციის ერთ-ერთი მთავარი ორგანიზატორი. იმავე დღეს, მანიფესტაციის სხვა ორგანიზატორებთან ერთად იგი დაპატიმრებულ იქნა ბოლშევიკური "საგანგებო კომისიის " (ე.წ.
[[1922]] წლის სექტემბრიდან [[1924]] წლის [[29 აგვისტო|29 აგვისტოს]] ჩათვლით გენო ღვალაძე იყო საქართველოს არალეგალური ინტერპარტიული პარიტეტული კომიტეტის (იგივე [[საქართველოს დამოუკიდებლობის კომიტეტი]]) რწმუნებული [[კახეთი|კახეთის]] მხარეში და მჭიდრო ურთიერთობა ჰქონდა პოლკოვნიკ [[ჩოლოყაშვილი, ქაქუცა|ქაქუცა (ქაიხოსრო) ჩოლოყაშვილის]]
[[1924]] წელს ქართული პოლიტიკური ემიგრაციის გამოჩენილ მოღვაწეთა თაოსნობით [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]] შეიქმნა ეროვნულ-პატრიოტული პოლიტიკური ორგანიზაცია
თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის დამთავრების შემდეგ, [[1926]]-[[1932]] წლებში იგი იყო საქართველოს დამცველთა (ადვოკატთა) კოლეგიის წევრი და ეწეოდა ნაყოფიერ საადვოკატო მოღვაწეობას. [[1932]] წელს პროტესტის ნიშნად დატოვა ადვოკატთა კოლეგია და თავი დაანება ამ დარგში მოღვაწეობას. [[1932]]-[[1935]] წლებში იგი იყო ამიერკავკასიის რკინიგზის მთავარი სამშენებლო სამმართველოს (
[[1935]] წელს დაიწყო რეპრესიების ახალი ტალღა. დააპატიმრეს ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის რამდენიმე ცნობილი მოღვაწე, მათ შორის ღვალაძის ახლო ნათესავი, თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის პროფესორი [[წერეთელი, ალექსანდრე|ალექსანდრე წერეთელი]]. გენო ღვალაძემ დატოვა თბილისი და თანამოაზრეთა ჯგუფთან ერთად ქ. [[გორი|გორში]] გადავიდა. [[1935]]-[[1937]] წლებში იგი იყო ერთ-ერთი სამრეწველო ორგანიზაციის მთავარი ბუღალტერი და გორის სამასწავლებლო ინსტიტუტის ლექტორი.
გარდა ყოველივე ზემოთქმულისა, ევგენ ღვალაძე იყო ეროვნული ხასიათის 70-მდე ნარკვევის, პუბლიცისტური წერილის და 30–ზე მეტი ლექსის ავტორი. ეს წერილები და ლექსები ქვეყნდებოდა [[1916]]-[[1926]] წლების ქართულ პერიოდულ პრესაში. მისი რამდენიმე საყურადღებო წერილი ფსევდონიმებით (
[[1937]] წლის [[9 აგვისტო|9 აგვისტოს]] იგი კვლავ დააპატიმრეს. იმავე წლის 5 ოქტომბერს ე.წ. "შინსახკომის" დიდმა სამეულმა მას მიუსაჯა დახვრეტა. განაჩენი სისრულეში იქნა მოყვანილი იმავე წლის 15 ოქტომბერს, თბილისში.
===სიკდვილის შემდგომ===
ევგენ ღვალაძის მეუღლე, - [[ღვალაძე, თამარ|თამარ ღვალაძე]] (1902-1986) იყო თვალსაჩინო მკვლევარი-ბიბლიოგრაფი და პედაგოგი. მეცნიერებისა და კულტურის სხვადასხვა დარგში ნაყოფიერ მოღვაწეობას ეწევიან მათი შვილები: თვალსაჩინო თეატრმცოდნე და პედაგოგი [[ლონდა ღვალაძე-ჭაბუკიანი]], ცნობილი ფილოლოგი-არაბისტი, დოცენტი [[ლატავრა ღვალაძე]] და ცნობილი ბოტანიკოსი, პროფესორი [[გურანდა ღვალაძე]]. ვაჟი, თვალსაჩინო ინჟინერ-გეოლოგი [[ნოდარ ღვალაძე]] გარდაიცვალა 1992 წელს.▼
[[2009]] წლის 4 ნოემბერს ჭიათურის რაიონის საკრებულოს გადაწყვეტილებით, ევგენ ღვალაძის სახელი მიენიჭა ქ. [[ჭიათურა|ჭიათურის]] ერთ–ერთ ქუჩას. [[2010]] წლის 13 ივნისს, ევგენ ღვალაძის დაბადებიდან 110–ე წლისთავთან დაკავშირებით, აღნიშნულ ქუჩაზე გაიხსნა მემორიალური დაფა, ხოლო ჭიათურის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმში კი – მისი მემორიალური სტენდი. [[2012]] წლის 27 იანვარს, თბილისის საკრებულოს გადაწყვეტილებით, ევგენ ღვალაძის სახელი მიენიჭა თბილისის გლდანი-ნაძალადევის რ-ნის ერთ-ერთ ქუჩას. მის შესახებ მასალა წარმოდგენილია თბილისში, [[საბჭოთა ოკუპაციის მუზეუმი|საბჭოთა ოკუპაციის მუზეუმის]] მუდმივ ექსპოზიციაში, [[საქართველოს ეროვნული არქივი|საქართველოს ეროვნულ არქივსა]] და საქართველოს შს სამინისტროს საარქივო სამმართველოს ყოფ. "სუკ"-ის ფონდში.
==ოჯახი==
▲ევგენ ღვალაძის მეუღლე, - [[ღვალაძე, თამარ|თამარ ღვალაძე]] (1902-1986) იყო თვალსაჩინო მკვლევარი-ბიბლიოგრაფი და პედაგოგი. მეცნიერებისა და კულტურის სხვადასხვა დარგში ნაყოფიერ მოღვაწეობას ეწევიან მათი შვილები: თვალსაჩინო თეატრმცოდნე და პედაგოგი [[ლონდა ღვალაძე-ჭაბუკიანი]], ცნობილი ფილოლოგი-არაბისტი, დოცენტი [[ლატავრა ღვალაძე]] და ცნობილი ბოტანიკოსი, პროფესორი [[გურანდა ღვალაძე]]. ვაჟი, თვალსაჩინო ინჟინერ-გეოლოგი [[ნოდარ ღვალაძე]] გარდაიცვალა 1992 წელს.
==რესურსები ინტერნეტში==
|